کتاب دکتر

کتاب دکتر با عنوان اصلی The doctor نمایشنامه‌ای است نوشتهٔ «رابرت آیک» با ترجمهٔ «آناهیتا آقاطاهر» که توسط نشر نی و در مجموعهٔ «جهان نمایش» منتشر شده است. این اثر اقتباسی آزاد از نمایشنامهٔ «پروفسور برناردی» نوشتهٔ «آرتور اشنیتسلر» است و به مسائل اخلاق پزشکی، هویت فردی، تقابل علم و ایمان، دین، نژاد، جنسیت و طبقه پرداخته است. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب دکتر اثر رابرت آیک

نمایشنامهٔ «دکتر» در سال ۲۰۱۹ میلادی به قلم «رابرت آیک» برای تئاتر «آلمدیا» نوشته و اجرا شد. این متن نمایشی اقتباسی آزاد از نمایشنامهٔ «پروفسور برناردی» به قلم «آرتور اشنیتسلر» (Arthur Schnitzler، نویسندهٔ اتریشی و پزشک) محسوب می‌شود که در سال ۱۹۱۲ منتشر شده است؛ نویسنده‌ای که در آثارش به درام‌های روان‌شناختی و مسائل اجتماعی وین در اوایل قرن بیستم پرداخته است. «رابرت آیک» با این اقتباس به مسائل معاصر مانند هویت، نژاد، جنسیت، طبقهٔ اجتماعی و اخلاق پزشکی پرداخته است.

داستان این نمایشنامه در فضای یک مؤسسهٔ درمانی می‌گذرد و با مرگ یک دختر نوجوان و امتناع دکتر از پذیرش کشیش بر بالین او، بحرانی اجتماعی و رسانه‌ای را نشان می‌دهد. این بحران به مناظره‌های عمومی، بحث‌های اخلاقی و چالش‌های هویتی می‌انجامد و شخصیت‌ها را وادار می‌کند تا مرزهای میان علم، ایمان و مسئولیت فردی را بازنگری کنند. نمایشنامهٔ حاضر با زبانی تیز و دیالوگ‌هایی پرتنش، فضای پرآشوب جامعهٔ امروز را بازتاب داده و به پرسش‌هایی دربارهٔ قدرت، مسئولیت و معنای هویت فردی و جمعی پرداخته است. نویسندهٔ این نمایشنامه با مناظره‌های تلویزیونی، جلسات اداری و گفت‌وگوهای شخصیْ فضای پرتنش و چندلایه‌ای را خلق کرده که در آن هیچ پاسخ ساده‌ای برای پرسش‌های اخلاقی و اجتماعی وجود ندارد.

درون‌مایهٔ اصلی این نمایشنامه تقابل میان اخلاق پزشکی و ملاحظات اجتماعی و دینی است؛ همچنین «رابرت آیک» هویت فردی را در مرکز روایت خود قرار داده است؛ اینکه آیا افراد پیش از آنکه انتخابی مستقل داشته باشند، توسط جامعه برچسب‌گذاری نمی‌شوند؟ و آیا امکان دارد فردی بدون تعلق به هیچ دسته‌ای در جامعه باقی بماند؟ نمایشنامهٔ «دکتر» که در سال ۲۰۲۲ میلادی منتشر شده، ۱۸ شخصیت دارد. نام برخی از این شخصیت‌ها عبارت است از «چارلی»، «راجر هاردیمن»، «ربکا رابرتز»، «جِمایما فلینت» (وزیر بهداشت) و «پدر: جیکوب رایس» (کشیش کاتولیک).

خلاصه کتاب دکتر

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان نمایشنامه را فاش می‌کند!

نمایشنامهٔ «دکتر» حول محور «روت ولف»، پزشک و مدیر یک مؤسسهٔ تحقیقاتی می‌چرخد که با بحران اخلاقی و اجتماعی بزرگی روبه‌رو می‌شود. پس از امتناع او از اجازه‌دادن به کشیش برای اجرای مراسم مذهبی بر بالین یک دختر نوجوانِ در حال مرگ، موجی از انتقادها و واکنش‌های رسانه‌ای و اجتماعی به راه می‌افتد. این تصمیم بحث‌هایی دربارهٔ مرز میان وظیفهٔ پزشکی و باورهای مذهبی، حق انتخاب بیمار و نقش هویت‌های فردی (مانند دین، جنسیت و نژاد) در تصمیم‌گیری‌های حرفه‌ای را برمی‌انگیزد. این شخصیت در برابر فشارهای هیئت‌مدیره، رسانه‌ها و جامعه قرار می‌گیرد و باید از جایگاه حرفه‌ای و انسانی خود دفاع کند. در طول نمایشنامه روابط او با همکاران، دوستان و خانواده‌اش نیز تحت‌تأثیر این بحران قرار می‌گیرد و لایه‌های مختلف هویت و مسئولیت فردی و جمعی به چالش کشیده می‌شود.

