مصطفی مستور
زندگینامه و معرفی کتاب‌های مصطفی مستور
مصطفی مستور (Mostafa Mastoor) نویسنده، مترجم و پژوهشگر محبوب ایرانی است که تاکنون آثار ماندگاری را در حوزه‌ی ادبیات از خود به‌جا گذاشته است. دوستداران این نویسنده بیش از همه او را با کتاب «روی ماه خدا را ببوس» به یاد می‌آورند. مستور علاوه‌بر داستان و رمان، در زمینه‌ی جستارنویسی و شاعری نیز کارنامه‌ی درخشانی دارد. سادگی و صمیمیت دو ویژگی بارز آثار مصطفی مستور به شمار می‌آیند و کتاب‌های او را از سایر آثار مشابه، متمایز می‌کنند.
بیوگرافی مصطفی مستور
مصطفی مستور زاده‌ی خطه‌ی جنوب است! او در بیستم شهریور ۱۳۴۳ در شهر اهواز متولد شده است. بعدها برای تحصیل در مقاطع عالی، رشته‌ی عمران را انتخاب کرده و وارد دانشگاه شهید چمران اهواز شده است. البته علاقه‌ی او به ادبیات موجب شد تغییری اساسی در مسیر تحصیلی‌اش ایجاد کند و در دورهی کارشناسی‌ارشد به سراغ رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی برود.
آغاز راه نویسندگی تا موفقیت
اولین ورود رسمی مستور به دنیای کتاب و نویسندگی، در سال ۱۳۶۹ اتفاق افتاد. در این سال، مستور اولین اثر خود را با نام «دو چشم‌خانه خیس» منتشر کرد. این داستان در نشریه‌ی کیهان چاپ شد تا خبر ورود نویسنده‌ای زبردست را به اهالی قلم بدهد. در سال ۱۳۷۷، مستور مجموعه‌ای از داستانهای خود را با عنوان «عشق روی پیاده‌رو» به چاپ رساند. این کتاب نقش پررنگی در شهرت مستور بین ادب‌دوستان داشت و نامش را سر زبان‌ها انداخت.
دو سال بعد از «عشق روی پیاده‌رو»، یعنی در سال ۱۳۷۹، مستور کتاب «روی ماه خدا را ببوس» را منتشر کرد. انتشار این کتاب را می‌توان نقطه‌ی اوج فعالیت‌های ادبی مصطفی مستور دانست. همین کتاب خواندنی توانست جایزهی «بهترین رمان» را در جشنواره‌ی قلم زرین برای مستور به ارمغان بیاورد.
جریان داستان‌نویسی مستور
چاپ کتاب «روی ماه خدا را ببوس» کافی بود تا مستور را هم در ایران و هم خارج از مرزهای ایران به‌عنوان نویسنده‌ای موفق و محبوب بشناساند اما مصطفی مستور به آن اکتفا نکرد و همچنان گام‌های بیشتری را رو به سوی موفقیت برداشت. او در سال ۱۳۸۲، مجموعه‌ی داستانی «استخوان خوک و دست‌های جذامی» را چاپ کرد و از این طریق، مضامین تازه‌ای را به ادبیات معاصر ایران افزود.
بخش عمده‌ای از آثار ادبی مستور را داستانهای کوتاه او تشکیل می‌دهند. او در سال ۱۳۸۲، مجموعه‌ای از داستانهای کوتاه خود را با نام «چند روایت معتبر» منتشر کرد و در سال ۱۳۸۳ نیز مجموعه‌ای دیگر را با نام «من دانای کل هستم» به چاپ رساند. «حکایت عشقی بی‌قاف، بی‌شین و بی‌نقطه» عنوان اثر دیگری از مصطفی مستور است که تا حد زیادی ریشه در تجربیات شخصی و عاطفی او دارد.
در سال ۱۳۹۵، کتاب «بهترین شکل ممکن» به قلم مصطفی مستور راهی کتاب‌فروشی‌ها شد. این کتاب هم در دسته‌ی مجموعه‌های داستانهای کوتاه قرار می‌گیرد. بعد از این کتاب، مستور داستان بلند «من گنجشک نیستم» را منتشر کرد و مخاطب فارسی‌زبان را با فضای تازه‌ای از داستان‌نویسی مواجه کرد.
