کتاب تاریخ ایران آکسفورد

کتاب تاریخ ایران آکسفورد پژوهش جمعی از محققان و مورخان زیر نظر تورج دریایی و ترجمهٔ خشایار بهاری و محمدرضا جعفری است و نشر نو آن را منتشر کرده است. این کتابْ تاریخ جامع و مختصر فلات ایران از دورهٔ پارینه‌سنگی تا ایران پس از انقلاب (۱۳۵۷ تا ۱۳۸۸) را روایت می‌کند.

درباره کتاب تاریخ ایران آکسفورد

در بیشتر کتاب‌هایی که از نویسندگان مختلف گردآوری شده یا یک نفر نوشته است، بر یکی از ادوار تاریخ ایران بیش از دیگر ادوار تأکید شده یا کل تاریخ کشور به یک اندازه پوشش داده نشده است. بنابراین، نیاز به کتابی محسوس بود که تاریخ کل فلات ایران و کسانی را که در آن زندگی کرده و درگذشته، و فرهنگی را آفریده‌اند که از راه‌های گوناگون بر منطقه و قاره تأثیرگذار بوده است، تشریح کند. کتاب تاریخ ایران آکسفورد در پی آن است تا برای کل تاریخ ایران و نه فقط دوران اخیر آن، حق مطلب را ادا کند. و این نخستین و مهم‌ترین تفاوت آن با دیگر کتاب‌هایی است که دربارهٔ تاریخ ایران نوشته‌اند. دیگر آنکه متخصصان هر دوره مطالب خود را به‌گونه‌ای نگاشته‌اند که اطلاعاتی قابل فهم در اختیار دانشجویان و علاقه‌مندان تحصیل‌کرده قرار گیرد.

نویسندگان کتاب مورخ و زبان‌شناس و متخصص در جهان ایرانی‌اند و در این کتاب کوشیده‌اند طرحی روشن و قابل فهم در اختیار بگذارند. 

فصل‌های این کتاب از این قرار هستند:

فلات ایران از دورهٔ پارینه‌سنگی تا برآمدن شاهنشاهی هخامنشی

ایلامی‌ها

جامعهٔ اوستایی

شاهنشاهی پارسی هخامنشی (۵۵۰ تا ۳۳۰ پ.م.)

ایران در زمان اسکندر و سلوکی‌ها

شاهنشاهی اشکانی

شاهنشاهی ساسانی (۲۲۴ تا ۶۵۱ م.)

ایران در آغاز دورهٔ اسلامی

ایرانِ سده‌های میانه

 مغول‌ها در ایران

تیموریان و ترکمانان: گذار و شکوفایی در قرن پانزدهم م./ نهم ق

صفویان در تاریخ ایران (۱۵۰۱ تا ۱۷۲۲ م./ ۹۰۵ تا ۱۱۳۵ ق)

میان‌پردهٔ افغانی و سلسله‌های افشار و زند (۱۷۲۲ تا ۱۷۹۵ م./ ۱۱۳۴ تا ۱۲۰۹ ق)

 ایران قاجاری (۱۷۹۵ تا ۱۹۲۱ م./ ۱۲۰۹ تا ۱۳۴۰ ق)

عصر پهلوی: تجدد ایرانی در بستر جهانی

 ایران پس از انقلاب (۱۹۷۹ تا ۲۰۰۹ م./ ۱۳۵۷ تا ۱۳۸۸ ش)

دودمان‌های شاهی ایران، و فهرست پادشاهان و دورهٔ حکومت آنان

خواندن کتاب تاریخ ایران آکسفورد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران تاریخ ایران و علاقه‌مندان به تاریخ پیشنهاد می‌کنیم.

درباره تورج دریایی

تورج دریایی استاد کرسی هاوِرد سی. باسکرویل در تاریخ ایران و جهان ایرانی و رئیس «مرکز ساموئل م. جردن در مطالعات و فرهنگ ایرانی»، در دانشگاه کالیفرنیا در اِرواین است. تحقیقات او متمرکز است بر تاریخ ایران باستان و به‌ویژه ساسانیان و زبان و ادبیات پارسی میانه. وی به تدریس تاریخ جهان باستان، تاریخ ایران و دین‌های ایران باستان اشتغال دارد و از ویراستاران مجلهٔ بین‌المللی مطالعات ایران باستان است.

بخشی از کتاب تاریخ ایران آکسفورد

«شاهنشاهی هخامنشی در میانهٔ سدهٔ ششم پ.م. به‌دست مردم پارسی جنوب غرب ایران شکل گرفت و اندیشه‌ها و نهادهایی را در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی و هنری و نظامی و حقوقی باب کرد که دویست و بیست سال تمام به بهترین شکل عمل می‌کردند و با وجود فروپاشی ناشی از فتوحات مقدونی‌ها تأثیرات ژرفی بر فرهنگ‌های پس از خود بر جای نهادند و الگو یا مبنایی برای حکومت‌های یونانی‌مآب [سلوکی‌ها] و نیز اشکانی و ساسانی و خلفای اسلامی شدند.

ویژگی‌های بارز حکومت پارسی عبارت بود از پایبندی اکید به حاکمیت قانون، رواداری دینی و فرهنگی، و ارج نهادن به دستاوردها و مهارت‌های اقوام تابعه. در نتیجه، پارسیان میراث‌دار و نگهبان تمدن‌های خاور نزدیک باستان شدند و «هنر پارسی» نیز نقطهٔ اوج هنر همهٔ آن فرهنگ‌ها از کار درآمد که کاخ‌های باشکوهی را در پایتخت‌های متعدد شاهنشاهی به‌وجود آورد. از نظر ملی، این فرآیند در شکل‌گیری هویت ملی ایرانیان نقشی چنان حیاتی ایفا کرد که بیگانگانِ هم‌دوره، ایرانیان را «پارسی» و سرزمین آنان را «پارس» می‌خواندند؛ و این عنوان نادرستی بود که تا روزگار ما نیز در زبان غربیان و برخی دیگر از غیر ایرانیان دوام آورده است. از نقطه‌نظر جهانی، حکومت پارسی نخستین «امپراتوری جهانی» بود زیرا پادشاهان پارسی در کتیبه‌هایشان به‌کرات به ما یادآور می‌شوند که امپراتوری‌شان «مردم بسیار و زبان‌های بسیار» را در بر می‌گرفت که از خودمختاری فرهنگی و قانونی برخوردار بودند، هرچند که اتباع امپراتوری‌های عثمانی و بریتانیا نیز از این خودمختاری برخوردار بودند.»