کتاب اسطوره خشونت مذهبی

کتاب اسطوره خشونت مذهبی نوشتهٔ ویلیام تی کاوانا با ترجمهٔ سجاد صفارهرندی در انتشارات ترجمان علوم انسانی چاپ شده است.

درباره کتاب اسطوره خشونت مذهبی

اگر می‌خواهید در جامعه‌ای صلح برقرار کنید، باید دین را از عرصۀ سیاست کنار بگذارید. این ایدۀ رایجی میان طرفداران سکولاریسم است؛ آن‌ها می‌گویند دین پدیده‌ای فرافرهنگی و فراتاریخی است و ماهیتاً گرایش به خشونت دارد، زیرا ذاتاً مطلق‌گرا، تفرقه‌افکن و غیرعقلانی است. ویلیام تی.کاوانا، پژوهشگر الهیات سیاسی و استاد دانشگاه، معتقد است این ایده چنان فراگیر و پرنفوذ بوده است که دیگر هیچ‌کس آن را نمی‌آزماید؛ بنابراین باید آن را نوعی «اسطوره» دانست. او می‌گوید بر مبنای این اسطوره، خشونت دو نوع خواهد داشت: خشونت مذهبی و کور که گرایش به جنگ‌افروزی دارد و خشونت عرفی و عقلانی که در خدمت صلح است. کاوانا در این کتاب با بررسی مفصل شواهد تاریخی و تبارشناسی مفهوم دین در غرب مدرن می‌گوید تقسیم خشونت به دینی و عرفی ناموجه است، زیرا این دوگانه بیش از آنکه واقعیتی عینی باشد، جعلی تاریخی‌فرهنگی است.

کتاب اسطوره خشونت مذهبی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به مطالعات دینی و جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب اسطوره خشونت مذهبی

«سه نوع استدلال

در طی چندین سال، هر استدلال آکادمیکی را که می‌گفت دین موجب خشونت می‌شود بررسی کردم، هرآنچه در میان طیفی از رشته‌های علمی مختلف یافته بودم. در جهت مقصود ما، «دین موجب خشونت می‌شود» یک مختصرنویسیِ ساده‌شده است. تا جایی که من می‌دانم، هیچ‌کس معتقد نیست حضور دین همواره لزوماً تولید خشونت می‌کند. بلکه این استدلال‌ها دین را به‌مثابه امری به‌طور خاص متمایل به خشونت یا عاملی قابل‌توجه نسبت به دیگر عوامل در تولید و تشدید خشونت می‌بیند.

می‌توان استدلال‌هایی را که بررسی کرده‌ام در سه گونه تا حدی دارای اشتراک دسته‌بندی کرد: دین موجب خشونت می‌شود زیرا ۱) مطلق‌گراست، ۲) تفرقه‌انداز است و ۳) به میزان کافی عقلانی نیست. بیشتر نویسندگان موردبحث به بیش از یکی از این انواع استدلالات اشاره کرده‌اند، اما بیشتر تمایل دارند که یکی از موارد سه‌گانه را برجسته سازند. در ادامه، هر یک از انواع سه‌گانه به‌وسیله سه نویسنده اصلی ارائه می‌شود. اگر فضا و حوصله اجازه می‌داد، می‌توانستم موارد و مثال‌های متعدد بیشتری ارائه دهم، هرچند برای مقصود ما در اینجا ذکر سه نماینده از هر دسته کفایت خواهد کرد. شخصیت‌هایی که اینجا انتخاب شده‌اند از تأثیرگذارترین شخصیت‌های حوزه دین و خشونت هستند، و به این دلیل انتخاب شده‌اند که به‌طور منصفانه‌ای جایگاه بحث را در میان شاخه‌های گوناگون علمی مشتمل بر مطالعات دین، جامعه‌شناسی، تاریخ، علوم سیاسی و الهیات نمایندگی می‌کنند.

بهتر است از آغاز روشن سازم که فقط آثاری را مورد ملاحظه قرار می‌دهم که استدلال‌های فراتاریخی و فرافرهنگی درباره خشونت دینِ فی‌نفسه طرح می‌کنند. تعداد زیاد دیگری از مطالعات دقیق تجربی وجود دارد که به‌طرز سودمندی موارد خاص خشونت در زمینه‌های مشخص فرهنگی را بررسی می‌کند، مثلاً در میان مسلمانان تندرو خاورمیانه یا مسیحیان راست افراطی آمریکایی. اگرچه بعضی از این مطالعات نسبت به سایرین دقت کمتری در استفاده از اصطلاح دین دارند، اما تمرکز بر توصیف تجربی در ظرف زمینه‌های مشخص آن‌ها را ارزشمند ساخته است. اما بحث‌های عمومی درباره دین و خشونت، به دلیل شیوه‌ای که داده‌های تجربی را تحریف کرده و نهایتاً خود را به مصارف ایدئولوژیک تسلیم می‌کنند، مورد توجه و دغدغه من هستند.»