کتاب «معسومیت» رمانی است که در حقیقت آخرین اثر داستانی مصطفی مستور به شمار می‌آید. عشق و جوانی درون‌مایه‌ی اصلی این کتاب را تشکیل می‌دهند. باید دید آیا مستور بعد از این کتاب هم دست به قلم می‌برد تا دوستدارانش را به داستانی دیگر و ماجراهای خواندنی دیگر دعوت کند یا تصمیم دارد تا این کتاب را به‌عنوان نقطه‌ی پایانی بر مسیر داستان‌نویسی‌اش قرار بدهد!
سبک نگارش، جهان‌بینی و مضامین آثار مصطفی مستور
با نگاهی دقیق به گفته‌ها و نوشته‌های مستور در مورد آثارش یا نقدهایی که به کتاب‌هایش وارد شده، می‌توانیم به نکته‌های جالبی در مورد سبک نویسندگی و جهان‌بینی‌اش پی ببریم. متفاوت نوشتن و باز کردن دریچه‌های تازه به روی ادبیات معاصر، یکی از مشخصه‌های اصلی آثار اوست. همین ویژگی باعث می‌شود مخاطبانش دنیای جدیدی را با خواندن کتاب‌های او تجربه کنند. او می‌کوشد فلسفه را به زندگی روزمره پیوند بزند و وجوه مختلف آن را در زندگی مردمان امروزی نشان بدهد.
مستور «نداستن» را واقعیت هولناک زندگی امروز می‌داند! او باور دارد که انسان‌ها با اینکه در کنار هم زندگی می‌کنند، نه از زندگی هم خبری دارند و نه می‌توانند تأثیری بر زندگی یکدیگر داشته باشند. او این نگاه خود را با ترسیم شخصیت‌های ازهم‌گسسته‌ی داستان‌هایش نشان می‌دهد.
هر مخاطبی که طرفدار پروپاقرص کتاب‌های مستور باشد حتماً می‌داند که «عشق» و «جامعه» دو مفهوم محوری کتاب‌های این نویسنده هستند. گاهی به‌جای جامعه، «انسانیت» وارد داستان‌هایش می‌شود و شکل نوین و امروزی خود را در تقابل میان شخصیت‌های داستانهای مستور نشان می‌دهد.
نقدی بر آثار مستور
هر نویسنده‌ای که در دنیای داستان و رمان سر برمی‌آورد، رفته‌رفته هدف نقدهای مثبت و منفی منتقدان ادبی قرار می‌گیرد. مستور نیز از این قاعده مستثنی نبوده و توانسته توجه منتقدان را به خود و آثارش جلب کند. در ادامه، برخی از این نقدها را با هم مرور میکنیم.
محمد کشاورز معتقد است داستانهای اولیه‌ی مستور سعی دارند فضای متفاوتی را برای مخاطبان ایجاد کنند. البته او به این نکته اشاره کرده که مستور برای ایجاد نوآوری در آثارش، ایده‌ای ازپیش‌تعیین‌شده را در نظر گرفته و شخصیت‌های متناسب با آن را خلق کرده است، درحالی‌که داستان معاصر باید خودجوش و قائم‌به‌ذات باشد. این منتقد و داستان‌نویس به «باج دادن» مستور در کتاب‌هایش اشاره کرده و معتقد است که او با قلم عامه‌پسندش سعی دارد به مخاطبان باج بدهد.
فرشید سادات شریفی منتقد دیگری است که نکته‌های قابل‌توجهی را در مورد سبک نویسندگی مستور بیان کرده است. او سیر نویسندگی مستور را به سه دوره تقسیم می‌کند. دورهی اول را فاقد پختگی لازم می‌داند. به نظر او دور دوم نویسندگی مستور هم پختگی لازم را دارد و هم درگیر دایره‌ی تکرار نشده است. در دورهی سوم است که مستور دچار تکرار می‌شود و گویا مدام در حال بازگویی همان مضامینی است که در دورهی دوم نظیر آنها را گفته است.
