آرش نراقی

آرش نراقی (Arash Naraghi) متولد سال ۱۳۴۵، پژوهشگر فلسفه، نویسنده، مترجم و داروساز ایرانی است. اغلب فعالیت‌های او در زمینه‌ی فلسفه‌ی دین و اخلاق است.

بیوگرافی آرش نراقی

آرش نراقی در سال ۱۳۴۵ در تهران به دنیا آمد. او مدرک دکترای داروسازی خود را در سال ۱۳۶۹ از دانشگاه تهران دریافت کرد. او سپس در سال ۱۹۹۹ به آمریکا مهاجرت کرد و در سال ۱۳۸۷ (۲۰۰۸) دکترای فلسفه را به اتمام رساند. او مدرک دکترای فلسفه‌ی خود را از دانشگاه سانتا باربارای کالیفرنیا اخذ کرد. عنوان رساله‌ی دکترای او « Moral Dilemmas in the Context of Virtue Ethics» بود.

او در برخی از مصاحبه‎هایش بیان کرده است که نخستین‌ پرسش‌ فلسفی‌ كه‌ در اندیشه‌‌ی او‌، در روزگار كودكی‌، جوشید، پرسش‌ از وجود و نسبت‌ ما آدمیان‌ با آن بود. او تأکید کرده است که این‌ پرسش‌ هرگز از كانون‌ توجه‌ فلسفی‌ و وجودی‌ او جدا نشده است. این پرسش همواره‌ در او‌ شوقی‌ بی‌‌حد به جهان‌ فلسفه‌، عرفان‌ و الهیات‌ به وجود می‌آورد. مجموعه‌ی‌ ایده‌ها‌ و پژوهش‌های‌ در این‌ حوزه‌ها در قالب‌ چندین‌ مقاله‌، به‌‌ویژه‌ در نشریه‌‎های‌ «كیان‌» و «راه‌ نو» منتشر شده است.

از جمله آثار او می‌توان به تألیف کتاب «آینه‌ی جان» است که دربردارنده‌ی مقالاتی درباره‌ی احوال و اندیشه‌های مولانا جلال الدین بلخی و ترجمه‌ی کتاب «درباره‌ی عشق» است. کتاب درباره‌ی عشق چندین مقاله از چندین متفکر درباره‌ی عشق را در بردارد. نویسندگان در این اثر از «عشق مجازی» یعنی عشق رمانتیک یا اروتیک میان انسان‌ها سخن گفته‌اند و تجربه‌ی عشق انسانی را از زاویه‌ی خاص خود مورد بررسی قرار داده‌اند.

پژوهش‌های این متفکر در حوزه‌هایی همچون اخلاق، فلسفه دین و الهیات فلسفی در اسلام قرار می‌گیرند. از این نویسنده و پژوهشگر مقاله‌هایی بسیاری منتشر شده است که از میان آن‌ها می‌توان به مقاله‌های «تجاوز جنسی یا هتک کرامت جسمانی»، «درباره‌ی زنانی که شریک نظام مردسالارند»، «در انتظار معنا (کافکا، کامو، بکت و بحران معنا)»، «از مرگ چرا هراسم؟ (گفتاری درباره هراس از مرگ از منظر اپیکوریان)» و «انحصارگرایی محققانه در قلمرو دین» اشاره کرد.

در یادداشتی که با عنوان «آیا کشورها مکلف‌اند که مرزهای خود را به روی مهاجران باز کنند؟» منتشر شده است، گفت‌وگویی با آرش نراقی درباره‌ی اخلاق مهاجرت ارائه شده است. او در این پژوهش به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد که آیا از حیث اخلاقی کشورها موظف‌اند که مهاجران را به درون خود راه دهند و به ایشان حق عضویت در جامعه‌ی خود را اعطا کنند؟ آیا دولت‌ها از نظر اخلاقی مکلّف هستند که به آن فرد پناهجو حق شهروندی اعطاء کنند؟ چه تفاوت‌هایی میان حق پناهندگی و حق شهروندی وجود دارد؟

آرش نراقی در متنی با عنوان «آیا باورهای دینی معقول است؟» پاسخی می‌‌دهد به برخی نقدهای «مصطفی ملکیان» بر مقاله‌ای با عنوان «سنت‌گرایی انتقادی در قلمرو دین».

«مولوی و تجربه‌ی درآستانگی» عنوان مقاله‌ای است که به مناسبت سالروز تولد مولانا جلال‌الدین در کنفرانس بزرگداشت مولانا در تاریخ ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۸ در دانشگاه جان هاپکینز ارائه شد.

