کتاب رادیو هنوز یک راز بود

کتاب رادیو هنوز یک راز بود؛ روایت‌هایی درباره کتاب و نوشتن مجموعه جستاری نوشتهٔ محمد کشاورز است و نشر چشمه آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب رادیو هنوز یک راز بود

کتاب رادیو هنوز یک راز بود یک اثر خودزندگینامه‌ای و تحلیلی است که به داستان عشق یک نویسنده به کتاب‌ها، قصه‌ها و نوشتن می‌پردازد. این کتاب که شامل شش خاطره‌نگاری و سه مقاله است به بررسی چگونگی شکل‌گیری علاقه‌ٔ یک نویسنده به دنیای ادبیات و تأثیرات آن بر زندگی و اندیشه‌اش می‌پردازد.

کشاورز در این اثر، خوانندگان را با سیر تحول خود به عنوان یک عاشق کتاب و داستان‌نویس همراه می‌کند. از دوران کودکی و نوجوانی‌اش که به شنیدن داستان‌های فولکلوریک و محلی علاقه‌مند بود، گرفته تا لحظاتی که با کشف یک کتاب در قفسه‌ معلمش به دنیای تازه‌ای از داستان‌ها و ماجراها قدم می‌گذارد.

در «رادیو هنوز یک راز بود»، نویسنده به تجربیات شخصی خود در زمینه‌ خلق داستان‌ها و شور و هیجانی که از کار با رادیو و تولید داستان‌های رادیویی به دست آورده، می‌پردازد. او تصاویری جذاب و دلنشین از تلاش‌های خود برای به تصویر کشیدن جهان اطرافش از طریق داستان و کلمه ارائه می‌دهد. این کتاب همچنین به بررسی نقش ادبیات و کتابخوانی در شکل‌گیری دیدگاه‌های فردی و اجتماعی می‌پردازد. کشاورز نشان می‌دهد که چگونه داستان‌نویسی و کتاب‌خوانی نه تنها به عنوان یک سرگرمی، بلکه به عنوان ابزاری برای درک بهتر جهان و جامعه عمل می‌کند. رادیو هنوز یک راز بود نه تنها روایتی است از زندگی یک نویسنده، بلکه به تفسیر عمیقی از نقش و اهمیت داستان و ادبیات در زندگی انسان می‌پردازد. 

فهرست جستارهای این کتاب از این قرار است:

یک: نیویورک، رابرت راک و بی‌بی گل‌اندام

دو: حافظ در پنج اتفاقِ پیوسته

سه: رادیو هنوز یک راز بود

چهار: مردی که تریلی‌ها را دوست داشت

پنج: کتاب‌فروش کوچهٔ حمام

شش: سووشون‌خوانی در سه پرده

هفت: وسوسهٔ نوشتن

هشت: زکات عقل نویسنده و اندوه طویل ادبیات داستانی ما

نُه: خدمت و خیانت روایت‌ها

خواندن کتاب رادیو هنوز یک راز بود را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب برای هر کسی که به داستان‌نویسی، ادبیات و تأثیرات آن بر زندگی علاقه‌مند است، منبعی الهام‌بخش و آموزنده است. 

درباره محمد کشاورز

محمد کشاورز متولد ۱۳۳۷ در شیراز، نویسنده معاصر ایرانی است. او از سال ۸۵ تا ۸۶ سردبیر مجله عصر پنجشنبه بود. برای نگارش داستان «شهود» از کتاب «پایکوبی» برندهٔ جایزهٔ ادبی گردون شد. دومین مجموعهٔ او «بلبل حلبی» در سال ۱۳۸۴ جایزهٔ ادبی اصفهان، جایزهٔ فرهنگ پارس و جایزهٔ منتقدان و نویسندگان مطبوعاتی را در بخش داستان کوتاه از آن خود کرد. مجموعه‌داستان روباه شنی را در سال ۱۳۹۵ نگارش کرد که در سی و چهارمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، به‌عنوان کتاب سال ایران برگزیده شد.

بخشی از کتاب رادیو هنوز یک راز بود

«چهل و پنج سال پیش، سال‌های نوجوانی‌ام، رادیو برای من و خیلی‌های دیگر هنوز یک راز بود. دستگاهی کوچک که با باتری‌های استوانه‌ای زرد و قرمز کار می‌کرد و از صدای آدم و موسیقی پُر بود. همدمی که از هم‌نشینی‌اش سیر نمی‌شدم. بیش‌ترِ آدم‌های رادیو صدای‌شان از جاهای دوری می‌آمد. جایی به اسم تهران؛ شهری که در کتاب‌های درسی خوانده بودم پایتخت ایران است. صدای زن‌ها و مردهایی که اخبار می‌گفتند، آواز می‌خواندند و از آب‌وهوا و حال‌وهوای مردمان شهرهای دورونزدیک گزارش می‌دادند. صداهایی که صاحبان‌شان را نمی‌دیدم و نمی‌شناختم، اما در ذهنم برای هر کدام‌شان چهره و قدوقواره‌ای خاص ساخته بودم. صدایی هم بود که از همین نزدیکی می‌آمد، از همین شیراز، شیرازِ خودمان. صدای دل‌نشین و شنیدنی مردی در برنامه‌ای به اسم فرهنگ مردم. خوبی‌اش این بود که این یکی همان چیزهایی را می‌گفت که ما از زبان آدم‌های دوروبرمان می‌شنیدیم: قصه‌ها، ترانه‌ها، واسونک‌ها و نغمه‌های محلی، بازی‌ها و آداب‌ورسوم مردم شیراز و فارس. برنامه به گوش بزرگ‌ترها آشنا بود. گویا از سال ۴۲ دو روز در هفته پخش می‌شده. ابتدا با اسم نغمه‌های محلی و چند سال بعد با افسانه‌ها و ترانه‌ها عصرهای پنجشنبه و جمعه پخش می‌شده با مشتاقان بسیار و صدا و اجرای ابوالقاسم فقیری. در سال‌های ابتدای پخش برنامه، دههٔ چهل شمسی، سن من کم‌تر از ده سال بوده و نمی‌توانسته‌ام مخاطب چنین برنامه‌ای باشم. اما دو سه سال بعدش گوشم با این برنامه و صدای گرم گوینده‌اش آشنا شد. وقتی که برای بار سوم تغییر نام داده بود و شده بود برنامهٔ فرهنگ مردم و سن‌وسال من هم به حوالی سیزده‌سالگی رسیده بود و شاید هم کمی بیش‌تر. همهٔ قصه‌ها و دوبیتی‌ها و افسانه‌هایی که از زبان پدر و مادر و بزرگ‌ترهای محل شنیده بودم و در خاطرم بود شنیدنش با صدای آن مرد از رادیو شیراز لذت رازآمیز دیگری داشت. انگار چیزهایی از ما، از ذهنیت و باورها و دانسته‌های ما هم داشت از آن جعبهٔ جادو بیرون می‌ریخت.»