سادات شریفی مضامین آثار مستور را نیز از دیدگاه انتقادی بررسی کرده و معتقد است «بدبینی به دنیا»، «عشق‌‌های ناتمام»، «تردید» و «تقدس و تحسین جنس زن» از نقاط پررنگ داستانهای او هستند.
مصطفی مستور از نگاه دیگران
در این بخش و برای اینکه مصطفی مستور را بهتر بشناسید، دیدگاه برخی از افراد و ادیبان مشهور را در مورد او نقل میکنیم.
علی‌اصغر محمدخانی: معتقد است که مستور دنیای ادبیات را به‌خوبی می‌شناسد و آشنایی او با فلسفه و دین در آثارش به‌خوبی به چشم می‌خورد.
احمد غلامی: مستور را نویسنده‌ای مفهوم‌گرا می‌داند که سعی دارد مفهوم‌گرایی‌اش را به‌صراحت در آثارش نشان بدهد.
زری نعیمی: به باور نعیمی، آثار مستور مخاطبانشان را دچار درگیری ذهنی می‌کنند. او نه‌تنها نویسنده، بلکه فیلسوف و سخنران نیز هست.
حضور مستور در برنامه «اکنون»
برنامه اکنون برنامه‌ای با مجری‌گری سروش صحت، هنرمند خوب کشورمان است، که نوعی برنامه‌ی فرهنگی محسوب می‌شود و بر حوزه‌ی کتاب و هنر متمرکز است. در این برنامه، هنرمندان و شخصیت‌های به‌نامی دعوت شده‌اند که نقش غیرقابل‌انکاری بر جریان نویسندگی و چاپ و نشر کتاب داشته‌اند. مصطفی مستور یکی از همین مهمان‌های «اکنون» بوده است.
در هفتمین قسمت این برنامه‌ی گفت‌و‌گومحور، مستور در مقابل سروش صحت نشست تا آن چیزهایی را بگوید که تا‌به‌حال سعی داشته با زبان داستان و ادبیات بازگو کند. خود مستور در مورد حضورش در این برنامه گفته است که «اکنون» فرصتی بوده تا خود حقیقی‌اش را نشان بدهد. به باور او، این برنامه نه در مورد مهمانان، بلکه در مورد زندگی و معنای آن بوده است. او دوست داشته تا بخش کوچکی از این برنامه باشد، چراکه به اعتقاد او، «اکنون» سهم عمده‌ای در بیدار کردن «بخش خاموش» مردم داشته و آنها را به تفکر در مورد زندگی واداشته است.
دوستداران مستور با مشاهده‌ی این برنامه، به نیمه‌های پنهان زندگی شخصی او، مانند علاقه‌ی او به معاشرت با عوام، به‌جای هم‌نشینی با افراد فرهیخته یا نحوه‌ی آشنایی او با سینما پی بردند. صحبت‌های هنجارشکنانه و گاهی جنجالی مستور در این برنامه، بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی داشت و کاربران شبکه‌های مجازی را بیش‌ازپیش متوجه نگاه عمیق مصطفی مستور نسبت به زندگی کرد.
جوایز و افتخارات مصطفی مستور
مستور در کنار جذب تحسین و توجه مخاطبان، جوایز قابل‌توجهی را نیز کسب کرده است که آنها را در فهرست زیر نشان داده‌ایم:
برگزیده‌شدن کتاب «روی ماه خدا را ببوس» به‌عنوان «بهترین رمان» در سال‌های ۷۹ و ۸۰ در جشنواره‌ی قلم زرین؛
برگزیده‌شدن کتاب «استخوان خوک و دست‌های جذامی» به‌عنوان بهترین رمان سال ۸۲ و کسب جایزهی اصفهان؛
دریافت لوح تقدیر در نخستین مسابقه‌ی داستان‌نویسی «صادق هدایت»؛
انتخاب‌شدن کتاب «دویدن در میدان تاریک مین» به‌عنوان نامزد بخش هنری جایزهی کتاب سال دفاع مقدس.