معرفی کتاب‌های آرش نراقی

کتاب سنت و افق‌های گشوده

این کتاب در مورد روابط دین، تفکر انتقادی و مفاهیم معاصر در زمینه‌های مختلف فرهنگی، اجتماعی و فلسفی است. از جمله مسائل بررسی‌شده در این کتاب، اصلاح فکر دینی در اسلام، روشنفکری دینی، مسئله شرورگزاف، مشروعیت قانون دینی در جوامع مدنی، دموکراسی، آزادی بیان، و ارتباط دین با هنر و معنای زندگی است. همچنین، مفاهیم فلسفی پیچیده‌تری مانند آگاهی فرا-مفهومی و دیدگاه‌های شاعرانه‌ی حافظ نیز در کتاب گنجانده شده است. این کتاب به بررسی چالش‌ها و پرسش‌های اساسی در زمینه‌ی دینی، فلسفی و اجتماعی می‌پردازد. نراقی در این کتاب معتقد است اصلاح اندیشه دینی یک فرآیند تاریخی، تجویزی و پیوسته است. مسلمانان در هر دوره باید با دقت و توجه به ابعاد عقلانی و اخلاقی ایمان خود، آن را مورد بررسی قرار داده و در صورت لزوم، اصلاح و بازسازی کنند.

کتاب مدارا و مدنیت

این کتاب به بررسی اخلاق اجتماعی و ابعاد مختلف آن می‌پردازد. اخلاق اجتماعی زیرمجموعه‌ای از اخلاق کاربردی است که تمرکز اصلی‌اش بر رفتارهای عملی انسان در بستر زندگی اجتماعی و داوری اخلاقی درباره‌ی موقعیت‌های مختلف اجتماعی است. این کتاب نه‌تنها به مناسبات فردی و خصوصی انسان‌ها می‌پردازد، بلکه تلاش دارد مناسبات اجتماعی میان انسان‌ها، حیوانات و طبیعت را نیز از منظر اخلاقی مورد بازسازی و ترمیم قرار دهد. مقالات این کتاب به دو گروه اصلی تقسیم می‌شود: گروه نخست (مقالات اول تا سوم) به بررسی مفروضات متافیزیکی و معرفت‌شناسانه مرتبط با اخلاق می‌پردازد، درحالی‌که گروه دوم (مقالات چهارم تا هفدهم) عمدتاً در قلمرو اخلاق اجتماعی قرار دارند و به مسائل اخلاقی در جامعه‌ی انسانی و روابط میان انسان‌ها و طبیعت می‌پردازند.

کتاب حدیث حاضر غایب

این کتاب به بررسی مفهوم الهیات در دوران مدرن می‌پردازد. در الهیات توحیدی، خداوند به‌عنوان موجودی بی‌نهایت قادر و خیر، از طریق ارتباط شخصی و مستقیم با انسان‌ها شناخته می‌شود. این نگرش به الوهیت باعث ایجاد تمایل شدید برای تجربه‌ی مستقیم حضور خداوند در عرصه روحانی می‌شود. اما در دوران مدرن، به‌نظر می‌رسد که تلاش انسان‌ها برای برقراری ارتباط مستقیم با خدا کمتر از پیش موفقیت‌آمیز است. غیبت خداوند از تجارب شخصی مؤمنان در دنیای معاصر به بحران‌های مختلف ایمانی و نظری منجر شده است که خود را در قالب بحران‌های وجودی نیز نشان می‌دهد. این کتاب سعی می‌کند به این مسئله‌ی مهم بپردازد.

کتاب آینه‌ی جان

این کتاب مجموعه‌ای از مقالات پیرامون احوال و اندیشه‌های مولانا جلال‌الدین بلخی است. موضوع اصلی آن به مسائل عرفانی مرتبط با زندگی و کارنامه مولانا اختصاص دارد. این اثر به‌واسطه‌ی پرداخت منظم و علمی به موضوع مولانا، می‌تواند به‌عنوان یک منبع معتبر برای دانشجویان و علاقه‌مندان به این حوزه مورد استفاده قرار گیرد.

کتاب اخلاق حقوق بشر

کتاب حاضر مجموعه‌ای از ۱۰ مقاله است که به بررسی جنبه‌های عملی و نظری اخلاق، به‌ویژه حقوق بشر، می‌پردازد. این مقالات به نیازهای اخلاقی جدیدی که در پی تحولات جهانی و مدرن شکل گرفته‌اند، پاسخ می‌دهند. در دنیای امروز، اخلاق سنتی باید با توجه به تغییرات ساختاری زندگی و روابط انسانی، بازنگری و توسعه یابد. برخی از مقالات کتاب شامل موضوعاتی مانند تکریم انسان: تضمین حقوق بشر، مبانی اخلاقی حق دخالت بشردوستانه و ملاحظات اخلاقی درباره سلاح‌های هسته‌ای هستند.