کتاب کارنامه تلخکان

چاپ دوم کتاب کارنامه تلخکان نوشتهٔ شیوا مسعودی است. نشر نی این کتاب را منتشر کرده است. این اثر در باب بازشناخت اطوار تلخکی و دلقکی با نگاهی به متون نمایشی امروزی، میان‌گاهی و کهن است.

درباره کتاب کارنامه تلخکان

چاپ دوم کتاب کارنامه تلخکان به شناخت نیاکان دلقک و بازیابی حضور او در ادبیات نمایشی ایران، با ردیابی شکل‌های متفاوت گذشته و امروز آن پرداخته است. شیوا مسعودی کوشیده است خطوط محوشدهٔ مسیر تاریخی دلقک را روشن و مانایی این شخصیت را در قلمرو فرهنگی و نمایشی اثبات کند. از این نویسنده در هشتمین دورهٔ انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی در بخش پژوهش ادبیات نمایشی (تألیفی) به‌خاطر نگارش کتاب حاضر تقدیر شده است. او گفته است که دلقک ایرانی تنها در هیئت افرادی همچون «کریم‌شیره‌ای‌» (دلقک راه‌یافته به دربار ناصری‌) و در ادامهٔ آن دلقک‌های نمایش سنتی ایرانی مانند مبارک، دلقک خیمه‌شب‌بازی و سیاه، دلقک سیاه‌بازی‌ در متن قرار دارد، اما سرگذشت پیش و پس از آن مبهم است. ویژگی و کارکرد دلقک در این دوره‌ٔ در متن‌بودگیِ هر چند کوتاه نشان داده است که شکل‌گیری دلقک نمایشی جز با تباری کهن و قدرتمند امکان‌پذیر نیست؛ پس وجود گروه‌هایی تباری تا نقطهٔ مرکزی‌ (دلقک نمایش سنتی) و تغییر آن در شکل‌های متفاوت با امروز ضروری است. این کتاب در چهار فصل به رشتهٔ تحریر درآمده است.

خواندن کتاب کارنامه تلخکان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه در باب دلقک و اطوار تلخکی و دلقکی در ایران پیشنهاد می‌کنیم.

درباره شیوا مسعودی

شیوا مسعودی در سال ۱۳۵۳ به دنیا آمده است. او نویسنده، پژوهشگر، مترجم، کارگردان و عضو هیئت‌علمی گروه هنرهای نمایشی در پردیس هنرهای زیبا در دانشگاه تهران است. در سال ۱۳۷۵ مدرک کارشناسی تئاتر خود را از دانشگاه تهران و در سال ۱۳۷۹ کارشناسی‌ارشد انیمیشن را از دانشگاه هنر دریافت کرد. حاصل رسالهٔ دکتری او در رشتهٔ مطالعات تئاترِ دانشگاه تهران (۱۳۹۲)، کتابی به نام «کارنامهٔ تلخکان» بوده است. این هنرمند تئاتر عروسکی، آثار هنری گوناگونی را به صحنه برده و کتاب‌های متعددی نوشته یا به پارسی برگردانده است. عنوان برخی از آثار مکتوب او عبارت است از «مقدمه‌ای بر فانتزی»، «مبانی نظری تئاتر عروسکی»، «کارگردانی نمایش عروسکی قدم به قدم و پنج نمایشنامهٔ عروسکی همراه»، «کارکرد آموزشی نمایش عروسکی و نمایش خلاق» و مجموعه داستان «از در به آشپزخونه، هال، بالکن و اتاق». او کتاب‌های «دراماتورژی دلقک» (نوشتهٔ هرنان ژنه)، «زبان عروسک» (نوشتهٔ لورنس کومینز و مارک لونسون) و «بی‌شوخی (دلقک؛ قهرمان تئاتر قرن بیستم)» (نوشتهٔ دونالد مک‌منس) را به پارسی برگردانده است. مجموعه نمایشنامه‌های عروسکی «نمایشنامه‌های عروسکی معاصر ایران» (نوشتهٔ گروه نویسندگان) حاصل کوشش شیوا مسعودی است.

بخشی از کتاب کارنامه تلخکان

«شناخت نیاکان دلقک راهگشای تحقیق درستی و اصالت آن در انتخاب واژه‌هاست، این شناخت یک محدوده‌ی کلی معنایی برای شخصیت دلقک تعیین می‌کند که راه دریافت مسیر تاریخی او را هموار می‌سازد. بر فرض این‌که در برهه‌ای از تاریخ کارکردهای متفاوت دلقک در شخصیتی واحد با نام «دلقک» جمع شده باشد، از این برهه تا گذشته‌های دور و تا امروز دلقک قصه‌هایی چندشاخه و هزار و یک شب دارد. به‌نظر می‌رسد طی زمان کارکردها یا معانی‌ای متفاوت و متکثر الگوی دلقک را ساخته‌اند و سپس باتوجه به شرایط اجتماعی و انسانی و با بهره‌گیری از همان کارکردها الگوهای متفاوت از آن به‌وجود آمده است.»