کتاب مقدمات جامعه شناسی

کتاب مقدمات جامعه شناسی نوشتهٔ آنتونی گیدنز و فیلیپ ساتن و ترجمهٔ هوشنگ نایبی است و نشر نی آن را منتشر کرده است. این گزیده جامعه‌شناسی ۹ فصل از ۲۳ فصل ترجمه ویراست هفتم کتاب جامعه‌شناسی است که برخی فصل‌ها اندکی نیز خلاصه شده است و تقریباً دربرگیرندهٔ مطالبی است که معمولاً اساتید دانشگاه کم‌وبیش تحت عنوان «مبانی جامعه‌شناسی» در دوره کارشناسی عموم رشته‌های دانشگاهی تدریس می‌کنند. گو اینکه ترتیب فصل‌ها طوری است که به اشرافی تدریجی بر حوزه‌های گوناگون جامعه‌شناسی کمک می‌کند ولی هر فصل نسبتاً مستقل است و لزومی به حفظ تسلسل فصل‌ها نیست.

درباره کتاب مقدمات جامعه شناسی

انسان در دنیای امروز احساس آزادی می‌کند و احساس هیجان و سردرگمی و حتی تناقضی تمام‌عیار. دوستی‌ها و ارتباط‌ها به یمن نوآوری‌های بی‌شمار در رسانه‌های جدید و اینترنت و دنیای آنلاین نسبت به گذشته از بسیاری جهات ساده‌تر شده است ولی، درعین حال، جرائم خشونت‌آمیز و تروریسم و جنگ و نابرابری اجتماعی دیرپا را شاهدیم. تکنولوژی با سرعت فزاینده‌ای پیش می‌رود و فرصت‌ها و امکانات جدیدی پدید می‌آورد، اما از سوی دیگر، نگرانی نسبت به اثر ویرانگر حیات مدرن بر محیط طبیعی و گرم‌شدن زمین و فرسایش محیط‌زیست هم دامن می‌گسترد. زندگی اکثر مردم کشورهای نسبتاً ثروتمند از لحاظ مادی بهتر از گذشته است ولی در نقاط دیگر جهان میلیون‌ها انسان در فقر به سر می‌برند و کودکان از گرسنگی و فقدان آب سالم و امکانات اولیه‌ٔ زندگی جان می‌سپارند.

جامعه‌شناسی مطالعه‌ٔ علمی حیات انسان و گروه‌های اجتماعی و کل جوامع و تلاشی است برای درک و شناخت این تحولات و واکنش انسان به این تحولات. جامعه‌شناسی به ما نشان می‌دهد این دنیا چگونه پا گرفته و چرا اوضاع زندگی ما از زندگی نیاکان و گذشتگانمان سخت متفاوت است. جامعه‌شناسی علمی است که نقشی بنیادی در حیات فکری مدرن دارد و به ما کمک می‌کند دنیا را به دنیای بهتری تبدیل کنیم.

مقدمات جامعه‌شناسی شامل ۹ فصل از کتاب جامعه‌شناسی گیدنز (ویراست هفتم) برای درس «مبانی جامعه‌شناسی» در دوره‌ٔ کارشناسی عموم رشته‌های دانشگاهی است.

خواندن کتاب مقدمات جامعه شناسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دانشجویان رشتهٔ جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره آنتونی گیدنز

آنتونی گیدنز (متولد ۱۹۳۹) استاد دانشگاه کمبریج با کارهای نظری مهمی مانند نظریه ساختاریابی در زمره مهم‌ترین نظریه‌پردازان معاصر دنیا است و در مقام مشاور سیاستمداران عمده جهان و با ارائه دیدگاه‌هایی سیاسی چون راه سوم ورای چپ و راست از فعالان اجتماعی جهان است. گیدنز کتاب‌های مهم فراوانی دارد از جمله ساختار طبقاتی جوامع پیشرفته (۱۹۷۵) و ساخت جامعه: خطوط کلی نظریه ساختاریابی (۱۹۸۴) مدرنیته و هویت خود (۱۹۹۱) و تحول صمیمیت (۱۹۹۲) و جامعه‌شناسی (۱۹۸۳). اهمیتی که گیدنز با ویراست‌های مکرر برای کتاب جامعه‌شناسی و به‌روز و متناسب کردن آن با تحولات جهان قائل است و از اقبال جهانی نیز برخوردار گشته است از این‌جا است که جامعه‌شناسی عامل مهمی در تفکر مدرن و جامعه مدرن است و به ما کمک می‌کند دنیایمان را دنیای بهتری بسازیم. از این رو امروز دست‌کم مطالعه جامعه‌شناسی عمومی برای تنویر افکار همگان حائز اهمیت است و از دروس لازم برای همه رشته‌های دانشگاهی است. جامعه‌شناسی نیز در میان عموم مردم ما جا باز کرده است و درس جامعه‌شناسی عمومی یا مبانی جامعه‌شناسی در بسیاری از رشته‌های علوم اجتماعی و علوم انسانی و هنر و علوم پزشکی و مهندسی و فنی ارائه می‌شود.

