کتاب طراحی و اسکیس در صحنه تئاتر

کتاب طراحی و اسکیس در صحنه تئاتر نوشتهٔ مصطفا مرادیان و سینا ییلاق بیگی است. نشر قطره این کتاب در حوزهٔ طراحی صحنه را منتشر کرده است.

درباره کتاب طراحی و اسکیس در صحنه تئاتر

کتاب طراحی و اسکیس در صحنه تئاتر اثری آموزشی و مصور است که در باب اسکیس، انواع و کاربرد آن در طراحی صحنهٔ نمایش به نگارش درآمده است. گفته شده است که این کتاب را می‌توان از دو نظر نخستین اثر در این باب به شمار آورد، یک آنکه این کتاب نخستین اثر تألیفی است که تاکنون منتشر شده و دیگر آنکه کتابی است مقدماتی و پایه. کتاب حاضر اثری ساده و همه‌فهم است، اما بیشتر به کار کسانی می‌آید که تمایل دارند با صورت‌بندی اشیا و چیزها در صحنهٔ تئاتر آشنا شوند، درس‌نامه‌ای برای کسانی که سودای طراح صحنه یا طراح جلوه‌های دیداری تئاتر شدن (رخت و ابزار، ترکیب‌بندی، ویدیو و...) را در سر دارند و حتی بازیگرانی که تا تصورشان را از فضای صحنه ترسیم کنند ــ ترسیم‌های ساده‌ای که همیشه به کمک طراحی صحنه آمده‌اند ــ همچون راهنمایی کاربردی به‌شمار می‌آید. عنوان فصل‌های کتاب حاضر عبارت است از «خط»، «بافت و ترکیب»، «جزئیات در اسکیس»، «تمرین‌نگاری صحنه»، «پله و سطح شیب‌دار»، «نور در اسکیس» و «زاویهٔ دید تماشاگر».

خواندن کتاب طراحی و اسکیس در صحنه تئاتر را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران طراحی صحنه پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب طراحی و اسکیس در صحنه تئاتر

«همهٔ آثار هنری یا در نور طبیعی قرار می‌گیرند، مانند معماری، یا در نورهای نمایشگاهی به نمایش گذاشته می‌شوند، اما نورپردازی دکور تئاتر و به بیانی جامع وجوه بصری نمایش مانند طراحی صحنه، لباس، گریم و... تفاوت‌های عمده‌ای با سایر پدیده‌های هنری دارد. نمایش در سالنی تاریک به اجرا درمی‌آید و هیچ‌گونه نور طبیعی در صحنه حضور ندارد و برای خلق ساعت‌های مختلف روز یا شب از منابع نوری مصنوعی استفاده می‌شود. از طرفی، نورپردازی در تئاتر تنها برای به نمایش گذاشتن اجزای بصری صحنه نیست، بلکه خود امری دراماتیک و نمایشی است، طراحان با نورپردازی‌های گوناگون فضای صحنه را سرد، گرم، مغشوش و آرام می‌کنند. به‌زعم ارجمند: «به‌کارگیری خلاق نور می‌تواند صحنه را از حالت تخت و یکنواخت خود خارج کند و از طریق آن می‌توان بسیاری از لوازم صحنه را حذف کرد و فضای بیشتری به حرکات آزادانهٔ بازیگران اختصاص داد» (ارجمند، ۱۳۸۳: ۱۴۴). بنابراین نورپردازی در تئاتر مستلزم شناخت و فراگیری دقیق و علمی است. باید توجه داشت که در تئاتر، نور و تاریکی به یک میزان اهمیت دارند و طراحان در مرز بین آن‌ها شروع به خلق فضا می‌کنند و بسته به فضای دراماتیک نمایش، نورپردازی صورت می‌گیرد. در اسکیس طراحی صحنه افزودن منابع نوری و پرتوهای آن‌ها می‌توانند بر اثرگذاری و فهم بیشتر اسکیس کمک کنند. طراحان برای انتقال مفاهیم بصری و دراماتیک صحنه به شیوه‌های گوناگونی نور را به نمایش می‌گذارند و از تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌کنند.

حضور منابع نوری در اسکیس نشان از آن دارد که طراحی صحنه برای سالنی جعبه‌ای تهیه شده است؛ چرا که منابع نوری در سالن‌های قاب عکسی در برج صحنه پنهان هستند و تماشاگر اِشرافی به آن‌ها ندارد. بنابراین هرگاه در اسکیس‌ها از منابع نوری آشکار استفاده شود، مقصود طراح آن است که اثر در سالنی جعبه‌ای به صحنه خواهد رفت. این بدین معنی نیست که منابع نوری در سالن‌های قاب عکسی هرگز دیده نمی‌شوند، زیرا ممکن است حضور نورافکن‌های نوری در صحنه، بخشی از طراحی باشند. در تصویر زیر، طراح از منابع نوری به‌عنوان بخشی از دکور صحنه‌ای بهره برده است و علاوه بر آنکه طراحی برای سالن قاب عکسی است، از منابع نوری به‌عنوان عنصری دراماتیک استفاده شده است.»