کتاب اولکر آبلا

کتاب اولکر آبلا با عنوان اصلی Ülker Abla نوشتهٔ سرای شاهینر و ترجمهٔ مژده الفت، توسط نشر برج منتشر شده است. این اثر داستان زندگی زنی به نام «اولکر» را روایت می‌کند که برای فرار از خشونت و ناامنی خانهٔ پدری و همسر، به جست‌وجوی سرپناه و امنیت برمی‌خیزد. کتاب در دستهٔ رمان‌های اجتماعی قرار می‌گیرد و با نگاهی واقع‌گرایانه به مسائل زنان، فقر، و تلاش برای بقا می‌پردازد. نسخه‌ٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب اولکر آبلا

کتاب اولکر آبلا رمانی با زبانی ساده و روایتی اول‌شخص است که در فضایی شهری، عمدتاً در محیط بیمارستان، روایت می‌شود. روایت از زاویه‌دید زنی میان‌سال و تنها نوشته شده که تجربه‌ٔ خشونت و فرودستی را پشت سر گذاشته و اکنون در موقعیتی نامطمئن و ناپایدار قرار دارد. ساختار کتاب اولکر آبلا مبتنی بر خرده‌روایت‌ها، فلاش‌بک‌های ذهنی و مونولوگ‌های درونی است که به تدریج تصویری از گذشته، وضعیت روانی، و رابطه‌های پیچیده شخصیت اصلی با دیگران ارائه می‌دهد.

نویسنده در کتاب اولکر آبلا از زبان محاوره‌ای و طنز تلخ استفاده می‌کند. این زبان باعث نزدیکی اثر به زندگی روزمره و تجربه‌های زیستهٔ طبقات فرودست شهری می‌شود. فضا و ریتم روایت کند و تأمل‌برانگیز است و بخش زیادی از کتاب در سکوت‌ها، جزئیات روزمره و گفت‌وگوهای کوتاه شکل می‌گیرد.

کتاب اولکر آبلا به‌وضوح ساختارهای اجتماعی و فرهنگی را که منجر به انزوای زنان می‌شود، بازتاب می‌دهد. نویسنده با حذف عناصر بیرونیِ هیجان‌زا، تمرکز را روی درونیات شخصیت و تجربه زیسته‌اش می‌گذارد. کتاب اولکر آبلا فاقد پیرنگ کلاسیک پرتنش است و بیشتر بر موقعیت، فضا و تغییر تدریجی وضعیت ذهنی شخصیت تمرکز دارد.

کتاب اولکر آبلا ادامه‌ی منطقی فضای ذهنی و اجتماعی رمان آنتابوس است، اما به‌صورت مستقل نیز قابل خواندن است. انتخاب شخصیت فرعی یک رمان دیگر به‌عنوان راوی این اثر، تصمیمی ساختاری است که به‌نوعی به حاشیه‌نشینی زنان در ادبیات نیز اشاره دارد. اثر نه با قهرمان‌سازی، بلکه با بازنمایی ایستایی، تردید، و مکث پیش می‌رود.

خلاصه کتاب اولکر آبلا

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان را فاش می‌کند! 

داستان اولکر آبلا با روایت زندگی زنی آغاز می‌شود که پس از سال‌ها تحمل خشونت در خانهٔ پدر و همسر، سرانجام تصمیم به ترک خانه می‌گیرد. اولکر، زنی مغرور و سرسخت است که حاضر نیست در برابر هیچ‌کس سر خم کند، حتی اگر شرایط زندگی‌اش به‌شدت دشوار باشد. او پس از ترک خانه، به بیمارستانی در استانبول پناه می‌برد و برای زنده‌ماندن، نقش همراه بیماران بی‌کس را بر عهده می‌گیرد. در این محیط، اولکر با انواع آدم‌ها روبه‌رو می‌شود: بیماران، پرستاران، بهیاران و دیگر همراهان. او برای بقا، به کارهای ساده‌ای مانند مراقبت از بیماران، بافتنی‌فروشی و حتی گاهی دست‌فروشی روی می‌آورد. 