چرا باید کتاب دکتر را خواند؟

این نمایشنامه با طرح موضوعات پیچیده‌ای مانند تقابل علم و ایمان، اخلاق پزشکی، هویت فردی و جمعی و فشارهای اجتماعی فرصتی برای تأمل دربارهٔ مرزهای مسئولیت حرفه‌ای و انسانی فراهم می‌کند. نمایشنامهٔ «دکتر» با بازنمایی بحران‌های معاصر در قالب یک داستان پرکشش و دیالوگ‌های تیز، مخاطب را به مواجهه با پرسش‌های دشوار دربارهٔ قدرت، قضاوت، تبعیض و معنای انتخاب دعوت می‌کند.

خواندن کتاب دکتر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به نمایشنامه، تئاتر معاصر، مباحث اخلاق پزشکی، فلسفهٔ علم، مطالعات هویت و کسانی که دغدغهٔ مسائل اجتماعی و فرهنگی دارند مناسب است؛ همچنین برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های علوم انسانی، پزشکی و مطالعات جنسیت و هویت.

درباره رابرت آیک

«رابرت آیک» (Robert Icke) زادهٔ سال ۱۹۸۹ میلادی، نویسنده و کارگردان برجستهٔ بریتانیایی است که به‌دلیل رویکرد نو در اقتباس آثار کلاسیک شناخته شده است. این نویسنده در آثارش تلاش کرده تئاتر را به ریشه‌های عاطفی و انسانی آن بازگرداند. نمایشنامهٔ «دکتر»، اقتباسی آزاد از نمایشنامهٔ «پروفسور برناردی» اثر «آرتور اشنیتسلر» از موفق‌ترین آثار مکتوب او است که نخستین‌بار در سال ۲۰۱۹ در تئاتر آلمدیا اجرا شد و جایزهٔ بهترین کارگردانی ایونینگ استاندارد را برای نویسنده به ارمغان آورد. در نمایشنامهٔ «دکتر» داستان زنی دانشمند به نام «روت ولف» روایت می‌شود که از ورود کشیشی به بالین دختری در حال مرگ جلوگیری می‌کند. این تصمیم پس از مرگ دختر، موجی از واکنش‌های رسانه‌ای و اجتماعی به راه می‌اندازد. «‫۱۹۸۴» نمایشنامهٔ دیگری به قلم این نویسنده و اقتباسی از رمان «۱۹۸۴» به قلم جورج اورول است.

این کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

نمایشنامهٔ «دکتر» در سال ۲۰۲۰ میلادی نامزد دریافت جایزهٔ «لارنس الیویه» برای بهترین نمایشنامهٔ جدید (Best New Play) و نیز در سال ۲۰۲۳ نامزد «Drama Desk Awards» برای بهترین اقتباس شده است.

نظر افراد یا مجله‌های مشهور درباره این کتاب چیست؟

«مایکل بیلینگتون» از گاردین نمایشنامهٔ «دکتر» را به‌دلیل پرداخت به موضوعاتی مانند سیاست هویتی و اخلاق پزشکی ستوده است.

بخشی از کتاب دکتر

«چارلی صحبت می‌کند: روز سوم

در مؤسسه. روت وارد اتاق جلسه می‌شود.

روت: آه، همه‌تون به این زودی اومدین. خبر نداشتم جلسه غیرعلنیه.

سیپرین: نیست، پروفسور ـ

روت: تا جایی که خبر دارم هنوز مدیر مؤسسه و بنابراین رئیس کمیتهٔ اجرایی‌ام. درسته؟ بله هستم، خوبه، پس می‌تونیم جلسه رو علنی کنیم؟

سیپرین: بله

مورفی: واقعاً قراره بریم سراغ این‌جور کارها؟

روت: منظورت کدوم کارِ به خصوصه؟

پیشنهاد می‌دم دستور جلسه رو دنبال کنیم. جلسه رو علنی اعلام می‌کنم. حد نصاب برقراره، به رغم عذرخواهی‌های معمول، از جمله عذرخواهی پروفسور کِرزوِل به خاطر کناره‌گیری از مقامش به عنوان رئیسِ بخش داروشناسی، جایگزین ایشونو تعیین می‌کنیم. ما شانزده درخواست داشتیم و دو رقیب در رأی‌گیری که دکتر باب مونرو و دکتر جِینت فاینمن هستن. کسی مایله مطلب دیگه‌ای اضافه کنه؟ نه. بسیار خب.

مورفی: هاردیمن: این‌جا نیست

روت: نه، خیلی خب، مطمئنم راجر هیچ تمایلی نداره رأی‌شو عوض کنه. کسی این‌جا هست که بخواد رأی خودشو در برگه‌ای که امروز پر کردین تغییر بده؟ در این صورت، آرای هر دو سمت برابر می‌شن، یعنی رأی نهایی متعلق به منه و بنابراین این کمیته دکتر فاینمن رو به عنوان رئیسِ بخشِ داروشناسی منصوب می‌کنه. این پیشنهاد منه، کسی این پیشنهادو تأیید می‌کنه؟

مورفی: ببخشین ـــــــ [اما]

روت: عذرخواهی پذیرفته‌ست.»