کتاب درباره پیری

کتاب درباره پیری مجموعه‌ای از مقالات و رساله‌های فلسفی دربارهٔ تجربهٔ پیری، نوشتهٔ گروه نویسندگان، حاصل گردآوری و ترجمهٔ «آرش نراقی» و ویراستهٔ «امید محمدحیدر» است. نشر نی این کتاب را در سال ۱۴۰۳ منتشر کرده است. اثر حاضر به بررسی ابعاد مختلف پیری از منظر فلسفه، اخلاق، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی پرداخته و کوشیده است تا تصویری چندوجهی از این مرحلهٔ زندگی ارائه دهد. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب درباره پیری

کتاب «دربارهٔ پیری» (مقالاتی فلسفی از سیسرو، مارتا نوسباوم، هالوار فاسهایم، کریستانا آرپ، دایان جکسی و جولیان سی. هیوز) اثری فلسفی است که با گردآوری مقالاتی از متفکران مختلف به موضوع پیری از زوایای گوناگون پرداخته است. این کتاب در قالب مجموعه‌ای از مقاله‌ها و رساله‌ها، تجربهٔ زیسته و تأملات نظری دربارهٔ پیری را به بحث گذاشته است. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که هر مقاله یا رساله، از منظر یک فیلسوف یا متفکر برجسته به یکی از جنبه‌های پیری می‌پردازد؛ از جمله رسالهٔ مشهور «سیسرو»، تحلیل‌های ارسطو، نگاه اگزیستانسیالیستی «سیمون دو بووار» و تأملات معاصر دربارهٔ ارزش و معنای پیری. کتاب حاضر با مقدمه‌ای از «آرش نراقی» آغاز شده است. مترجم در این بخش، تجربهٔ شخصی خود از سالخوردگی مادرش را روایت می‌کند؛ سپس به‌سراغ مقالاتی می‌رود که هرکدام با رویکردی متفاوت، پیری را به‌عنوان پدیده‌ای وجودی، اجتماعی و اخلاقی بررسی می‌کنند. این مجموعه نه‌تنها به جنبه‌های زیستی و فیزیولوژیک پیری می‌پردازد، بلکه دغدغه‌های معنوی و هویتی و فلسفی این دوره از زندگی انسان را نیز برجسته می‌کند.

عنوان برخی از بخش‌های کتاب «دربارهٔ پیری» عبارت است از «دربارهٔ پا به سن نهادن، دربارهٔ دوستی: بحثی با سیسرو»، «نظر ارسطو دربارهٔ خوشبختی و پیری»، «پیری، بالا رفتن سن و زندگی خوب»، « فیزیولوژی و روان‌شناسی پیری: پیری کامیاب یا اصیل؟» و « پیری از منظر وجودی».

خلاصه کتاب درباره پیری

کتاب با مقدمهٔ مترجم آغاز می‌شود که تجربهٔ شخصی و عاطفی او از سالخوردگی مادرش را روایت می‌کند و از همین نقطه، به تأملی فلسفی دربارهٔ معنای پیری و نسبت آن با مرگ و زندگی می‌رسد. در ادامه، رسالهٔ «سیسرو» به‌عنوان یکی از مهم‌ترین متون فلسفی دربارهٔ پیری بررسی می‌شود. سیسرو در این رساله چهار اتهام اصلی علیه پیری را مطرح می‌کند؛ بازداشتن از فعالیت، ضعف جسمانی، محرومیت از لذت‌های جسمی و نزدیکی به مرگ. او تلاش می‌کند نشان دهد که این اتهامات لزوماً حقیقت ندارند و پیری می‌تواند دوره‌ای پربار و معنادار باشد؛ به‌ویژه اگر فرد از دوران جوانی به سلامت جسم و روح خود توجه کرده باشد. در مقالات بعدی، نویسندگان به نقد و بررسی دیدگاه‌های سیسرو می‌پردازند؛ برای مثال «مارتا نوسباوم» با ارجاع به زندگی شخصی سیسرو، به محدودیت‌های نگاه انتزاعی او اشاره می‌کند و بر اهمیت دوستی و روابط انسانی در پیری تأکید دارد. «هالوار فاسهایم» با تحلیل نظر ارسطو، به تأثیر پیری بر خوشبختی و نقش فضیلت و تربیت در کیفیت زندگی سالخوردگان می‌پردازد. «کریستانا آرپ» باتکیه‌بر فلسفهٔ «سیمون دو بووار»، پیری را پدیده‌ای وجودی و اجتماعی می‌داند که هویت فرد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و به مسئلهٔ «دیگرسازی» و محدودیت‌های تحمیلی جامعه بر سالخوردگان می‌پردازد. در بخش‌های دیگر، جنبه‌های اخلاقی و زیست‌پزشکی پیری بررسی می‌شود. «دایان جسکی» ارزش پیری و مبانی اخلاقی پژوهش‌های ضدپیری را تحلیل می‌کند و «جولیان هیوز» تفاوت میان «پیری کامیاب» و «پیری اصیل» را شرح می‌دهد. در مجموع، کتاب حاضر تلاش کرده است نشان دهد پیری صرفاً یک فرایند زیستی نیست؛ بلکه مرحله‌ای از زندگی است که می‌تواند با معنا، انسجام و پختگی همراه باشد.