بخشی از کتاب مقدمات جامعه شناسی

«سرگذشت خویش را چگونه می‌بینید؟ چگونه به جایگاه امروز خود رسیدید؟ مهم‌ترین رویدادهای زندگی‌تان چیست؟ سیر زندگی‌تان چه پیوندی با خانواده و دوستانتان و دیگران دارد؟ برداشت آدمی از زندگی‌اش اغلب با بالا رفتن سن تغییر می‌کند خاصه این‌که درک بهتری از رویدادها و روابط سازندهٔ آن پیدا می‌کند. به عنوان مثال نگاه کوتاهی به «شرح حال» دیوید اسناچز می‌اندازیم که در سن پنجاه‌سالگی است. نام وی اسپانیایی است ولی وی از قبیله ناواجوی مکزیک است و بیشتر عمرش در نیومکزیک بوده و برای دیدار پسر ۲۹ ساله‌اش مارکو و نوه‌هایش به لس‌آنجلس آمده است. طی این دیدار به علت کمای دیابتی در بیمارستان بستری شد که احتمالاً اثر اعتیاد به الکل در سنین ۲۰ تا ۴۳ سالگی است. دیوید در این سفر متوجه شد که اعتیادش به الکل سخت به پسرش لطمه زده است. دیوید بعد از جدایی همسرش سست‌اراده شد و از فرزندش مراقبت نکرد.

دیوید وقتی هفت‌ساله بود پدرش در اثر سانحهٔ رانندگی فوت کرد. مادرش هم از زمان تولد وی سخت بیمار بود و نتوانست از وی مراقبت کند و درست همان موقع که به مادربزرگش دلبسته شد ادارهٔ امور بومیان وی را به مدرسهٔ شبانه‌روزی فرستاد. دیوید در آن‌جا به‌سختی زندگی می‌کرد و مانند اکثر کودکان بومی گوشه‌گیر و کم‌حرف بار آمد. در ۱۸ سالگی وارد ارتش شد. مادربزرگش حیران مانده بود چرا وارد «جنگ سفیدپوستان» شده است. وی برای فراموش کردن بمباران و کشتار در ویتنام به الکل پناه برد. آخر و عاقبت او مانند بسیاری از کهنه‌سربازان زندگی در خیابان و بی‌خانمانی بود. فقط بعد از کار در درمانگاه توانبخشی بومیان بود که سلامت خود را دوباره به دست آورد.

مرگ پدر برای دیوید دردناک بود ولی مرگ مادربزرگش او را سخت متألم کرد و حال آن را نقطهٔ عطفی در زندگی خویش می‌داند. در مراسم تدفین مادربزرگ عموی بزرگش که در کار طبابت بود از وی خواست پیش او زندگی کند. قصد او آموزش طب سنتی به دیوید بود تا بتواند به دیگران کمک کند و دیوید هرچند هنوز مشغول یادگیری است هنگام مداوای معتادان به الکل پیوند عمیقی بین خود و کهنه‌سربازان جنگ ویتنام می‌بیند (اقتباس از Hutchison, ۲۰۰۷: ۳-۵).

یکی از طرق شناخت سرگذشت دیوید دنبال کردن مسیر زندگی او است که حکایتی پرپیچ و تاب و پرفراز و  نشیب است که سرانجام خوبی پیدا می‌کند هرچند هنوز تمام نشده است. اما سرگذشت دیوید را می‌توان رشته‌ای از حوادث هم در نظر گرفت از جمله مرگ پدر و رفتن به مدرسهٔ شبانه‌روزی و وارد شدن به ارتش و طلاق گرفتن همسر و رفتن پیش عمو. این «تاریخچهٔ حوادث» دریچهٔ دیگری است و نگریستن زندگی دیوید از دریچهٔ تغییر دائمی روابط وی با دیگران است. در اوان کودکی والدین وی عوامل اصلی تعیین‌کننده بودند ولی بعداً دیوید به مادربزرگ و عموی بزرگش نزدیک می‌شود و سرانجام در پنجاه‌سالگی است که به پسر و نوه‌هایش روی می‌آورد. همهٔ این روش‌های دیدن به درک چگونگی و چرایی رسیدن «دیوید» بدین مرحله از زندگی کمک می‌کند.

با این‌همه سرگذشت زندگی دیوید سخت تحت تأثیر جامعه و نهادهای اجتماعی جامعه قرار دارد. در آمریکای آن زمان که دیوید کودک بود مدرسهٔ شبانه‌روزی برای بزرگ کردن بچه مکان بهتری به شمار می‌آمد تا خانوادهٔ گسترده. وارد ارتش شدن نیز مسیری کاملاً طبیعی برای مردان جوان محسوب می‌شد و دیوید هم دست بر قضا از نسلی بود که در جنگ ویتنام شرکت کرده بود. اعتیاد وی به الکل هم غیرمعمول نبود و او از نظام مراقبت از سلامتی سود جست که در موقع بحرانی به دادش رسید. با وجود این در سرگذشت وی جامعه هم از خلال فرایند اجتماعی شدن سخت تعیین‌کننده بود. اجتماعی شدن تأثیر مهمی بر نحوهٔ رشد انسان دارد.»