روایت کتاب اولکر آبلا، پر از جزئیات زندگی روزمره، طنز تلخ و نگاه انتقادی به جامعه است. اولکر در مواجهه با دیگران، همدلی و گاهی بدجنسی نشان می‌دهد و هیچ‌گاه خود را قربانی صرف نمی‌بیند. او با وجود تمام سختی‌ها، تلاش می‌کند استقلال و غرورش را حفظ کند و در برابر نصیحت‌ها و ترحم دیگران مقاومت نشان می‌دهد. 

چرا باید کتاب اولکر آبلا را بخوانیم؟

این کتاب با روایتی بی‌پرده و صادقانه، تجربه‌های زیستهٔ زنی را به تصویر می‌کشد که در برابر خشونت و بی‌عدالتی، راهی برای بقا و حفظ عزت نفس پیدا می‌کند. کتاب اولکر آبلا نه‌تنها داستان فردی یک زن، بلکه بازتابی از وضعیت اجتماعی و فرهنگی جامعه‌ای است که در آن زنان اغلب ناچار به انتخاب‌های دشوار می‌شوند. روایت اول‌شخص و طنز تلخ اثر، خواننده را به دل واقعیت‌های تلخ و گاه خنده‌دار زندگی اولکر می‌برد و فرصتی برای همدلی و درک عمیق‌تر مسائل زنان و حاشیه‌نشینان فراهم می‌کند. این کتاب برای کسانی که به ادبیات اجتماعی و روایت‌های زنانه علاقه دارند، تجربه‌ای متفاوت و تأمل‌برانگیز خواهد بود.

خواندن کتاب اولکر آبلا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این رمان برای علاقه‌مندان به ادبیات اجتماعی، روایت‌های زنانه و دغدغه‌مندان مسائل حقوق زنان و آسیب‌های اجتماعی مناسب است. همچنین کسانی که به دنبال شناخت لایه‌های پنهان جامعه و تجربه‌های زیستهٔ افراد در حاشیه هستند، از خواندن این کتاب بهره خواهند برد.

نظر افراد و مجله‌های مشهور درباره کتاب یا نویسنده

«فریدون آنداچ»، منتقد و روزنامه‌نگار، دربارهٔ کتاب اولکر آبلا چنین گفته است: «مسئله‌ٔ رمان سرای شاهینر فقط خشونت علیه زنان نیست. گرفتن نبض یک جامعه‌ی بیمار است. داستان اولکر داستان ترکیه است. نویسنده با گرفتن آینه‌ای در برابر خانه، خانواده و جامعه نشان می‌دهد که انسان سالمِ جامعه‌ای بیمار بودن بسیار سخت است.»

منتقدان و خوانندگان بسیاری از اولکر آبلا استقبال کرده‌اند. در پلتفرم‌های نقد کتاب مانند گودریدز، کاربران از قدرت شخصیت‌پردازی، روایت جذاب و زبان ساده اما عمیق شاهینر تمجید کرده‌اند. این اثر، در ترکیه به‌سرعت به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های سال بدل شد و تحسین محافل ادبی را برانگیخت.

کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟ 

سرای شاهینر یکی از نویسندگان مطرح ادبیات معاصر ترکیه است که جوایز متعددی را برای آثار خود کسب کرده است:

جایزهٔ داستان «یونس نادی» (۲۰۱۲) برای مجموعه‌داستان «خانم‌ها توجه کنند» که در آن به مسائلی همچون جنسیت، نابرابری و زندگی روزمرهٔ زنان طبقات فرودست پرداخته شده است.

جایزهٔ رمان «اورهان کمال» (۲۰۱۸) برای رمان «کول» که اثری با درون‌مایه‌های اجتماعی و روان‌شناختی است.

جایزهٔ ویژهٔ جوایز تئاتر «افیفه» (۲۰۱۶) برای اقتباس نمایشی رمان «آنتابوس» که با موفقیت به‌صورت تئاتر تک‌نفره روی صحنه رفت.

علاوه‌بر این، آثار شاهینر به زبان‌های مختلفی مانند فرانسوی، ایتالیایی، عربی و مالایالام ترجمه شده‌اند و اقتباس‌های نمایشی متعددی از آن‌ها در تئاترهای ترکیه اجرا شده‌اند.

