کتاب تحلیل متن برای بازیگران، کارگردانان و طراحان

کتاب تحلیل متن برای بازیگران، کارگردانان و طراحان نوشتهٔ جیمز تامس و ترجمهٔ پوپک رحیمی است و نشر قطره آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب تحلیل متن برای بازیگران، کارگردانان و طراحان

یکی از مهم‌ترین و درعین‌حال آسان‌ترین شیوه‌های درام‌نویسی، درام‌نویسی معکوس، یعنی «درام‌نویسی از آخر به اول» است. به زبان ساده می‌توان گفت درام‌نویسی معکوس، تکنیکی است برای بازنویسی درام که به درام‌نویس کمک می‌کند به بهانهٔ بازنویسی درام، از «درام متوسط»، «درامی خوب» و از «درام خوب»، «درامی عالی» خلق کند. نکتهٔ قابل‌توجه درمورد این کتابْ قابلیت فوق‌العادهٔ روش تحلیل متن نمایشی پیشنهادی این کتاب در بازنویسی درام و درام‌نویسی معکوس است، به این معنا که درام‌نویسانی که به تکنیک تحلیل پیشنهادی این کتاب مسلط می‌شوند، می‌توانند با استفاده از آن، در مرحلهٔ بازنویسی درام، آن را ازنظر کیفی، دچار تحولی ساختاری کنند.

کتاب تحلیل متن برای بازیگران، کارگردانان و طراحان مهارت‌های تحلیل متن را با استفاده از شیوهٔ فرمالیستی که هر بخش از متن دراماتیک نوشته شده را برای ارزیابی پتانسیل‌هایش برای اجرا و تولید مورد بررسی و آزمایش قرار می‌دهد را آموزش می‌دهد.

این ویراست جدید، تجربهٔ کارآمدتری به خواننده ارائه می‌دهد و دارای محتوای تازه و اصلاح شده است، درست مانند بخش درام پست‌مدرن که کاملاً به‌روز شده و بخش‌های دیگری نظیر تفکر انجمنی و اصطلاحات مبهم مقدمه و ضمایم اصلاح‌شده‌ای که شامل «امتیاز نقش» و «شیوه‌های گستردهٔ تحلیل عملی برای طراحان» و «پرسش‌های بیشتر برای تجزیه‌وتحلیل متن». بررسی نمایشنامه‌های کلاسیک و غیرمتعارف با مثال‌های واضح، و خلاصه‌های هر فصل با پرسش‌های تحریک‌کننده ترکیب می‌شوند که به بازیگران، کارگردانان و طراحان اجازه می‌دهد بلافاصله مفاهیم و پروسه‌ها را در کار تولید تئاتر خود بگنجاند.

این کتاب منبعی عالی برای دانشجویانِ دوره‌های بازیگری، تحلیل فیلمنامه، کارگردانی و نمایشنامه‌نویسی است، و همچنین ابزارهایی فراهم می‌کند که به‌طور مؤثر، متنی را بر روی صحنه زنده کنند.

جیمز تامس پروفسور و کارگردانی است که در دپارتمان تئاتر و رقص دانشگاه وین استیت، در دیترویت، مشغول به کار است. کتاب‌هایی که از او به چاپ رسیده‌اند عبارت‌اند از: مرغ دریایی: روایتی از خودی‌ها و تئاتر نوآورانهٔ مسکو، راهنمای کارگردانی به شیوهٔ تحلیل فعال استانیسلاوسکی، هنر مدیریت: ویلسون بارت و تئاتر ویکتوریا، و ترجمهٔ لذت تمرین، هنر تمرین، و فراتر از تمرین نوشتهٔ آناتولی افروس، کارگردان روس. او در تدوین کتاب تئاتر روسی در عمل مشارکت داشت و تحقیقاتش در مجلهٔ تئاتر، موضوعات تئاتر، بررسی تئاتر معاصر و صحنه منتشر شده است. همچنین او مدیر مؤسس بخش مطالعهٔ تابستانی خارج از کشور دانشگاه وین استیت با مدرسهٔ هنر مسکو است.

خواندن کتاب تحلیل متن برای بازیگران، کارگردانان و طراحان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را نه‌تنها به بازیگران، کارگردانان و طراحان، بلکه بیشتر از آن‌ها، به درام‌نویس‌ها توصیه می‌کنیم. این کتاب مانند یک راهنما، باید در کتابخانهٔ هر هنرمندی که به‌نوعی با نمایش در ارتباط است وجود داشته باشد.

بخشی از کتاب تحلیل متن برای بازیگران، کارگردانان و طراحان

«استانیسلاوسکی معتقد بود که ساده‌ترین و در دسترس‌ترین راه برای کنار آمدن با یک نمایشنامه، از طریق وقایع پلات آن است. تحلیل کنش با شناسایی مهم‌ترین رخدادها آغاز می‌شود و سپس بر همین پایه استوار می‌شود. به این معنا که رخدادها فقط حوادث معمولی داستانی نیستند، بلکه حوادثی‌اند که آنچه را استانیسلاوسکی «حقیقت مؤثر یک موقعیت» می‌نامید، شناسایی می‌کنند. منظور او از این عبارت در حقیقت حوادثی بود که معمولاً اتفاق نمی‌افتند یا نباید اتفاق بیفتند؛ گسست از وضعیت موجود نمایشنامه، انحراف چشمگیر از هنجارهای اجتماعی نمایشنامه، چیز خاصی که کاراکترها و شیوهٔ معمول رفتار آن‌ها، توان توضیح دادن آن را ندارد. رخدادها نقاط عطفی در مسیر کنش صحنه‌ای هستند.

نمونه‌های چنین رخدادهایی عبارت‌اند از: پیام‌رسانی که با خبری مهم از شهری دور می‌رسد (اودیپ شهریار)؛ شبح پادشاه مُرده ظاهر می‌شود (هملت)؛ پسری سرکش به خانه برمی‌گردد (مرغابی وحشی)؛ پدری دخترش را به بر هم زدن نامزدی‌اش مجبور می‌کند (تارتوف)؛ دو غریبهٔ تهدیدکننده از راه می‌رسند (جشن تولد)؛ یک وسیلهٔ روزمرهٔ معمولی سرشار از قدرتی فوق‌العاده می‌شود (ففو و دوستانش، بوفالوی آمریکایی). اهمیت یک رخداد مستقیماً به میزان تغییر کاراکترها و رفتار آن‌ها بستگی دارد-هر چه تغییر بیشتر باشد، رخداد قوی‌تر و بزرگ‌تر است.

چطور می‌توان یک رخداد را در زندگی روزمره تشخیص داد؟ زن و شوهری را تصور کنید که بر سر کیفیت یک نقاشی با یکدیگر بحث و جدل می‌کنند و سپس برای حل مشکل خود به ادارهٔ پلیس می‌روند. افسر پلیس، با توجه به اینکه هیچ جرمی اتفاق نیفتاده، از نوشتن گزارش خودداری می‌کند، چرا که از نظر او هیچ «رخداد» ی به وقوع نپیوسته است. بااین‌حال، برای یک روان‌شناس یا مورخ هنری، نزاع میان زن و شوهر بر سر کیفیت یک نقاشی، رخدادی واقعی است، چرا که رفتار و رابطهٔ طرفین نزاع و یا تصویر هر دو را با یکدیگر تغییر خواهد داد. به‌عبارت‌دیگر، همین نزاع از یک منظر مسئله‌ای بی‌معنا و از منظر دیگر، قابل‌توجه است.»