کتاب شر در اندیشه مدرن

کتاب شر در اندیشه مدرن با عنوان اصلی Evil in modern thought : an alternative history of philosophy نوشتهٔ «سوزان نیمن» و ترجمهٔ «حسین نیکبخت»، اثری است که نشر برج آن را در سال ۱۴۰۲ منتشر کرده است. این کتاب به بررسی مفهوم شر در تاریخ فلسفهٔ مدرن می‌پردازد و تلاش می‌کند با نگاهی متفاوت، مسیر تحول این مفهوم را از عصر روشنگری تا قرن بیستم دنبال کند. نویسنده با رویکردی تحلیلی و تاریخی، اندیشه‌های فیلسوفان برجسته را دربارهٔ شر و نسبت آن با مسئولیت انسانی، اخلاق و معنای زندگی واکاوی کرده است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب شر در اندیشه مدرن اثر سوزان نیمن

کتاب «شر در اندیشهٔ مدرن» (تاریخ فلسفه از چشم‌اندازی متفاوت) یک ناداستان فلسفی است که به تاریخ اندیشه و فلسفهٔ اخلاق پرداخته است. «سوزان نیمن» (Susan Neiman)، فیلسوف معاصر و نویسندهٔ این کتاب با رویکردی تحلیلی و تاریخی، مفهوم شر را از منظر متفکران برجستهٔ غربی بررسی کرده است. این کتاب با تکیه بر نمونه‌های تاریخی و فلسفی، سیر تحول مفهوم شر را از زلزلهٔ لیسبون در قرن هجدهم تا فجایع قرن بیستم میلادی مانند آشویتس و ۱۱ سپتامبر دنبال کرده است.

نویسنده با انتخاب رویدادها و متفکرانی کلیدی، نشان می‌دهد که چگونه مسئلهٔ شر، نه‌تنها دغدغه‌ای الهیاتی، بلکه محور اصلی اندیشهٔ مدرن بوده است. اثر حاضر با دسته‌بندی فیلسوفان براساس دیدگاهشان دربارهٔ نظم جهان و مسئولیت انسان، تصویری متفاوت از تاریخ فلسفه ارائه می‌دهد و خواننده را به تأمل دربارهٔ معنای شر، مسئولیت اخلاقی و امکان پیشرفت اخلاقی در جهان معاصر دعوت می‌کند. کتاب «شر در اندیشهٔ مدرن» نخستین‌بار در سال ۲۰۱۵ میلادی روانهٔ بازار کتاب جهان شده است.

خلاصه کتاب شر در اندیشه مدرن

کتاب به واکاوی ریشه‌ها و تحولات مفهوم شر در اندیشهٔ فلسفی مدرن می‌پردازد. «سوزان نیمن» با بررسی نمونه‌های تاریخی مانند زلزلهٔ لیسبون، آشویتس، انقلاب فرانسه و ۱۱  سپتامبر نشان می‌دهد که چگونه این رویدادها نقطهٔ عطفی در فهم بشر از شر بوده‌اند. این نویسنده تأکید کرده که مسئلهٔ شر برخلاف تصور رایج، صرفاً موضوعی الهیاتی نیست؛ بلکه در قلب فلسفهٔ مدرن جای دارد و به پرسش‌هایی دربارهٔ فهم‌پذیری جهان، مسئولیت انسان و معنای زندگی گره خورده است. او دو رویکرد اصلی را در مواجهه با شر برجسته می‌کند؛ رویکردی که می‌کوشد شر را فهم‌پذیر سازد و رویکردی که بر غیر قابل فهم بودن آن تأکید دارد. این نویسنده با تحلیل دیدگاه فیلسوفانی چون کانت، هگل، روسو، ولتر، آرنت، نیچه و فروید نشان می‌دهد که تمایز میان شر طبیعی و شر اخلاقی محصول تحولات تاریخی است و این تمایز همواره ثابت نبوده است. کتاب به این نکته می‌پردازد که تجربهٔ شرور بزرگ مانند فجایع طبیعی یا جنایات انسانی، اعتماد انسان به جهان و امکان معنا را به چالش می‌کشد. سوزان نیمن استدلال می‌کند که واکنش‌های فلسفی به این رویدادها، نه‌تنها بازتاب بحران‌های اخلاقی و متافیزیکی عصر خود هستند، بلکه مسیر تحول اندیشهٔ مدرن را نیز رقم زده‌اند. او با نقد نسبی‌گرایی اخلاقی و تأکید بر نیاز به شفافیت اخلاقی، خواننده را به بازاندیشی در باب مسئولیت، پیشرفت اخلاقی و جایگاه انسان در جهان دعوت می‌کند.

چرا باید کتاب شر در اندیشه مدرن را بخوانیم؟

این کتاب به یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های فلسفه یعنی مسئلهٔ شر می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این پرسش، اندیشهٔ مدرن را شکل داده است. مطالعهٔ این اثر فرصتی فراهم می‌آورد تا با سیر تحول مفهوم شر، از الهیات تا فلسفهٔ معاصر آشنا شویم و دریابیم که چگونه رویدادهای تاریخی و بحران‌های اخلاقی، فهم ما از مسئولیت، معنا و پیشرفت را دگرگون کرده‌اند. اثر حاضر با بررسی نمونه‌های عینی و تحلیل دیدگاه‌های متفکران بزرگ، زمینه‌ای برای تأمل عمیق‌تر دربارهٔ اخلاق، سیاست و جایگاه انسان در جهان فراهم می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب می‌تواند برای علاقه‌مندان به فلسفه، تاریخ اندیشه، فلسفهٔ اخلاق و علوم انسانی مفید باشد؛ همچنین این اثر به کسانی که دغدغهٔ فهم ریشه‌های شر، مسئولیت اخلاقی و معنای زندگی را دارند یا به‌دنبال تحلیل فلسفی رویدادهای تاریخی و اجتماعی هستند، پیشنهاد می‌شود.