چرا باید کتاب درباره پیری را بخوانیم؟

این کتاب با گردآوری دیدگاه‌های متنوع فلسفی، اخلاقی و روان‌شناختی دربارهٔ پیری، فرصتی فراهم می‌کند تا خواننده با ابعاد کمتردیده‌شدهٔ این مرحله از زندگی آشنا شود. «دربارهٔ پیری» نه‌تنها به پرسش‌های رایج دربارهٔ سالخوردگی پاسخ می‌دهد، بلکه افق‌های تازه‌ای برای اندیشیدن به معنای زندگی، هویت، مرگ و روابط انسانی در دوران پیری می‌گشاید. مطالعهٔ این اثر می‌تواند به درک عمیق‌تر تجربهٔ پیری، پذیرش تغییرات این دوره و مواجههٔ آگاهانه‌تر با آن کمک کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای علاقه‌مندان به فلسفه، روان‌شناسی، مطالعات اجتماعی و حوزهٔ اخلاق و نیز کسانی که دغدغهٔ سالخوردگی، معنای زندگی و مواجهه با مرگ را دارند، مفید است؛ همچنین این اثر می‌تواند برای افرادی که با سالمندان در ارتباط هستند یا خود در آستانهٔ ورود به این مرحله از زندگی هستند، راهگشا باشد.

درباره آرش نراقی

«آرش نراقی» زادهٔ سال ۱۳۴۵ در تهران و فرزند «احسان نراقی»، داروساز، نویسنده، مترجم و فیلسوفی ایرانی است که عمدهٔ فعالیت‌هایش در حوزهٔ فلسفهٔ دین و اخلاق متمرکز بوده است. او دکترای داروسازی خود را از دانشگاه تهران و دکترای فلسفه را از دانشگاه کالیفرنیا، سانتا باربارا دریافت کرد و سپس استاد دین و فلسفه در دانشگاه موراوین در پنسیلوانیا شد. آرش نراقی علاوه‌بر مقالات متعدد، چندین کتاب تألیف یا ترجمه کرده که از میان آن‌ها می‌توان به «رسالهٔ دین‌شناخت»، «اخلاق حقوق بشر»، «آینهٔ جان: مقالاتی دربارهٔ احوال و اندیشه‌های مولانا»، «حدیث حاضر و غایب: مقالاتی در باب الهیات غیبت»، «دربارهٔ عشق»، «دربارهٔ پیری» و «مدارا و مدنیت» اشاره کرد. دیدگاه‌های این نویسنده اغلب به نقد اخلاقی مسائل اجتماعی، دینی و سیاسی پرداخته و شامل موضوعاتی مانند حقوق بشر، اخلاق زیست‌محیطی، آزادی بیان، سقط جنین و همجنس‌گرایی بوده است.

بخشی از کتاب درباره پیری

«پیری مانند زمان است: در دم رخ می‌دهد؛ یا دست‌کم این‌گونه به نظر می‌آید. و تعریف آن، مانند زمان، دشوار است، هرچند که همه می‌دانیم که چیست. شاید، دلیل آن این است که هرچند پیری را (مانند زمان) می‌توان به نحو عینی اندازه گیری کرد، اما در عین حال واجد یک بخش قویاً ذهنی هم هست. زمان به آهستگی و باشتاب می‌گذرد. ما در حالی که پیر می‌شویم هنوز احساس جوانی می‌کنیم و احساس می‌کنیم که پیش از موعدمان پیر شده‌ایم. پیری را به راه‌های مختلفی می‌توان درک کرد.

این فصل با توصیفی از پیری برحسب اساس فیزیولوژی آن آغاز می‌شود. این توصیف از سطح سلول‌ها و فعل و انفعالات مربوط به آن‌ها آغاز می‌کند و سپس به سمت اندام‌ها و به سطح موجود زنده به عنوان یک کل حرکت می‌کند. تنشی میان پیری نرمال و غیرنرمال وجود دارد که باید به رسمیت شناخته شود. این تنش وقتی بروز بیشتر می‌یابد که به بررسی روان‌شناسی پیری بپردازیم. پابه‌پای بالا رفتن سن‌مان، تغییرات روان‌شناسانه‌ای در ما رخ می‌دهد که نرمال است، اما مرز آن را با امر غیرنرمال کجا باید کشید؟ این یک پرسش صرفاً نظری نیست، زیرا مثلاً وقتی که پای مسئلهٔ فراموشی به میان می‌آید، اهمیت عملی پیدا می‌کند.»