معرفی آثار و کتاب‌های مصطفی مستور
کتاب‌خوانان مستور را بیشتر به‌عنوان داستان‌نویس می‌شناسند اما این نویسنده در حوزه‌های مختلفی طبع‌آزمایی کرده است. در این بخش، آثار مستور را به پنج دسته تقسیم کرده و شاخص‌ترین آنها را به خوانندگان معرفی میکنیم.
داستانهای کوتاه
در این بخش، مجموعه‌ی داستانهای کوتاه مستور و محتوای اصلی آنها را بررسی میکنیم.
کتاب عشق روی پیاده‌رو (۱۳۷۷)
این اثر مجموعه‌ای از ۱۲ داستان کوتاه عاشقانه است. برخی از اتفاقات این داستان‌ها برگرفته از زندگی واقعی مستور هستند. نویسنده در این کتاب، مضامین «عشق»، «زندگی» و «غم» را به هم پیوند زده است و با سادگی بیان خود به‌راحتی مخاطب را مجذوب داستانهای این اثر می‌کند.
کتاب چند روایت معتبر (۱۳۸۲)
هفت مورد از بهترین داستانهای کوتاه مستور این کتاب را تشکیل می‌دهند. «عشق»، «زندگی» و «مرگ» مضامین مشترکی هستند که همه‌ی داستانی این کتاب را به هم گره می‌زنند. در این کتاب با شخصیت‌هایی آشنا می‌شویم که قرار است در گیرودار زندگی با مسائل تازه‌ای روبه‌رو شوند.
کتاب من دانای کل هستم (۱۳۸۳)
چند داستان کوتاه مستور با زاویه‌های دید و مضامین گوناگون این کتاب را تشکیل داده‌اند. «عشق»، «انسان‌ها در گیرودار زندگی»، «جریان اتفاقات زندگی»، «ابراز عشق» و... موضوع‌هایی هستند که بدنه‌ی اصلی داستانهای این کتاب را ساخته‌اند. مستور در این کتاب، توجه ویژه‌ای به عشق داشته و آن را از زوایای مختلف به نمایش گذاشته است.
کتاب حکایت عشقی بی‌قاف، بی‌شین، بی‌نقطه (۱۳۸۴)
در این مجموعه‌ی داستان کوتاه، مستور به سراغ انسان‌ها و شخصیت‌های معمولی رفته تا حوادث خاص زندگی آنها را برای مخاطبان روایت کند. قهرمانان داستانهای این کتاب انسان‌های عادی‌ای هستند که در جریان زندگی، همچنین طی روابطی که با دیگران دارند، به نکته‌های جدیدی در مورد زندگی‌شان پی می‌برند.
کتاب تهران در بعد از ظهر (۱۳۸۹)
شش داستان کوتاه مستور همگی در کتاب «تهران در بعد از ظهر» گنجانده شده‌اند. جوان‌هایی که به پیک‌نیک رفته‌اند، کودکی که عاشق خواهرش است، گفت‌و‌گوهای درونی یک فاحشه با خودش، عشق مردی به دختری در مترو و... قهرمانان داستانهای این کتاب‌اند که دیدگاه تازه‌ای در مورد مفهوم زندگی به مخاطبان می‌دهند.
کتاب بهترین شکل ممکن (۱۳۹۵)
این کتاب شش داستان کوتاه از مستور را دربر می‌گیرد. حلقه‌ی اتصال همه‌ی این داستان‌ها «عشق» است. روایت‌های صمیمی، سادگی زبان و پرداختن به امور روزمره‌‌ی زندگی، این اثر را به کتابی خواندنی تبدیل کرده است.
کتاب زیر نور کم (۱۳۹۶)
مستور برای نگارش داستانهای این مجموعه، گریزی به خاطرات و تجربیات خود زده و کوشیده تا چهار مفهوم «کودکی»، «زندگی»، «عشق» و «مرگ» را مورد بازخوانی قرار دهد. در واقع، کتاب به چهار بخش با محوریت هریک از این مضامین تقسیم شده است و در هر بخش نیز داستانهای کوتاهی براساس همین مضامین قرار گرفته‌اند.
رمان‌های مصطفی مستور
در این بخش با رمان‌های مستور و درون‌مایه آنها آشنا می‌شویم.
