کتاب جهانی برای ساختن

کتاب جهانی برای ساختن؛ مسیرهایی نوین به سوی سوسیالیسم قرن بیست‌و‌یکم نوشته مارتا هارنکر است که با ترجمه علیرضا جباری منتشر شده است.

درباره کتاب جهانی برای ساختن

کتاب جهانی برای ساختن به تجربه‌ متفاوت سوسیالیسم در کشورهای آمریکای لاتین در قرن اخیر می‌پردازد. نویسنده، روان‌شناس و روزنامه‌نگار و مفسر تجارب تحولات اجتماعی در آمریکای لاتین است. این کتاب سه قسمت را در بر می‌گیرد. در قسمت اول، آمریکای لاتین در مسیر پیشرفت، شرحی مختصر دربارهٔ آنچه در دهه‌های اخیر رخ داده است، دگرگونی نقشهٔ سیاسی، تحرک‌هایی اجتماعی که دلیل این دگرگونی را نمایان می‌کند، نشانه‌های پیدایی تغییر در روابط موجود میان منطقهٔ ما و ایالات متحد، و کوشش‌های جاری بزرگترین قدرت امپریالیستی جهان برای استعمار دوباره و برقراری سلطهٔ خویش بر نیم‌قارهٔ نویسنده آورده‌ است. قسمت اول کتاب با گونه‌شناسی حکومت‌های آمریکای لاتین پایان یافته است، زیرا نویسنده بر این باور است که نکتهٔ مهم‌تر از شرح دادن دربارهٔ حکومت‌ها در چارچوب رده‌بندی معین، ارزشیابی عملکرد آن‌ها با توجه مداوم به روابطی است که نیروها در چارچوب آن اقدام می‌کنند. این ارزشیابی نویسنده را ملزم می‌کند که کمتر به سرعت این حکومت‌ها در ایجاد دگرگونی و بیشتر به مسیر پیشروی آن‌ها توجه کنیم؛ زیرا سرعت آن‌ها در ایجاد دگرگونی به‌طور عمده به چگونگی برخورد آن‌ها با موانعی که با آن رودررو می‌شوند وابسته است.

در قسمت دوم کتاب، به کجا می‌رویم: سوسیالیسم سدهٔ بیست‌ویکم، کوشیده‌ است که به درک خواننده از ارزش گفت‌وگو دربارهٔ سوسیالیسم، با وجود برداشتی این‌چنین منطقی دربارهٔ آن، اینکه چه بخش‌هایی از اندیشهٔ مارکسیستی را باید (از گزند رخدادهای نوپدید) رهانید؛ کدام اندیشه‌های نو را باید از تجربهٔ برخی از حکومت‌های آمریکای لاتین بیرون کشید؛ ویژگی‌های دوران گذاری که ما از سر می‌گذرانیم؛ اینکه این حکومت‌ها به‌رغم محدودیت‌هایی که با آن رودرروی‌اند چه می‌توانند بکنند؛ و سرانجام در ارزشیابی عملکرد آن‌ها به چه ضابطه‌هایی باید توجه کرد، کمک کند.

قسمت سوم کتاب، ابزار سیاسی نو برای برقراری هژمونی نو، با موضوع چگونگی رسیدن به همبستگی لازم میان نیروها برای چیرگی بر موانع موجود در راه ساختن جامعهٔ نو، و رابطهٔ آن با موضوع هژمونی نو، سروکار دارد.

خواندن کتاب جهانی برای ساختن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به علوم اجتماعی و جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب جهانی برای ساختن

آمریکای لاتین نخستین منطقه‌ای بود که سیاست‌های نولیبرالی در آن به اجرا درآمد. کشور من، شیلی، پیش از اینکه حکومت مارگارت تاچر سیاست‌های نولیبرالی را در پادشاهی متحد بریتانیا به اجرا درآورد، به‌سان عرصهٔ آزمایش آن سیاست‌ها به‌کار گرفته شد؛ اما آمریکای لاتین نخستین منطقهٔ جهان نیز بود که به‌تدریج کنار گذاشتن این سیاست‌ها را که تنها در خدمت افزایش فقر و تشدید کردن نابرابری‌های اجتماعی، ویران کردن محیط زیست، و ضعیف‌تر کردن جنبش طبقهٔ کارگر و همهٔ جنبش‌های مردمی بود در پیش گرفت.

نیروهای چپ و پیشرو نخستین بار پس از فروپاشی سوسیالیسم در اروپای شرقی و اتحاد شوروی، در نیم‌قاره ما به حرکت درآمدند و پس از افزون بر دو دههٔ پُر درد و رنج در آن‌ها امیدی نو زاده شد. این امید در آغاز به شکل نبردهای مقاومت در برابر سیاست‌های نولیبرالی نمایان شد؛ اما، پس از چند سال، مردم به حرکتی تهاجمی رو کردند و پهنه‌های قدرت را گشودند. در اروپا که خود درگیر بحران و کاستی بود بخش‌هایی از توده‌های تهیدست، دیدن پرتوی از امید در آمریکای لاتین را آغاز کردند.

نخستین بار در تاریخ آمریکای لاتین بود که نامزدانی از گروه‌های چپ و چپ میانه ــ پس از پیدایی شرایط بحرانی در مدل نولیبرالی ــ توانستند در بیشتر کشورهای منطقه پیروز انتخابات شوند.

به یاد آوریم که در سال ۱۹۹۸، هنگامی که چاوز در انتخابات (ریاست جمهوری‌م) ونزوئلا پیروز شد، ونزوئلا جزیره‌ای تک‌افتاده در دریای نولیبرالیسم بود که، البته به استثنای نمونهٔ افتخارآفرین کوبا، سراسر نیم‌قارهٔ ما را فرا گرفته بود.