کتاب تمثیل

کتاب تمثیل نوشتهٔ جان مک کوئین و ترجمهٔ حسن افشار است و نشر مرکز آن را منتشر کرده است. این کتاب از مجموعه مکتب‌ها، سبک‌ها و اصطلاح‌های ادبی و هنری است.

درباره کتاب تمثیل

مجموعه‌ٔ مکتب‌ها، سبک‌ها و اصطلاح‌های ادبی و هنری که این کتاب یکی از آن‌هاست دربرگیرنده‌ٔ حدود سی کتاب مستقل از هم است که از میان کتاب‌های مجموعه‌ٔ The Critical Idiom برگزیده شده‌اند. این کتاب‌ها به مقوله‌های گوناگونی می‌پردازند: برخی به نهضت‌ها و جنبش‌ها و مکتب‌های ادبی، برخی به انواع ادبی و برخی به ویژگی‌های سبکی و مانند این‌ها.

خاستگاه تمثیل بیشتر فلسفه و کلام است تا ادبیات. تمثیل‌ها اغلب مذهبی‌اند. اما تمثیل از آغاز نسبت نزدیکی با روایت داشته است. همه‌ٔ ادیان ابراهیمی و بسیاری از ادیان شرقی کامل‌ترین بیان خود را در قصه یافته‌اند ــ یا به عبارت دیگر در روایت.

قصه‌ها انتقال می‌یابند، نخست شفاهی یا در قالب آیینی، و سرانجام بعضاً به صورت مکتوب. قصه نمی‌توانسته بدون تفسیر شکل بگیرد و منطقی است که فرض کنیم، از اعصار پیش از تاریخ، قصه و تفسیر با هم بوده‌اند. قصه از یک واقعیت تاریخی سرچشمه می‌گیرد.

خواندن کتاب تمثیل را به چه کسانی پیشنهاد می‌‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران نقد ادبی و رشتهٔ ادبیات پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تمثیل

«خاستگاه تمثیل بیشتر فلسفه و کلام است تا ادبیات. تمثیل‌ها اغلب مذهبی‌اند. اما تمثیل از آغاز نسبت نزدیکی با روایت داشته است. همهٔ ادیان ابراهیمی و بسیاری از ادیان شرقی کامل‌ترین بیان خود را در قصه یافته‌اند ــ یا به‌عبارت‌دیگر در روایت، یا مجموعه‌ای از روایاتی که در خدمت تبیین واقعیت‌های عمومی مؤثر در زندگی فرد باورمند قرار می‌گیرند، مثل زمان، فصل‌ها، محصول، قبیله، شهر، ملت، تولد، ازدواج، مرگ، اصول اخلاقی، احساس کمبود و ناکامی، و احساس وجود امکان ــ که این دو تای آخری اکثریت آدمیان را شامل می‌شوند.

قصه‌ها انتقال می‌یابند، نخست شفاهی یا در قالب آیینی، و سرانجام بعضـاً به صورت مکتوب. قصه‌ها اغلب اسراری هستند که فقـط بر روحانیان گشوده می‌شوند، یا بر جمع بزرگ‌تری از متشرفان که با مناسک پیچیده و گاهی پرخطر و دردناک به فهم می‌رسند. تشرف نیز گاه مراتبی دارد و اشراق کامل فقط برای کسانی میسر می‌شود که به مراتب عالی می‌رسند. اما قصه نمی‌توانسته بدون تفسیر شکل بگیرد و منطقی است که فرض کنیم، از اعصار پیش از تاریخ، قصه و تفسیر باهم بوده‌اند.

اگر رابطهٔ خاصی بین رشته‌ای از وقایع تاریخی و یک جامعه یا گروهی از مردم جامعه احساس می‌شد، احتمال می‌رفت که قصه از یک واقعیت تاریخی سرچشمه بگیرد. هرچه گروه بزرگ‌تر بود، قصه پرنفوذتر می‌شد.

مثال فراوان است. اگر نخواهیم پا را از دورهٔ کلاسیک یونان و روم باستان فراتر بگذاریم، قصهٔ سِرِس و پروسِرپین (کرس و پروسرپینا در لاتینی) (دِمِتِر و پِرسِفونه در یونانی) چنان عمر بلندی پیدا کرد که در قرن هفدهم از تخیل شکسپیر (داستان زمستان، پردهٔ ۴، صحنهٔ ۴، ۱۱۶ ـ ۱۲۷) و میلتون سر برآورد:

نه دشت زیبای اِنّا، آنجا که پروسرپین ــ خودْ زیباترین گل از میان گل‌ها ــ در حین چیدن گل به دست پلوتُن عبوس و بدخو چیده شد، گونه‌ای که سرس در اوج نومیدی و اندوه، همهٔ سطح زمین را به جست‌وجوی او پرداخت.»