کتاب روی ماه خداوند را ببوس (۱۳۷۹)
مستور در این رمان قصد داشته تا جدال میان عقل و احساس را نشان بدهد. شخصیت اصلی رمان فردی به نام «یونس» است که در زمینه‌ی علوم اجتماعی به پژوهش می‌پردازد. او رفته‌رفته به‌واسطه‌ی پژوهش‌ها و اطرافیانش، درگیر مفهوم مرگ می‌شود و می‌کوشد تا آن را زیر ذره‌بین فلسفه ببرد. همین درگیری‌های فلسفی رنگ‌و‌بوی تازه‌ای به زندگی‌اش می‌دهد.
کتاب استخوان خوک و دست‌های جذامی (۱۳۸۳)
در این رمان پرکشش، ساختمانی مسکونی به تصویر کشیده شده است که ساکنان آن بدون ارتباطی با یکدیگر، سوار بر جریان زندگی به پیش می‌رانند. هرکدام از اهالی این ساختمان دغدغه‌ها و گرفتاری‌های خودشان را دارند و هریک به‌نوعی می‌کوشند از مواجهه با مشکلات، سربلند بیرون بیایند. دیدگاه فلسفی نویسنده نسبت به زندگی و معنای آن بر این کتاب نیز سایه انداخته است.
کتاب من گنجشک نیستم (۱۳۸۸)
ماجراهای این رمان کوتاه در یک بیمارستان روانی روایت می‌شود. هر بخش از کتاب نیز وضعیت بیماران روانی این تیمارستان را برای مخاطب شرح می‌دهد. وحشت و ترس حاکم بر تیمارستان و فشاری که بیماران آن‌جا را به جنون رسانده است، خمیرمایه‌ی اصلی این رمان را می‌سازد.
سه گزارش کوتاه درباره نوید و نگار (۱۳۹۰)
درون‌مایه اصلی این رمان، ماجراهای سه روز از زندگی یک خواهر و برادر به اسم‌های «نوید» و «نگار» است. این رمان که هم به فارسی و هم به ایتالیایی منتشر شده است، جامعه‌ی امروز ایران را در قالب زندگی خانوادگی یک خواهر و برادر نشان می‌دهد. نویسنده با بهره‌گیری از روش داستان در داستان، موضوعاتی مانند فقر، ترس و بی‌پناهی را در قالبی روایی نشان می‌دهد.
کتاب عشق و چیزهای دیگر (۱۳۹۶)
همان‌طور که از نام این رمان برمی‌آید، در مورد ماجراهای عاشقانه‌‌ی پسری است که تازگی‌ها دلبسته‌ی دختری شده است و برای رسیدن به او حاضر است دست به کارهای عجیبی بزند. اگرچه هسته‌‌ی اصلی رمان در نهایت سادگی ساخته شده اما روایت نویسنده و نوع بیان او این اثر را به کتابی بسیار جذاب و پرکشش بدل کرده است.
کتاب معسومیت (۱۳۹۸)
در این رمان، شاهد انسان‌هایی ازهم‌گسیخته هستیم که قرار است هرکدام معنای تازه‌ای از معصومیت یا به قول نویسنده، «معسومیت» را به ما نشان بدهند. نویسنده قصد داشته تا مواجهه‌ی انسان‌های مدرن و امروزی را با این مفهوم مشخص کند و سیمای کلی جوامع کنونی را با همه‌ی سیاهی‌هایش برایمان ترسیم کند.
ترجمه‌های مصطفی مستور
مستور در حوزه‌ی ترجمه نیز آثار ماندگاری داشته است. این آثار را در همین بخش معرفی میکنیم.
کتاب فیل (۱۳۷۷)
کتاب «فیل» اثری است از ریموند کارور که ماجراهای مردی سخت‌کوش را روایت می‌کند. مردی که سعی دارد با کار سخت همه‌ی اعضای خانواده‌اش را از نظر مالی تأمین کند اما سرانجام تصمیم عجیبی می‌گیرد. این کتاب را که آخرین اثر نویسنده‌اش محسوب می‌شود، می‌توانید با برگردان مصطفی مستور بخوانید.
