کتاب اروپا از دوران ناپلئون (جلد اول)

کتاب اروپا از دوران ناپلئون ۱۷۸۹ - ۱۹۷۰ (جلد اول) نوشتهٔ دیوید تامسن و ترجمهٔ خشایار دیهیمی و احد علیقلیان است و نشر نی آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب اروپا از دوران ناپلئون ۱۷۸۹ - ۱۹۷۰

اروپا از دوران ناپلئون که تاکنون ده‌ها بار در انگلستان و ده‌ها بار در امریکا تجدید چاپ شده است، اکنون یکی از کتاب‌های مرجع درباره تاریخ اروپای مدرن به‌حساب می‌آید. این کتاب بر اساس این اعتقاد نوشته شده که اروپای پس از ۱۷۸۹ را فقط با پژوهش در نیروهای فراگیری می‌توان درک کرد که در طول زمان بر شکل‌گیری اروپای مدرن از بریتانیا تا بالکان تأثیرگذار بودند.

بنابراین، دکتر تامسن بر عواملی کلی نظیر رشد جمعیت، صنعتی‌شدن، توسعه‌ٔ ماوراء بحار، دموکراسی و سوسیالیسم، ناسیونالیسم، روابط میان جنگ و انقلاب تأکید می‌گذارد. او این عوامل کلی را، نه کشور به کشور، بلکه مرحله به مرحله مورد بررسی قرار می‌دهد تا شکل‌گیری تمدن اروپایی در طول یک قرن و نیم را به صورت کلی پیوسته به ما بنمایاند.

حاصل کار تاریخی‌ است با تمام جزئیاتی که سهمی بسزا در شکل‌گیری اروپای مدرن داشته‌اند و طرح کاملی را از گذشته پیش چشم خواننده می‌آورند. مجله اکونومیست درباره این کتاب نوشته است: «باید امیدوارم باشیم که این کتاب راه خودش را به قفسه‌ٔ کتابخانه‌های مهم همه‌ٔ مردان و زنان هوشمندی که فکر می‌کنند و می‌خوانند باز کند.»

این کتاب، درباره‌ٔ تاریخ یک قرن و نیم اروپا، بر اساس دو اصل نوشته شده است. اصل اول این است که پژوهش در تاریخ عمومی باید درگیر بافتی شود که فرایندهای تاریخی به وجود می‌آورند. قطعاً اگر چنین پژوهشی بخواهد برای خوانندگان آگاهی‌بخش باشد بایستی به دنبال فهم‌پذیرکردن فرایندهای تغییر تاریخی برود. چنین متنی باید رابطه‌ٔ متقابل میان شرایط، وقایع، شخصیت‌ها و اندیشه‌ها و نیز ارتباط درونی وقایع را آشکار کند. در این کتاب کوشش شده است تا حد مقدور این مسئله روشن شود که چگونه و چرا پیامدهایی معین از تقارن خاص شرایط مادی و اراده انسان برآمده است. اصل دوم این است که تغییر تاریخی چیزی فراتر از «لعنتی افزون بر لعنتی دیگر» است و از نظر نویسنده این کتاب تاریخ اروپا در کنار هم نهادن تاریخ‌های جداگانه‌ٔ کشورهای جدا و ملت‌های جدا نیست. اشتراک کشورهای اروپایی در میراث تاریخی‌شان چنان زیاد است و این کشورها کنش و واکنشی چنان مدام و پیوسته داشته‌اند، و چنان از عقاید و نهادها و زندگی اجتماعی همدیگر الگوبرداری کرده‌اند که می‌توان بخش اعظم داستان گذشته‌شان را چنان بازگفت که داستان به هم پیوسته‌ای باشد. این کتاب چون بر اساس این دو اصل نوشته شده است، ساختار و شیوه کتاب را وحدت‌هایی زمانی و مکانی معین کرده است که در هر نسلی و از نسلی به نسل دیگر بیشترین اهمیت را داشته‌اند. نویسنده این کتاب علاوه بر استفاده از هنر داستان‌گویی و قدرت توصیف، سعی کرده است از فنون تحلیل، توضیح، و تفسیر هم استفاده کند تا بتواند از دل توالی وقایع و از دل شناخت ما از تأثیرات این وقایع بر سرنوشت آدمیان، فهم عمیق‌تری راجع به چگونگی رخ دادن این وقایع بیرون بکشد.

خواندن کتاب اروپا از دوران ناپلئون ۱۷۸۹ - ۱۹۷۰ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران تاریخ جهان پیشنهاد می‌کنیم.