درباره سرای شاهینر

سرای شاهینر (Seray Sahiner)، متولد ۱۹۸۴ در بورسا، نویسنده‌ٔ پرکار از ترکیه است که در آثارش، دغدغه‌های اجتماعی و طبقاتی را با نگاهی زن‌محور و طنزی تلخ روایت می‌کند. او در منطقهٔ آکسارای استانبول بزرگ شد و در سال ۲۰۰۷ در رشتهٔ روزنامه‌نگاری از دانشگاه استانبول فارغ‌التحصیل شد.

شاهینر از دوران نوجوانی به نوشتن علاقه‌مند بود و با انتشار مجلات و فن‌زین‌ها، وارد دنیای ادبیات شد. اولین مجموعه‌داستانش با عنوان سر عروس در سال ۲۰۰۷ منتشر شد و توجه محافل ادبی را به خود جلب کرد. آثار او از همان ابتدا با استقبال مواجه شدند و بسیاری از آن‌ها به زبان‌های مختلف ترجمه و به‌صورت تئاتر اجرا شدند.

او علاقهٔ خاصی به جامعه‌شناسی سینمای ترکی (یشیل‌چام) دارد و پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد خود را نیز در همین حوزه، با تمرکز بر فیلم‌نامه‌های «اورهان کمال» نوشت. شاهینر سابقهٔ خبرنگاری فرهنگی در روزنامهٔ «بیرگون» را نیز دارد که بر سبک نوشتاری و نگاه دقیق او به جزئیات زندگی روزمره تأثیرگذار بوده است. سبک نثر او، ترکیبی از زبان ساده، طنز اجتماعی و عمق روان‌شناختی است؛ ویژگی‌ای که آثارش را برای طیف گسترده‌ای از مخاطبان قابل درک، اثرگذار و ماندگار می‌سازد. شاهینر، با جسارت و صداقت، به روایت زندگی زنانی می‌پردازد که در حاشیهٔ جامعه، در سکوت و رنج، برای بقا و کرامت انسانی می‌جنگند.

بخشی از کتاب اولکر آبلا

«در سالن انتظار اورژانس مرد نسبتاً پیر و پریشان‌حالی نشسته است. حتماً بی‌خانمان است. مو و ریشش آشفته و کتش کثیف و برق‌افتاده است. چه بوی گندی هم می‌دهد... معمولاً روی صندلی کنار دستگاه چای می‌نشیند. گاهی می‌رود پیش همراه بیمار یا افراد توی صف و می‌گوید: «یه چای برام بخر.» همراه‌هایی که همیشه فکر میکروب بیمارستانی‌اند نمی‌گویند وای چه بوی گندی و کنارش می‌ایستند. اگر موقع پول‌دادن دستشان به دست یارو بخورد چندششان نمی‌شود. بی‌شک یا فکر می‌کنند همراه یکی از بیمارهای فقیر است یا آدم درمانده‌ای که آن‌جا زندگی می‌کند... یکی برایش چای می‌خرد یکی هم ده بیست لیره بهش می‌دهد. همراه بیمار وقتی در اورژانس باشد یعنی تازه کارش به بیمارستان افتاده. پس لابد فکر می‌کند هر چه زودتر یک کار خیر بکنم بلکه فوراً از این‌جا خلاص شوم. زکی! ابله‌ها. اولاً که مرد درمانده نداریم. اگر بگویید چرا، باید بگویم چون حتماً زنی هست که مراقبش باشد. به‌خصوص مرد گرفتار و بدبخت... زن‌ها به این راحتی‌ها بابا یا شوهر مریضشان را رها نمی‌کنند. این بوگندو هم لابد در حق زن و بچه‌اش بدی کرده که از خانه بیرونش کرده‌اند. شاید هم وقتی بچه‌هایش کوچک بوده‌اند فکر کرده هنوز جوانم، می‌روم دنبال زندگی و خودش خانه را ترک کرده، اما بعد که پیر شده رفته سراغ بچه‌هایش و آن‌ها گفته‌اند: «ما دیگه بعد از سی سال بابا لازم نداریم.» و دکش کرده‌اند. بله، حق دارند. مرد درمانده. زرشک!»