کتاب اقتدار عبوس کلاغ ها

کتاب اقتدار عبوس کلاغ ها سرودهٔ ریشارد کاپوشینسکی و ترجمهٔ فرزانه قوجلو است. نشر چشمه این مجموعه شعر اعتراضی و کوبنده را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب اقتدار عبوس کلاغ ها

کتاب اقتدار عبوس کلاغ ها حاوی یک مجموعه شعر اعتراضی و کوبنده است که هم جنگ و ویرانگری‌هایش را به مبارزه طلبیده و هم جلوه‌ای از بهترین نمونه‌های ادبیات لهستان را به مخاطبان معرفی کرده است. انسانیت و امید، خمیرمایهٔ اصلی این سروده‌ها است. صراحت بیان و سازش‌ناپذیری از مشخصه‌های بارز اشعار این مجموعه به شمار رفته است. این کتاب را مرثیه‌ای برای انسان و انسانیت دانسته‌اند؛ آنگاه که زیر چکمه‌های خشونت و بی‌عدالتی پایمال می‌شود. ریشارد کاپوشینسکی (Ryszard Kapuscinski) با مجموعه‌ای از اشعار خود در کتاب حاضر به ترسیم تمام پلیدی‌هایی پرداخته که دامن انسانیت را لکه‌دار کرده‌اند. او در این راه، به‌جای اینکه به‌سراغ مفاهیم انتزاعی برود، صریح و بی‌پرده، پدیده‌های عینی را برای مخاطبان خود بازسازی می‌کند؛ پدیده‌هایی که لابه‌لای سروده‌های او هم می‌توانید صدایشان را بشنوید و هم چهرهٔ غبارگرفته‌شان را نظاره کنید. این شاعر در اشعار خود توجه ویژه‌ای به وطنش، لهستان داشته اما نمی‌توان برای سروده‌های او مرز جغرافیایی خاصی قائل شد. جوهرهٔ اصلی شعرهای این هنرمند لهستانی، عصیان در برابر بی‌عدالتی‌ها است؛ موضوعی که زمان و مکان نمی‌تواند آن را محدود کند.

گفته شده است که یکی از ویژگی‌های بارز کتاب حاضر، تکرار برخی از عناصر در آن‌ها است؛ شاید پرتکرارترین آن‌ها را بتوان صدای چکمه‌ها دانست؛ صدایی که با سکوت دیگران درآمیخته است و نشان می‌دهد در جایی از این دنیا آتش سوزان جنگ برپا شده و در حال نابودی انسان‌ها است. سکوت و سکون از دیگر عناصر اشعار کاپوشینسکی است؛ سکوتی که یا با تسلیم یا با ناامیدی و گاه هم با امید همراه است و می‌تواند فریادی را در دل خود پنهان کرده باشد. «مارگارت آتوود» پیشگفتار این کتاب را نوشته است. «دهقانان لهستانی پیش از ۱۹۴۴»، «آناستاسیوس از صومعه می‌گوید»، «آرنولد اسلوکی شاعر در خیابان نیوورلد»، «صف ایستگاه اتوبوس در خیابان ولسکا» و «خواب دیدم در مرغزاری آرمیده بودیم» عنوان برخی از شعرهای این کتاب هستند.

می‌دانیم که شعر عرصه‌های گوناگونی را درنوردیده است. در طول قرن‌ها هر کسی از ظن خود یار شعر شده است و بر گمان خود تعریفی از شعر به‌دست داده است. حضور شعر در همهٔ عرصه‌ها از رزم و بزم گرفته تا مدرسه و مسجد و خانقاه و دیر و مجلس وعظ، همه و همه گویای این مطلب است که شعر، بی‌محابا، زمان، مکان و جغرافیا را درنوردیده و در هفت‌اقلیم جان و جهان به دلبری پرداخته است. آمیختگی شعر با فرهنگ مردم و اندیشه‌های اجتماعی، این هنر را زبان گویای جوامع بشری ساخته است؛ بدان‌گونه که هیچ جامعه‌ای از این زبان بارز، برای انتقال اندیشه‌هایش بی‌نیاز نبوده است. گاهی شعری انقلابی به پا کرده است و گاه انقلابی، شعری پویا را سامان داده است.

خواندن کتاب اقتدار عبوس کلاغ ها را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران شعر معاصر لهستان پیشنهاد می‌کنیم.

درباره ریشارد کاپوشینسکی

ریشارد کاپوشینسکی در سال ۱۹۳۲ به دنیا آمد و در سال ۲۰۰۷ درگذشت. او خبرنگار، نویسنده، شاعر و عکاسی لهستانی و فارغ‌التحصیل رشتهٔ تاریخ از دانشگاه ورشو بود. در ۱۶ سالگی، نخستین نوشته‌اش در مطبوعات انتشار یافت. در ۲۴ سالگی خبرنگار خارجی شد و مدت ۲۵ سال را در آسیا، آمریکای لاتین، خاورمیانه و آفریقا در میان شورشیان گذراند. او شاهد ده‌ها جنگ و انقلاب در جهان سوم بوده است. کتاب «شاه شاهان» به قلم او، حاصل مشاهدات او از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ است. مجموعه شعر «اقتدار عبوس کلاغ ها»‌ یکی دیگر از آثار او است.

بخشی از کتاب اقتدار عبوس کلاغ ها

«"روزی که کاری از تو برنمی‌آید"

هر چیزی که در توست

عوضِ رسیدن به هدف

فرو می‌پاشد، درهم می‌پیچد

کجاست مقصد افکارت

برای چه می‌ستیزد

دمی بالا می‌رود

و بی‌درنگ راه نشیب در پیش می‌گیرد

آن‌چه در کف توست

از دست می‌رود، رنگ می‌بازد

حتا خاطره‌اش هم به جا نمی‌ماند

به‌جای آن

ترس است، درد است و نومیدی

به بیرون از پنجره که نظر می‌کنی

سراپا می‌لرزی

تمام جاده‌ها

جایی یکدیگر را قطع نمی‌کنند

نمی‌توان شکست

تمام سدها را

تو فکر می‌کنی

آنان جایی منتظر ایستاده‌اند

به ساعت‌های مچی‌شان نگاهی می‌اندازند

خسته

به خواب می‌روند»