کتاب در راه آموختن

کتاب الکترونیکی «در راه آموختن» نوشتهٔ «محمدرضا سرکارآرانی» را نشر نی منتشر کرده است. این کتاب حاصل مجموعه‌ای از گفت‌وگوهای عمیق و مسئله‌محور میان نویسنده و بهمن ذکی‌پور دربارهٔ آموزش، توسعه و تجربه‌های زیسته در حوزهٔ تعلیم و تربیت است. محوریت کتاب بر بررسی روندهای آموزشی، درس‌پژوهی و نقش فرهنگ در یادگیری، به‌ویژه با تمرکز بر تجربه‌های ایران و ژاپن قرار دارد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب در راه آموختن

«در راه آموختن» اثری در قالب ناداستان و گفت‌وگو است که به بررسی مسائل آموزش و توسعه از منظر تجربه‌های شخصی و حرفه‌ای «محمدرضا سرکارآرانی» می‌پردازد. ساختار کتاب بر پایهٔ هفت فصل شکل گرفته که هر فصل به یک مسئلهٔ کلیدی در حوزهٔ آموزش اختصاص یافته است. این گفت‌وگوها طی چند سال و در بسترهای مختلف، از کتابخانهٔ مجلس ژاپن تا مدارس و دانشگاه‌ها، انجام شده‌اند و به‌تدریج از موضوعات کلی به دغدغه‌های عمیق‌تر و مسئله‌محور حرکت کرده‌اند. کتاب با روایتی از سیر زندگی و اندیشهٔ نویسنده آغاز می‌شود و سپس به موضوعاتی چون آموزش در مدرسه، مسئلهٔ زبان، درس‌پژوهی، معلمی، آموزش و توسعه و آیندهٔ آموزش می‌پردازد. در این مسیر، تجربه‌های زیسته، مقایسهٔ نظام‌های آموزشی ایران و ژاپن و تأملات انتقادی دربارهٔ فرهنگ و سیاست‌های آموزشی، محور بحث قرار گرفته‌اند. قالب کتاب، گفت‌وگومحور است و تلاش شده تا هر فصل حول یک مسئلهٔ مشخص شکل بگیرد و از تکرار و پراکندگی پرهیز شود. این اثر نه‌تنها به روایت تجربه‌های فردی و حرفه‌ای می‌پردازد، بلکه با نگاهی تحلیلی، نقش زبان، فرهنگ و سیاست را در فرایند آموزش و یادگیری بررسی می‌کند.

خلاصه کتاب در راه آموختن

کتاب «در راه آموختن» با روایتی از آغاز آشنایی و همکاری میان «محمدرضا سرکارآرانی» و بهمن ذکی‌پور شروع می‌شود و به تدریج وارد گفت‌وگوهایی می‌شود که محوریت آن‌ها مسائل بنیادین آموزش و توسعه است. نویسنده با تکیه‌بر تجربه‌های خود در ایران و ژاپن، به بررسی تفاوت‌های نظام‌های آموزشی، نقش معلم، اهمیت درس‌پژوهی و جایگاه زبان در یادگیری می‌پردازد. دغدغهٔ اصلی کتاب، فهم عمیق‌تر فرایند آموزش و یافتن راه‌هایی برای بهبود آن است؛ نه ارائهٔ نسخه‌های قطعی یا راه‌حل‌های ساده. در این مسیر، نویسنده از تجربه‌های زیسته، خاطرات، چالش‌های زبانی و فرهنگی و مقایسهٔ سیاست‌های آموزشی دو کشور بهره می‌گیرد تا نشان دهد چگونه آموزش می‌تواند به توسعهٔ فردی و اجتماعی منجر شود. کتاب بر اهمیت نگاه انتقادی، شناخت «دیگری» و آینه‌گردانی تجربه‌ها تأکید دارد و تلاش می‌کند با طرح پرسش‌های تازه، مخاطب را به تأمل دربارهٔ موانع و فرصت‌های آموزش در بافت‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی دعوت کند. پیام اصلی کتاب این است که آموزش و یادگیری، فرایندی پویا و مسئله‌محور است که نیازمند بازاندیشی مداوم، توجه به زمینه‌های فرهنگی و مشارکت فعال معلمان و دانش‌آموزان است.

