کتاب پرسش های ایمان

کتاب الکترونیکی پرسش‌های ایمان نوشتۀ پیتر برگر با ترجمۀ محمدباقر تاج‌الدین و سید یاسین حسینی در انتشارات ثالث چاپ شده است. این کتاب دربارۀ مواجهۀ انسان مدرن با ایمان مسیحی است. نویسنده با رویکردی شکاکانه و در عین حال تأییدگرایانه تلاش می‌کند میان ایمان مسیحی و عقلانیت مدرن پیوندی برقرار کند.

درباره کتاب پرسش‌های ایمان

کتاب پرسش‌های ایمان با عنوان فرعی تصدیق شکاکانه مسیحیت اثری از پیتر برگر، جامعه‌شناس سرشناس دین است که در آن به بررسی ایمان مسیحی از دیدگاه فردی شکاک و منطقی پرداخته می‌شود. این کتاب برای خوانندگان غیرمتخصص در الهیات نوشته شده و از این نظر می‌توان آن را نوعی «الهیات غیرحرفه‌ای» دانست.

ساختار اصلی کتاب بر مبنای اعتقادنامه رسولان شکل گرفته است؛ متنی که در تاریخ کلیسای غربی به‌عنوان خلاصه‌ای از باورهای مسیحی پذیرفته شده و همچنان در آیین‌های عبادی استفاده می‌شود. برگر با رویکردی شکاکانه و فارغ از پایبندی به اقتدارهای سنتی کلیسا، کتاب مقدس یا تجربه‌های شخصی غیرقابل‌انکار، مفاهیم و آموزه‌های ایمان مسیحی را مورد بحث قرار می‌دهد و در نهایت به تصدیق و تأیید ایمان، حتی به شکل دگراندیشانه، می‌رسد.

برگر در این کتاب بر ضرورت انتخابگری در باورهای دینی تأکید می‌کند. او معتقد است در دوران مدرن، هیچ سنت دینی‌ای بدیهی و مسلم نیست و انسان معاصر باید دربارۀ ایمان و باورهای خود انتخاب کند. این وضعیت که هم رهایی‌بخش و هم دشوار است، شباهتی تاریخی با وضعیت نخستین مسیحیان دارد که در دنیای متکثر تمدن یونانی و رومی، ایمان مسیحی را به‌عنوان یک انتخاب برگزیدند.

نویسنده در بخش درآمد کتاب توضیح می‌دهد که ریشه‌های فکری‌اش در پروتستانتیسم لیبرال و سنت فکری متفکرانی چون فریدریش شلایرماخر قرار دارد. او همچنین با نگاهی انتقادی به الهیات معاصر، بحث خود را مستقل از دیدگاه‌های رایج الهیاتی پیش می‌برد و بر این موضوع متمرکز می‌شود که چگونه انسان مدرن، با دیدگاهی شکاک و منطقی، می‌تواند ایمان مسیحی را تصدیق کند.

پیتر برگر (۲۰۱۷-۱۹۲۹) جامعه‌شناس برجستۀ آمریکایی‌ـ اتریشی بود که آثار مهمی در حوزۀ جامعه‌شناسی دین منتشر کرد. از معروف‌ترین کتاب‌های او می‌توان به ساخت اجتماعی واقعیت و دنیای مقدس اشاره کرد. برگر به دلیل تحلیل‌های اجتماعی و فرهنگی خود از دین و مدرنیته شهرت جهانی دارد.

کتاب پرسش‌های ایمان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان مطالعات دینی، فلسفۀ دین و افرادی که به دنبال درک پیوند میان عقلانیت مدرن و ایمان مسیحی هستند، پیشنهاد می‌شود. همچنین برای خوانندگانی که در جست‌وجوی نگاهی جدید و غیرسنتی به الهیات مسیحی هستند، مناسب است.

بخشی از کتاب پرسش‌های ایمان

«کلمهٔ الهیات از کاربرد آن در مسیحیت و در بین مردم در روایات و سنن دیگر (مانند یهودیت یا مذاهب هند) که دوست ندارند از آن کلمه استفاده کنند، برگرفته شده است (غالبا به این دلیل که آن ها با رویکردی بیش از حد فکری آن را به دین مرتبط می‌کنند یا به این دلیل که می‌خواهند خود را از اعتقادات خشک مذهبی و متعصبانهٔ سرکوب‌گر که متأسفانه یک عادت مکرر در بین مسیحیان بوده است، برکنار دارند). با این حال، بر حسب معنای ساده‌ای که الهیات مبتنی بر آن تعریف شده است، این امر لزوماً در هر سنت دینی، از پیشرفته‌ترین تا ابتدایی‌ترین آن‌ها اتفاق می‌افتد. ممکن است یک یهودی نتواند برچسب «الهیات» را به نظریه‌پردازی بسیار پیچیدهٔ ادبیات تلمودی۱۹ ربط دهد، اما به تعبیر مورد اشاره این اقدام می‌تواند گونهٔ خاصی از الهیات‌پردازی ادامه‌دار در همان ادبیات باشد. (حتی اگر ریشه در ملاحظات عملی دینی داشته باشد، از لحاظ ماهیتی با تکامل آموزهٔ مسیحی متفاوت است). همین موضوع در مورد بنیان‌های نظری عظیم۲۰ ساخته‌شده در دورهٔ تاریخ هندو و بودایی صادق است. اما حتی در ادیان به اصطلاح اولیه ــ یعنی روایات بدون متون مقدس یا نهادهای کارگزاران دینی فرهیخته ــ نوعی نظریه‌پردازی دیده می‌شود. بنابراین اسطوره‌شناسی ــ داستان‌های مربوط به خدایان و سایر موجودات ماوراءطبیعی ــ نوع بسیار متفاوتی از بازتاب نظری است. به عبارت دیگر، هر زمان که کوششی منظم برای تأمل دربارهٔ ایمان وجود داشته باشد، الهیات پدیدار می‌شود. برای هر کسی که با یک سنت خاص هویت می‌یابد (تعریف می‌شود)، این بازتاب نظری به نوعی بین این سنت و تجربهٔ فرد از ایمان گفتگوی منظمی ایجاد خواهد کرد. نیازی به گفتن نیست که کتاب حاضر فقط چنین رویه‌ای را دربرمی‌گیرد.»