کتاب نقاش زندگی مدرن

«نقاش زندگی مدرن» نوشته شارل پیر بودلر(۱۸۶۷-۱۸۲۱)، فیلسوف و اندیشمند فرانسوی است. در بخشی از مقدمه کتاب می‌خوانیم: مقاله بلند «نقاش زندگی مدرن» قطعاً یکی از نخستین صورت‌بندی‌های نظری در باب مدرنیته است؛ مقاله‌ای که هوشمندانه در باب رابطه میان امر تاریخی و امر شاعرانه تأمل می‌کند، یکی از فشرده‌ترین متن‌های نظری - انتقادی که پژواک آن را می‌توان یک سده بعد در کل نظریه انتقادی مشاهده کرد. بودلر گرچه شاعری قرن نوزدهمی بود اما از بصیرتی قرن بیستمی برخوردار است. تأملات او در باب صنعتی و تکنیکی شدن هنر - که حاصل دیدار او از یک نمایشگاه عکاسی در اواخر قرن نوزدهم میلادی بوده است - ابعاد نظری، انتقادی و حتی شهودی یک شاعر را نیز درمی‌نوردد و لحن پیشگویانه یک پیامبر را به خود می‌گیرد. نوشته‌هایی که جرقه‌های نبوغ‌آمیز آن گاه چنان گُر می‌گیرد که پس از صد و چندی سال آتش آن هم‌چنان شوق و شورآفرین است. اما بی‌شک در میان این نوشته‌های نبوغ‌آمیز و سرشار از بصیرت شاعرانه، «نقاش زندگی مدرن» نوشته‌ای استثنایی است. چگالی ایده‌ها و تکانه‌های فکری و شهودی‌اش آنچنان بالا است که آدمی را به‌یاد والتر بنیامین و مقالات فشرده و کولاژگونه‌اش می‌اندازد. کلام او در ثبت ژست‌ها و آداب زندگی روزمره بورژوازی در قرن نوزدهم از آنچنان دقت و صحتی برخوردار است که می‌توان آن را به نقش دوربین در فیلم‌های مستند تشبیه کرد. از این جهت نیز نثر نبوغ‌آمیز بودلر در ثبت ژست‌های قرن نوزدهمی، همان کارکردی را می‌یابد که جورجو آگامبن به سینما در قرن بیستم می‌بخشد. توصیف و تحلیل‌های بودلر از طرح‌های کنستانتین گی - که در ترجمه کتاب ژای ثبت شده است - متنی فراتر از تحلیل آثار یک هنرمند را خلق می‌کند و به قول آنری مژونیک، کارکردی هم‌چون «رستگار کردن جهنم مدرنیته» را دارد و البته یادآور این نکته تکراری اما هم‌چنان مغفول‌ است که برای نقد مدرنیته باید سرتاپا مدرن بود و بودلر شاعر و نویسنده‌ای به‌غایت مدرن بود.