کتاب تمدن و سرمایه داری (جلد دوم)

کتاب تمدن و سرمایه داری (جلد دوم) نوشتهٔ فرنان برودل و ترجمهٔ فرهنگ رجایی است. انتشارات علمی و فرهنگی این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی حاوی شرحی بر سنجش امکان‌های بازار و مبادلات در سده‌های پانزدهم تا هجدهم میلادی.

درباره کتاب تمدن و سرمایه داری (جلد دوم)

فرناند برودل در کتاب تمدن و سرمایه داری (جلد دوم) با بررسی دقیق زندگی مادی مردمان ماقبل صنعتی در سرتاسر جهان، نحوهٔ نگاه مورخان به را به طرز چشمگیری تغییر داد. این کتاب غذا و نوشیدنی، لباس و مسکن، جمعیت‌شناسی و ساختار خانواده، انرژی و فناوری، پول و اعتبار و رشد شهرها را توصیف می‌کند. در این کتاب برودل به‌طور مفصل به بررسی سرمایه‌داران و نظام سرمایه‌داری می‌پردازد و عواملی را که به رشد این نظام منجر شده‌اند، مورد بررسی قرار می‌دهد. این کتاب شامل پنج گفتار است که عبارت‌اند از «ابزار و مبادله»، «بازارها و اقتصاد»، «تولید یا سرمایه‌ی برون‌مرزی»، «سرمایه‌داری در درون مرز» و «جامعه». هر گفتار به بخش‌های جزئی تقسیم شده است تا به‌صورت دقیق و مفصل عوامل فرعی دیگر را مورد بررسی قرار دهد. نویسنده در این اثر، دو نگرش مشهور را مورد انتقاد قرار می‌دهد؛ نگرش اولْ نگرش مادی‌گرایانه است که مهم‌ترین نمایندهٔ آن «کارل مارکس» بوده که عوامل مادی، نیروها و روابط تولید را به‌عنوان محرک اصلی سرمایه‌داری معرفی می‌کند. نگرش دوم، نگرش انگاره‌گرایانه است که «ورنر سومبارت» و «ماکس وبر» به‌عنوان نمایندگان اصلی آن به شمار می‌آیند؛ به‌ویژه وبر که درمورد انگاره‌ٔ روحیه‌ٔ سرمایه‌داری به بحث پرداخته است.

خواندن کتاب تمدن و سرمایه داری (جلد دوم) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران تاریخ جهان و دانشجویان جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تمدن و سرمایه داری (جلد دوم)

«اگر در برخی موقعیت‌ها یک محور تجارت به سرانجام نمی‌رسید، نابودی معامله مقوله‌ای حتمی بود. جنگ‌ها، با اینکه مرتب اتفاق می‌افتاد، اما در این مورد عامل کافی نبود؛ ضمن اینکه گاه به چنین نتیجه‌ای می‌انجامید. اجازه بدهید مثالی ارائه کنم.