درباره سوزان نیمن

«سوزان نیمن» (Susan Neiman) یک فیلسوف اخلاق، نویسنده و فعال سیاسی آمریکایی است که در ۲۷ مارس ۱۹۵۵ متولد شده است. در نوجوانی خانه را ترک کرد و به جنبش ضد جنگ ویتنام پیوست. پس از تحصیل فلسفه در دانشگاه هاروارد و دریافت دکترای خود زیر نظر «جان راولز» و «استنلی کاول»، چند سالی را در دانشگاه آزاد برلین به مطالعه گذراند. از ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۶ میلادی استاد فلسفه در دانشگاه ییل و از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰ استاد دانشگاه تل‌آویو بود و از سال ۲۰۰۰ مدیریت «انجمن اینشتین» در پوتسدامِ آلمان را بر عهده داشته است. او عضو و پژوهشگر مؤسسات معتبر بین‌المللی ازجمله مؤسسهٔ مطالعات پیشرفته پرینستون و بنیاد راکفلر بوده و جوایزی از انجمن جهانی قلم، انجمن ناشران آمریکایی و آکادمی دین آمریکا دریافت کرده است. نوشته‌های این نویسنده در رسانه‌هایی همچون نیویورک تایمز، بوستن گلوب و دی‌زایت منتشر شده است. آثار او اغلب به بررسی رابطهٔ عصر روشنگری با اخلاق، متافیزیک و سیاست پرداخته است. کتاب «شفافیت اخلاقی» (۲۰۰۸) از مهم‌ترین آثار او است که در آن با نقد قرائت‌های رایج از عقلانیت مدرن، امکان تفسیر متفاوتی از اندیشهٔ مدرن را مطرح می‌کند. «شر در اندیشهٔ مدرن» عنوان کتاب دیگری به قلم سوزان نیمن است.

این کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

کتاب حاضر برندهٔ جایزهٔ بهترین کتاب حرفه‌ای/ پژوهشی در فلسفه از انجمن ناشران آمریکایی (Association of American Publishers) در سال ۲۰۰۲ و برندهٔ جایزهٔ برتری در مطالعات دینی از آکادمی مطالعات دینی آمریکا (American Academy of Religion) در سال ۲۰۰۳ بوده و نیز به‌عنوان یکی از عناوین برجستهٔ آکادمیک (Outstanding Academic Titles) توسط نشریهٔ Choice در سال ۲۰۰۳ انتخاب شده است.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

«بیل مویِرز» (برنامهٔ NOW) معتقد است شر موضوع بسیاری از کتاب‌ها است، اما کتاب حاضر، اثری متفاوت و نویسندهٔ آن فیلسوفی متفاوت است. «جاناتان ری» (نشریهٔ Times Literary Supplement) این اثر را «درخشان و منضبط» می‌داند. «دیمون لینکر» (Wall Street Journal) کتاب حاضر را «برانگیزاننده و عمیق» می‌خواند و «ویلیام اچ. گس» (Harper’s Magazine) نیز باور دارد «سوزان نیمن» استدلال را مانند یک کارآگاه دنبال می‌کن، کتاب او نوعی رمان پرتعلیق است و خواننده را گام‌به‌گام در تحلیلی دقیق هدایت می‌کند.

بخشی از کتاب شر در اندیشه مدرن

«لیسبون چنان قرن هجدهم را به لرزه درآورد که زلزله‌های بزرگ‌تر و ویرانگرتر قرن بیستم با آن قابل‌مقایسه نیستند؛ و گرچه جنگ‌های سی‌ساله بربروار و ویرانگر بودند، باعث نشدند کسانی که آن‌ها را تجربه کردند احساس کنند «از حیث مفهومی» به بن‌بست رسیده‌اند. آشویتس اما چنین تأثیری به جا گذاشت. چنان‌که استدلال خواهم کرد، تفاوت در واکنش‌ها در تفاوت بین ساختارهایی نهفته است که هر عصر از آن‌ها برای معنادارکردن رنج استفاده کرده بود. همان تفاوت‌ها در ماهیت رویدادها موجد تفاوت‌ها در انواع شوک ناشی از آن‌ها شد. لیسبون آشکار ساخت که جهان تا چه حد از امر انسانی دور است؛ آشویتس دوری انسان‌ها از خودشان را آشکار ساخت. اگر جداکردن امر طبیعی از امر انسانی بخشی از پروژهٔ مدرن است، فاصلهٔ بین لیسبون و آشویتس نشان داد که جدا نگاه‌داشتن آن‌ها تا چه حد دشوار است. پس از لیسبون، دامنهٔ مقولات اخلاقی کوچک شد. قبل از لیسبون، آن مقولات را می‌شد برای جهان در کلیت آن به کار بست؛ تلقی زلزله به‌منزلهٔ شر معنادار بود. پس از لیسبون اما کاربست مقولات اخلاقی به تکهٔ کوچکی از جهان محدود شد؛ یعنی به انسان‌هایی که چه‌بسا بتوانند آن مقولات را محقق سازند. آشویتس این امر را که اساساً در چه معنا می‌توان مقولات اخلاقی را به کار بست زیر سؤال برد.»