کتاب صمیمیت (۱۳۷۸)
این کتاب را ریموند کارور نوشته است و در آن داستان مردی روایت شده که می‌خواهد بعد از چهار سال دوری از همسرش، دوباره او را ملاقات کند. نویسنده برای نگارش این کتاب از تجربیات و زندگی شخصی خود الهام گرفته است. مصطفی مستور این داستان گیرا و جذاب را ترجمه کرده است.
کتاب تلفن بی‌موقع (۱۳۷۸)
این کتاب هم نوشته‌ی ریموند کارور است که با ترجمه‌ی روان مستور به چاپ رسیده است. در این اثر، ماجراهای زوج جوانی را می‌خوانیم که به‌تازگی ازدواج کرده‌اند و قرار است با تلفنی ناگهانی در نیمه‌های شب، اتفاقات جالبی را تجربه کنند.
کتاب فاصله و داستانهای دیگر (۱۳۸۰)
این کتاب مجموعه‌ای از برخی داستانهای ریموند کارور است که مصطفی مستور کار ترجمه‌ی آنها را به عهده داشته است. شخصیت‌های ملموس این کتاب و دیدگاه واقع‌گرایانه‌ی نویسنده نسبت به آنها، خواندن این کتاب را برای مخاطبان بسیار جذاب خواهد کرد.
کتاب پاکت‌ها و چند داستان دیگر (۱۳۸۲)
برخی از برترین داستانهای کوتاه ریموند کارور در این کتاب گرد هم آمده‌اند و با قلم دلنشین مصطفی مستور به فارسی ترجمه شده‌اند. دیدگاه تازه‌ی نویسنده نسبت به انسان‌ها و زندگی‌هایشان در این کتاب، توجه مخاطبان را به خود جلب خواهد کرد.
مجموعه اشعار مصطفی مستور
مستور علاوه‌بر داستان‌نویسی در شعرسرایی هم قلم توانایی دارد. در این بخش، مجموعه‌های اشعار او را معرفی میکنیم.
کتاب و دست‌هایت بوی نور می‌دهند (۱۳۹۰)
این کتاب نخستین دفتر شعر مستور است که ۲۵ شعر او را در بر می‌گیرد. شعرهای این مجموعه در قالب نیمایی سروده شده‌اند و درست مانند داستانهای مستور، حرف‌های تازه‌ای برای مخاطبان خود دارند.
کتاب گربه همسایه (۱۳۹۵)
۲۵ شعر کوتاه سپید در این کتاب شعر قرار گرفته‌اند. صمیمیت سروده‌های این اثر و نوگرایی شاعر آنها از مشخصه‌های بارز این کتاب محسوب می‌شوند.
کتاب خون مباح کلمات (۱۴۰۱)
این کتاب نیز مجموعه‌ی دیگری است از اشعار مستور است که دیدگاه لطیف او را نسبت به زندگی و جزئی‌ترین امور آن نشان می‌دهد. همچنین خواننده را با خود همراه می‌کند تا متفاوت زیستن را تجربه کند.
سایر نوشته‌های مستور
در ادامه، سایر آثار مستور را در زمینه‌ی پژوهش‌های ادبی، نمایش‌نامه‌نویسی و... بررسی میکنیم.
کتاب رساله دربارهی نادر فارابی (۱۳۹۴)
مستور در این رساله‌ی پژوهشی، نوعی وقایع‌نگاری از زندگی عجیب نادر فارابی را ارائه داده است. این اثر نه یک زندگینامه، بلکه مجموعه‌ای است از یادداشت‌های نویسنده برای شناساندن فارابی به مخاطبانش. نقل‌قول‌‌های اطرافیان فارابی در مورد او، خاطرات دیگران در مورد فارابی و دریافت‌های شخصی نویسنده در مورد فارابی، بخش‌های مختلف این کتاب را تشکیل می‌دهند.
کتاب دویدن در میدان تاریک مین (۱۳۸۵)
مستور با این کتاب، در حقیقت توانایی خود را در زمینه‌ی نمایش‌نامه‌نویسی نشان داده است. این نمایش‌نامه شامل ۴ پرده است و ماجراهای آن در بحبوحه‌ی جنگ می‌گذرد. در واقع، داستان عاشقی شخصیت‌هایش را حتی در دوران جنگ و شکنجه‌ها نشان می‌دهد.
