کتاب نزاع دانشکده ها

کتاب نزاع دانشکده ها نوشتهٔ ایمانوئل کانت و ترجمهٔ رضا ماحوزی و ویراستهٔ فرهاد سلیمان نژاد است و انتشارات موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب نزاع دانشکده ها

به نفع دولت توتالیتر است که افراد در مورد خود فکر نکنند و کمتر در مورد تفکر خود صحبت کنند. امانوئل کانت در حالی که زیر نظر دشمنانهٔ سانسور پروس می‌نوشت، جرئت داشت که در دانشگاه و نه در هیچ جای دیگر، لزوم استدلال آشکار را مطرح کند. وی در این انتقاد قهرمانانه از سرکوب که برای اولین بار در سال ۱۷۹۸ منتشر شد، بحران‌هایی را پیش‌بینی کرد که بیان آزادانهٔ ایده‌ها را به نام سیاست ملی به خطر می‌اندازد.

کتاب نزاع دانشکده ها از سه بخش تشکیل شده که در زمان‌های مختلف نوشته شده‌اند. کتاب نزاع دانشکده ها در مورد جنگ ابدی بین دانشکدهٔ «رده پایین» فلسفه است که فقط در برابر عقاید فردی پاسخگو است و دانشکده‌های الهیات، حقوق و پزشکی که از اولویت بالاتری در دنیای امور و آموزه‌ها برخوردار هستند و شیوه‌های آن‌ها مورد توجه دولت‌هاست. کانت به عنوان مثال، اتحاد نزدیک بین دانشکده الهیات و دولت را که تعالیم آن را تحریم می‌کند و می‌تواند به زور و سانسور متوسل شود، روشن می‌کند. بنابراین، دانشکده فلسفه بسیار حیاتی و با ارزش‌تر است که تفکر مستقل را قبل از عمل تشویق می‌کند. بخش اول، «تعارض دانشکده فلسفه با دانشکده الهیات» اساسا اثبات حق دانشکده فلسفی برای آزادی بیان است. در بخش‌های دیگر، فیلسوف نگاهی طولانی و نافذ به پزشکی و قانون دارد، یکی معبد فیزیکی را حفظ کرده و دیگری اعمال آن را تنظیم می‌کند.

مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در ابتدا با نام «پژوهشکدهٔ مطالعات فرهنگی و اجتماعی» با هدف «پژوهش در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی آموزش عالی و توسعه و ارتقای علوم انسانی و اجتماعی» تأسیس شد. ایدهٔ اولیهٔ نیاز به تأسیس پژوهشکده‌های مستقل در حوزهٔ مطالعات فرهنگی و اجتماعی با تأکید بر نیازهای علمی دانشگاهی کشور، از تحقیقات و مطالعاتی به دست آمد که در دفتر برنامه‌ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام شد. نیاز به انجام پژوهش‌ها و مطالعاتی که هدف آن‌ها ارائهٔ نظریه، ایده و راهبرد به نظام تصمیم‌گیری باشد، همچنین، ضرورت ارتباط پیاپی با صاحب‌نظران و نخبگان و تداوم فعالیت مرکزی برای تحلیل و نظریه‌پردازی دربارهٔ آموزش عالی ایران، دلایل دیگر تأسیس پژوهشکدهٔ مطالعات فرهنگی و اجتماعی بود. این پژوهشکده در سال ۱۳۹۹ به مؤسسه ارتقا پیدا کرد.

این مؤسسه از ۳ پژوهشکده با نام‌های «پژوهشکده فرهنگ‌‌پژوهی»، «پژوهشکده علم و فناوری» و «پژوهشکده تمدن‌‌پژوهی» تشکیل شده است. این مؤسسه اهداف کاربردی بسیاری را دنبال می‌کند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان از «تثبیت هویت مؤسسه در حوزهٔ مطالعات فرهنگی و اجتماعی نظام آموزش عالی»، «تأسیس ۲ قطب علمی فرهنگ‌پژوهی و دانشگاه‌پژوهی»، «تربیت نیروی توانا در ۳ عرصهٔ دانشگاه پژوهی، حکمرانی علمی و فرهنگ پژوهی»، «حضور میدانی پژوهشگران مستقر و همکار مؤسسه در متن دانشگاه‌های کشور به‌منظور درک انضمامی و دقیق موضوعات و مسائل دانشگاهی» و «ارتباط گسترده با محققان و استادان توانمند دانشگاهی و غیردانشگاهی به‌منظور بهره‌گیری از دانش آن‌ها در زمینه‌های مختلف» نام برد.

این مؤسسه مأموریت دارد ارتباط و تعامل با دستگاه‌ها و مؤسسات دولتی و غیردولتی را گسترش دهد. همچنین به معرفی الگوهای برجستهٔ دانشگاهی و علمی به‌منظور تقویت هویت‌ فرهنگی و علمی در آموزش عالی کشور بپردازد.

مؤسسهٔ مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تلاش می‌کند در راستای اهداف مؤسسه ارتباط و تعامل هدفمند با اندیشمندان غیرایرانی خصوصاً جهان اسلام برقرار کند و آزاداندیشی، نقد، تضارب افکار علمی در نظام آموزش عالی را ترویج کند.

خواندن کتاب نزاع دانشکده ها را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به فعالان حوزهٔ علوم انسانی پیشنهاد می‌کنیم.