کتاب یکپارچه سازی مدیریت مخاطرات در سازگاری با تغییرات آب و هوایی

کتاب یکپارچه سازی مدیریت مخاطرات در سازگاری با تغییرات آب و هوایی نوشته حسین حاتمی نژاد و محمدسینا شهسواری، یکی از کتاب‌های مسئولان و دست‌اندرکاران مدیریت مخاطرات است. در این کتاب با روش‌هایی برای یکپارچه سازی مدیریت مخاطرات در سطوح مختلف آشنا می‌شویم.

درباره کتاب یکپارچه سازی مدیریت مخاطرات در سازگاری با تغییرات آب و هوایی

بسیاری از بلایا و حوادث طبیعی که منشا زیست محیطی دارند و در زندگی ما انسان‌ها رخ می‌دهند، به دلیل عدم مدیریت صحیح رخ می‌دهند. با برنامه‌ریزی درست برای گام برداشتن در مسیر مدیریت مخاطرات و بحران می‌توان از تاثیر مخربی که زلزله، سیل یا بلایا و حوادث دیگر این‌چنینی بگذارد، بسیار کم کرد. به خصوص که ایران کشوری است که به دلیل موقعیت جغرافیایی اش، هم مستعد زمین‌لرزه است و هم ممکن است خطر سیل را تجربه کند. 

اما چه دلیلی مانع از این می‌شود که برنامه‌ریزی‌های انجام شده در مسیر درست خود پیش نروند؟ حسین حاتمی نژاد و محمدسینا شهسواری در کتاب یکپارچه سازی مدیریت مخاطرات در سازگاری با تغییرات آب و هوایی، درباره این موضوع صحبت کرده‌اند. به نظر می‌رسد یکی از این مشکلات، نداشتن ساختاری یکپارچه است و مشکل دیگر، عدم آینده نگری که البته در شیوه مدیریت سنتی جای تعجب هم ندارد. این موضوع سبب شده تا دریابیم که شیوه‌های مدیریتی ما باید تغییر خود را از روش سنتی به روش‌های نوین و مدرن آغاز کنند. 

کتاب یکپارچه سازی مدیریت مخاطرات در سازگاری با تغییرات آب و هوایی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم 

خواندن کتاب یکپارچه سازی مدیریت مخاطرات در سازگاری با تغییرات آب و هوایی می‌تواند برای تمام مسئولانی که در حوزه‌های مدیریتی و مدیریت بحران فعالیت می‌کنند، مفید و موثر باشد و دیدگاهی درست و دقیق به آنان ارائه دهد. 

بخشی از کتاب یکپارچه سازی مدیریت مخاطرات در سازگاری با تغییرات آب و هوایی 

ایران به دلیل جغرافیای کوهستانی- بیابانی، کم بودن و نامنظم بودن بارشهای جوی و ساختار زمین شناسی خاص، پتانسیل حادثه خیزی بالایی دارد. موقعیت ایران تحت اثر پرفشار جنب حاره باعث شده این کشور بر روی کمربند خشک کره زمین قرار گرفته و میانگین بارش سالیانه در سطح وسیعی از آن حدود 250 میلیمتر بوده که کمتر از یک سوم متوسط بارش کره زمین میباشد. نکته مهم در بارندگیهای کشور پراکنش نامناسب آن است به طوریکه در بعضی نقاط آن به خصوص استانهای جنوبی که متأثر از سامانه های مونسون هستند، کل بارندگی سالیانه ممکن است در یک روز نازل شده و سبب بروز سیلهای بسیار مخرب گردد و در برخی سالها میزان بارندگی سالیانه ممکن است به کمتر از 50 میلیمتر برسد که سبب حادث شدن خشکسالی گردد.

قرار گرفتن ایران بر فلات ایران و محاصره شدن آن به وسیله کویرها و بیابانهای عراق، عربستان و آسیای میانه و دوری بخش وسیعی از آن از دریا سبب تشدید شرایط خشکسالی میشود. ضمن اینکه حدود 20 درصد (یک پنجم) مساحت کشور ما را اراضی بیابانی تشکیل میدهند.

ساختمان زمینشناسی فلات ایران به همراه سیستم چین خوردگی و کوه زایی آلپ در دوران سوم زمین شناسی که دوره فعالی بود، شکل گرفته است و ایران نیز در قسمت میانی کمربند پر تنش آلپ-هیمالیا قرار گرفته که هنوز به حالت تعادل نهایی نرسیده و این موضوع باعث میشود که هر از چند گاهی در یک نقطه از کشور زمین لرزه‌ای مخرب رخ دهد. حرکت رو به شمال صفحه عربستان با سرعت بیش از 30 میلیمتر در سال سبب بازشدگی دریای سرخ و فشردگی و کوتاه شدن خرده صفحات ایران و ترکیه شده است. این فشردگی مداوم سبب چین خوردگی ایران و قرار گرفتن کشور ما در معرض تنش دائمی گردیده که عامل اصلی بیشتر زمین لرزه‌های ایران است.

رشد جمعیت و عدم برنامه ریزی مناسب برای توسعه شهرها منجر به افزایش ریسک بلایا و سوانح در مناطق شهری شده است. این مسئله جان و مال افراد را تهدید میکند. لذا مدیریت شهرها با رویکرد کاهش یا حذف ریسک بلایا امری اجتناب ناپذیر است و ریسک محوری یعنی شناسایی ریسک، اولویت بندی برنامه‌ها بر مبنای مفهوم ریسک و آمادگی برای احتمال وقوع هرگونه فاجعه بر اساس رخدادهای طبیعی، باید مبنای سیاستها و ِ اقدامات مدیریت شهری قرار گیرد. این در حالی است که در مدیریت سنتی مبتنی بر شیوه سلسله مراتبی کنترل که از طریق تعریف برنامه‌های کلان و طرحهای جامع در شهرهای ایران صورت میپذیرد، مقوله ریسک و نحوه مواجهه با بلایای طبیعی مغفول مانده و مدیریت ریسک بلایا به عنوان حوزه‌ای مستقل از فرایند تصمیم سازی و برنامه‌ریزی شهری تبیین میشود. شیوه‌های رایج مدیریت شهری و مجموعه طرحها و برنامه‌های تدوین شده به دو دلیل «عدم آینده نگری و «نداشتن ساختار یکپارچه» در نظرگیری جنبه‌های مختلف اثرگذار بر مقوله شهر، قابلیت تطبیق با مدیریت ریسک محور را نداشته و نمیتوانند پاسخی مناسب برای ادغام با مدیریت ریسک بلایای طبیعی در شهرها باشند.