کتاب پیاده‌روی در ماه (۱۳۹۷)
این کتاب نیز دربردازنده‌ی یکی از نمایش‌نامه‌های جذاب مستور است که دغدغه‌ی نویسنده‌اش را در مورد جامعه و زندگی اجتماعی نشان می‌دهد. ماجراهای آن در کافه‌ای می‌گذرد که افراد مختلفی در آن نشسته‌اند و به‌تدریج دل‌مشغولی‌ها و درگیری‌های ریزودرشت خود را در مورد زندگی‌شان بیان می‌کنند.
کتاب فرضیه زمین مسطح (۱۴۰۱)
این کتاب نمایش‌نامه دیگری از مصطفی مستور است که نگرش او را در مورد هستی و نیستی جهان نشان می‌دهد. با خواندن این نمایش‌نامه قرار است چهره‌ی جدیدی از مسائل فلسفی را در قالبی روایی مشاهده کنیم و در لابه‌لای مسائل ساده‌ی زندگی، به عمق زندگی پی ببریم.
کتاب مبانی داستان کوتاه (۱۳۷۹)
مستور در این کتاب، ضمن آنکه تاریخچه‌ی داستان کوتاه و ماهیت آن را شرح می‌دهد، اجزا و عناصر داستانهای کوتاه را برای خوانندگان بیان می‌کند. همچنین برای یادگیری بهتر مباحث، تحلیلی از یکی از آثار کارور به مخاطبان ارائه می‌کند.
کتاب پرسه در حوالی زندگی (۱۳۸۵)
در این کتاب تماشایی، ۴۰ عکس از عکاسان ایرانی و خارجی قرار دارند که مستور برای هرکدام از آنها روایت‌هایی را بیان کرده است. در این اثر، دو هنر عکاسی و نویسندگی به هم گره خورده‌اند و گوشه‌های پنهان عکس‌ها به زبان ادبیات نشان داده شده‌اند.
نسخه صوتی آثار مصطفی مستور
برای دوستداران کتاب‌های صورتی و طرفداران آثار مستور خبر خوبی داریم! برخی از برترین و مشهورترین کتاب‌های مصطفی مستور را می‌توانید با صدای آشنای هنرمندان خوبمان بشنوید. این آثار را در ادامه برشمرده‌ایم.
کتاب صوتی «بهترین شکل ممکن»
این کتاب با صدای سروش صحت و از سوی نشر نوین کتاب گویا منتشر شده است. شنیدن آن برای دوستداران داستانهای کوتاه مفید خواهد بود.
کتاب صوتی «استخوان خوک و دست‌های جذامی»
این اثر با خوانش رضا عمرانی و به همت نشر صوتی استودیو نوار منتشر شده است. شنیدن آن را به علاقه‌مندان رمان‌های ایرانی توصیه میکنیم.
کتاب صوتی «عشق روی پیاده‌رو»
این کتاب با صدای مهدی پاکدل و از سوی نشر نوین کتاب منتشر شده است. مخاطبانی که از خواندن داستانهای کوتاه لذت می‌برند، این کتاب شنیدنی را از دست ندهند.
کتاب صوتی «تهران در بعد از ظهر»
سوگل خلیق این کتاب صوتی را برایتان روایت می‌کند. رادیو گوشه این کتاب را برای دوستداران داستانهای کوتاه منتشر کرده است.
کتاب صوتی «چند روایت معتبر»
این کتاب با خوانش نادیا شه‌مهر و به کوشش نشر نوین کتاب منتشر شده است. شنیدن آن را به‌علاقه‌مندان داستانهای کوتاه فلسفی توصیه میکنیم.
کتاب صوتی «سه گزارش کوتاه درباره نوید و نگار»
نسخه‌ی صوتی این کتاب با صدای هوتن شکیبا و توسط نشر نوین کتاب برای علاقه‌مندان رمان‌های ایرانی منتشر شده است.
کتاب صوتی «تلفن بی‌موقع»
نشر صوتی ماه‌آوا این کتاب صوتی را با صدای رضا عمرانی و برای طرفداران داستانهای خارجی منتشر کرده است.