درباره دیوید تامسن

دیوید تامسن در ۱۹۱۲ به دنیا آمد. پس از اخذ مدرک فوق‌لیسانس و دکتری در تاریخ با درجه ممتاز از دانشگاه کیمبریج، از ۱۹۳۷ تا ۱۹۴۵ در کالج سیدنی ساسکس عضو پژوهشی و از ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۷ عضو هیئت علمی بود و در ۱۹۵۷ استاد تمام شد. در ۱۹۵۰ و بار دیگر در ۱۹۵۳ در دانشگاه کلمبیا در نیویورک استاد مهمان بود.

دیگر کتاب‌های دیوید تامسن، تاریخ جهان از ۱۹۱۴ تا ۱۹۶۱ (۱۹۶۳)؛ دموکراسی در فرانسه از ۱۸۷۰ (۱۹۶۴)؛ انگلستان در قرن نوزدهم، و انگلستان در قرن بیستم (تاریخ انگلستان در مجموعه پلیکان، جلد هشتم و نهم) هستند. تامسن علاوه بر نوشتن کتاب، در روزنامه‌ها هم درباره‌ٔ مسائل سیاسی جهان مدرن مطلب می‌نوشت و گاهی در برنامه‌های رادیویی هم شرکت می‌کرد. زمانی گفته بود: «من از درس‌دادن، سخنرانی، و نوشتن لذت می‌برم؛ زندگی دانشگاهی زندگی پرمشغله‌ای است اما در ضمن زندگی شاد و خوبی هم هست؛ معتقدم پژوهش در تاریخ بهترین نوع پژوهشی است که در جهان مدرن به تفکر عمیق و آزاداندیشی مدد می‌رساند.»

دیوید تامسن در ۱۹۷۰ در سن پنجاه‌وهشت سالگی درگذشت.

بخشی از کتاب اروپا از دوران ناپلئون ۱۷۸۹ - ۱۹۷۰

«به‌ظاهر عجیب و باورنکردنی است که در فرانسه سال ۱۷۸۹ فرد یا نیروی شاخصی خواهان انقلاب نبود. انقلاب ممکن است بی‌آن‌که مردم خواستارش باشند درگیرد، چنان‌که جنگ‌ها اغلب همین‌گونه درمی‌گیرند. انقلاب‌ها بدین‌ترتیب پیش می‌آیند که مردم خواهان چیزهای دیگری (جز انقلاب) هستند که در مجموعه شرایطی خاص آنان را به درگیر شدن در انقلاب می‌کشاند. در سرتاسر قرن هجدهم، آن‌چه به اصطلاح «روح انقلابی» خوانده شده است در اروپا رو به رشد داشت. این «روح» ــ یعنی روح انتقادی خردگرایانه و روح مقاومت در برابر قدرت‌های مستقر کلیسای کاتولیک روم، سلطنت مطلقه، و اشرافیت ممتازــ را اساساً آثار عده‌ای از متفکران و ادیبان برجسته فرانسوی، به اصطلاح «فیلسوفان»، پرورش داده بود. نوشته‌های مردانی چون ولتر، مونتسکیو، دیدرو، و روسو در سرتاسر اروپا خواننده فراوان داشت، و خود این مردان چهره‌هایی شاخص و صاحب نفوذ در اروپا نشده بودند.

اما ارتباط میان اندیشه‌های اینان و در گرفتن انقلاب در ۱۷۸۹ دورادور و غیرمستقیم است. اینان موعظه‌گر انقلاب نبودند، و معمولا آماده بودند از هر پادشاه مستبدی که حاضر می‌شد حمایت‌شان کند و تعلیمات‌شان را بپذیرد به دفاع برخیزند. خوانندگان آثار اینان نیز چنان تأثیری برنمی‌گرفتند که خواستار انقلاب شوند یا دست به کارهای انقلابی زنند؛ اکثر این خوانندگان خود از اشراف، حقوقدانان، بازرگانان، و بزرگان محلی بودند که در نظام موجود نصیب‌شان از زندگی به‌هیچ‌روی بدبختی نبود. آموزه‌های این «فیلسوفان»، بعدها، در طی دوره انقلاب در فرانسه، اغلب به کار توجیه اقداماتی گرفته شد که خود آنان اگر زنده بودند با آن‌ها مخالفت می‌ورزیدند. بعدها بود که تعلیمات آنان آن‌همه اهمیت پیدا کرد، و در آغاز انقلاب و مراحل نخست آن، اگر هم تأثیری داشتند، فقط تا همین حد بود که روحیه انتقادی و خالی از احترامی نسبت به همه نهادهای موجود پرورده بودند. اینان به مردم آمادگی بیش‌تری دادند تا به وقت ضرورت، بنیان نظام کهن را به‌تمامی زیر سؤال ببرند. چیزی که در سال ۱۷۸۹ اهمیت داشت ــ و مردم را تقریباً علی‌رغم خواست خودشان انقلابی کردــ «وضع انقلابی» بود؛ و در به وجود آمدن این وضع آثار «فیلسوفان» نقش چندانی نداشت.»