چرا باید کتاب در راه آموختن را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی مسئله‌محور و گفت‌وگومحور، تجربه‌های زیسته و تحلیل‌های انتقادی را در کنار هم قرار داده است. خواندن «در راه آموختن» فرصتی فراهم می‌کند تا مخاطب با چالش‌ها و پیچیدگی‌های آموزش در دو فرهنگ متفاوت آشنا شود و به اهمیت نقش معلم، زبان و فرهنگ در فرایند یادگیری پی ببرد. این اثر نه‌تنها برای علاقه‌مندان به آموزش و توسعه، بلکه برای کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر از تفاوت‌های فرهنگی و تأثیر آن‌ها بر نظام‌های آموزشی هستند، قابل توجه است. کتاب با طرح پرسش‌های تازه و روایت تجربه‌های واقعی، زمینه‌ای برای بازاندیشی در سیاست‌ها و روش‌های آموزشی فراهم می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان حوزهٔ علوم تربیتی، معلمان، مدیران آموزشی و علاقه‌مندان به مطالعات میان‌فرهنگی پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که دغدغهٔ بهبود نظام آموزشی، توسعهٔ حرفه‌ای معلمان یا شناخت تفاوت‌های فرهنگی در آموزش را دارند، مفید است.

بخشی از کتاب در راه آموختن

«اگر درس‌پژوهی را به‌مثابهٔ یک درخت در نظر بگیریم، می‌توانیم سه قسمت اصلی را برای آن متصور شویم. بخش اول یا عیان‌ترین قسمت آن سرشاخه‌ها است. سرشاخه‌ها اساساً امور مرتبط با فضای کلاس هستند. مثلاً از این بحث می‌کنیم که «چرا صدای معلم آرام بود؟»، «آیا صحبت گروه چهار نفری بین دانش‌آموزان ضروری بود یا نه؟» و موارد دیگری از این دست. لذا، از آن‌جایی که این قسمت از درس‌پژوهی با امور عینی کلاس در ارتباط است، می‌توان آن را به‌واسطهٔ مشاهده و استفاده از ویدئو، تصویر یا نوار صوتی ضبط‌شدهٔ کلاس تجزیه و تحلیل کرد و همهٔ مشاهده‌گران تدریس می‌توانند در نقد و بررسی آن مشارکت کنند. قسمت دوم درس‌پژوهی تنه یا بدنه است که در نسبت با سرشاخه‌ها دارای ظرایف و پیچیدگی‌های حرفه‌ای بیشتری است و در عمل کاری است مشترک و پررفت‌وآمد میان کلاس، پژوهش‌ها و پارادایم‌های نظری و دانشگاهی دانش پداگوژی؛ چیزی که من در زبان استعاری به آن می‌گویم «سعی صفا و مروهٔ نظر و عمل». برساختن این استعاره هم به این خاطر است که داده‌های برگرفته از کلاس به نظریه و بحث‌های دانشگاهی دربارهٔ «کیفیت و بهسازی آموزش» شکل می‌دهند. در این‌جا ما علاوه بر داده‌های اولیه که در سرشاخه‌ها وجود دارند، نیازمند لنز (کیفیت و زاویهٔ آن) و نظریه‌های تاریخی، منطقی، فلسفی، روان‌شناختی و جامعه‌شناختی و... مرتبط با آن نیز هستیم، تا بتوانیم به‌واسطهٔ آن‌ها تفسیر و تحلیل‌های نظری و دانشگاهی از وضعیت تدریس و کیفیت آموزش و یادگیری به دست دهیم. اما قسمت سوم که همان ریشه‌ها باشد بازمی‌گردد به برنامه‌های درسی و مواد آموزشی، پژوهش در آن‌ها و بررسی میزان اثربخشی سیاست‌گذاری‌ها که یکی از موضوعات اصلی آن همین مسئلهٔ زبان (نوشتاری یا شفاهی) و فرهنگ و کیفیت آن در آموزش و یادگیری با محوریت کتاب درسی است.»