آزور یک مادۀ رنگرزی معدنی است که از کوبالت گرفته می‌شود (همیشه مخلوط است، به ویژه وقتی از کیفیتی پایین برخوردار باشد؛ یعنی با ماسۀ براق مخلوط شده باشد) و برای ساخت چینی و ظروف پورسلین استفاده می‌شد تا محصول را جلای آبی‌رنگ دهد؛ از آن برای سفید کردن کتان و کرباس هم استفاده می‌شد. ما با یک بازرگان در کائن (۱۲ مه ۱۷۸۴) روبه‌رو می‌شویم که از تهیه‌کنندۀ این جنس در مورد آخرین محموله شکایت دارد: «من آزورِ این محموله را به تیرگی معمول ندیدم و به نظر خیلی بیشتر ماسۀ مخلوط دارد». مراسلات یک عرضه‌کنندۀ آزور، برادران بنسا از فرانکفورت‌اَم‌مین، که به دستخط دوگارد فیلزِ انباردار در روئِن نوشته شده‌اند که براساس حق‌العمل کار می‌کند، این واقعیت را پژواک می‌کند که معاملاتی که انجام می‌گرفت، به مدت سی سال کوچک‌ترین تغییری نکرد. نامه‌های به‌جامانده عیناً کلمه‌به‌کلمه هر سال تکرار شده‌اند؛ تنها تفاوت، به غیر از تاریخ نامه، نام ناخداهای کشتی‌هایی است که معمولاً در آمستردام یا در روتردام و گاه در بِرِمِن، چلیک‌های آزور را دریافت می‌کردند که بنسا تولید کرده و برای دوگارد فیلز ارسال کرده بود. به ندرت مشکلی بروز می‌کرد؛ البته گاه کشتی دیر می‌رسید، گاه یک کشتی در رودخانۀ نزدیک روئن به گِل می‌نشست (ولی این واقعاً استثنا بود)، یا ممکن بود رقیبی از راه برسد. چلیک‌ها مرتباً در انبار دوگارد فیلز تلنبار می‌شد و او هم هر روز آن‌ها را به دیپه، البوف، برنِی، لوویر، بولبک، فونتان‌بلو و کائن می‌فرستاد. کمپانی فرانسوی آن را به مشتری‌ها به صورت نسیه می‌فروخت و مبلغ را به صورت برات، با تخفیف یا ارسال نقدی دریافت می‌کرد.

بازپرداخت به برادران بنسا توسط انباردارها، ممکن بود به صورت جنس هم باشد، زیرا دوگارد با هر چیز و همه چیز معامله می‌کرد؛ لباس، صمغ از سنگال، روناس، کتاب، شراب بورگوندی (خواه در چلیک، خواه در بطری)، داس، استخوان نهنگ، نیل و پنبۀ سمیرنا. البته همیشه صورت‌حساب با پول به صورت حواله و تخفیف پرداخت می‌شد و روند کار را هم عرضه‌کنندۀ آلمانی تأیید می‌کرد. یک مثال، قضیه را به روشنی توضیح می‌دهد. در ۳۱ اکتبر ۱۷۷۵، رِمی بنسا به جمع‌بندی در مورد کالاهایی مشغول بود که از فرانکفورت به روئن ارسال کرده بود: «تخمین من این است که با کسری‌های معمول ۱۵ درصد هزینه‌های تمام‌شده، در ۴۴۷۰ لیور و ۱۹ سولز، که دوسوم آن را من از امروز بر عهدۀ شما می‌دانم، یعنی ۲۹۸۰ لیور که در سه قسط باید به حساب من در پاریس واریز کنید». این اقساط با دیرکرد در پرداخت مطابقت می‌کرد که هر کدام احتمالاً دو هفته بود. پس دوگارد مجبور بود تا تاریخ مشخص‌شده ۲۹۸۰ لیور به یک بانکدار در پاریس پرداخت کند؛ همیشه هم همان بانکدار، یعنی کسی که پول را به فرانکفورت می‌فرستاد. تسویه‌حساب‌ها، که اقدام توضیح‌داده‌شده اولین مرحله بود، در پایان سال به اتمام می‌رسید؛ تمام حساب‌های مانده در پایان سال تسویه و دفاتر با حسن‌نیت طرفین، تراز می‌شد. نامه‌های دوگارد نشان می‌دهند که او مؤدب، خوش‌خلق و سازش‌کننده بود و مراسلاتی که از فرانکفورت می‌آمد، دلالت بر غُر زدن و خط و نشان کشیدن [بنسا] داشت. در واقع تسویه‌حساب نهایی به ردوبدل شدن بی‌دردسر برات‌ها بین فرانکفورت و پاریس وابسته بود. اگر این خطِ ارتباطی قطع می‌شد، کارکرد صلح‌آمیز سی‌ساله به خطر می‌افتاد و این دقیقاً همان چیزی بود که در آغاز انقلاب فرانسه روی داد.»