کتاب سه گونه اسلام

کتاب سه گونه اسلام؛ به انضمام مراحل اساسی یک نهضت نوشته سید محمد حسینی بهشتی است. این کتاب در سال ۱۳۹۷ منتشر شده است. کتاب سه گونه اسلام را انتشارات روزنه منتشر کرده است.

درباره کتاب سه گونه اسلام

کتاب سه گونه اسلام از دو بخش تشکیل شده است. بخش اول صحبت هایی از شهید آیت الله دکتر بهشتی با عنوان «سه گونه اسلام» است که در سال ۱۳۵۷ در اتریش و در جمع دانشجویان عضو اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا انجام شده است. این دیدار در طول سفری چند ماهه به اروپا و آمریکا و در پی ضرورت سامان بخشی به حرکت های سیاسی مبارزان مسلمان خارج از کشور و با توجه به ورود نهضت اسلامی مردم ایران به مرحله ای جدید صورت گرفت. دکتر بهشتی در این گفتار به تحلیل جامعه شناختی نهضت اسلام، موضع آیات قرآن نسبت به گروه های گرونده به آن، و پیامدها و دستاوردهای این بحث تاریخی برای کاربست در شرایط آن روز نهضت اسلامی ایران می‌پردازد.

بخش دوم کتاب سه گونه اسلام نیز شامل گفتاری از ایشان است که در همین زمینه و در سال ۱۳۴۷، در زمان اقامت ایشان در آلمان با عنوان «مراحل اساسی یک نهضت» ایراد شده است. درحالی‌که در گفتار نخست به طور عمده بر گونه‌شناسی هویتی مسلمانان تاکید شده است، گفتار دوم، این گونه‌شناسی را به مراحل تاریخی نهضت‌های مسلکی متصل می‌سازد و به تشریح مراحل پنج‌گانه آن می‌پردازد.

خواندن کتاب سه گونه اسلام را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علاقه‌مندان به آثار و سخنان شهید بهشتی می‌توانند از خواندن این کتاب لذت ببرند.

درباره سید محمد حسینی ‌بهشتی

سید محمد حسینی ‌بهشتی دوم آبان ۱۳۰۷ شمسی در اصفهان به دنیا آمد. پدرش از روحانیون اصفهان و امام جماعت مسجد لبنان بود و به کارهای مذهبی مردم می‌پرداخت و برای تبلیغ و رسیدگی به مسائل شرعی، به روستاهای اطراف اصفهان می‌رفت و به فعالیت دینی، سخنرانی و بیان احکام مشغول بود و نماز جماعت اقامه می‌کرد و مشکلات آنان را برطرف می‌ساخت.

مادرش نیز زنی پاک‌دامن و پرهیزکار بود و در انجام احکام شرعی و آداب اسلامی دقت نظر داشت. این بانوی محترم دختر حضرت آیت‌الله حاج میر محمدصادق خاتون‌آبادی از مراجع بزرگوار و محققان صاحب‌نام بود.

ریاست دیوان عالی کشور، دبیر کلی حزب جمهوری اسلامی و عضویت در مجلس خبرگان، از مهم‌ترین مسئولیت‌های شهید بهشتی بود. او در راه تعالی اسلام فعالیت‌ها و رشادت‌های فراوان نمود و سرانجام همراه جمعی از یاران وفادارش، در دفتر مرکزی حزب جمهوری، توسط منافقین به شهادت رسید.

بخشی از کتاب سه گونه اسلام

«ملاحظه می‌کنید که با صراحت می‌گوید: «ان الدين عندالله الاسلام»؛ تنها دینی که در نزد خدا مورد قبول است اسلام است. اسلام چیست که تنها دینی است که خدا او را می‌پذیرد؟ دینی که هم پیغمبر باید او را داشته باشد هم پیروان پیغمبر، هم اهل کتاب، یهود و نصاری، و هم امین. به امین و به اهل کتاب به هر دو می‌گوید آیا شما هم اسلام آورده‌اید؟ و می‌گوید اگر آنها اسلام آورده‌اند در راهند وگرنه در راه نیستند. در اینجا درباره اصطلاح امی توضیحی بدهم، در این آیه که می‌گوید و به اهل کتاب و امین بگو اسلام آورید ببینیم منظور از امین چه می‌تواند باشد؟ اتفاقاً اصطلاح امی با تحول وسیع و در خور تحقیقی که دارد، معادل یک اصطلاح در زبان فارسی است: عامی، عوام. اهل کتاب، یهود و نصاری خودشان را نسبت به مردم دیگر خواص تلقی می‌کردند؛ خودشان را آگاه‌تر می‌دانستند و به‌اصطلاح معروف، سرشان در کتاب و قرآن بود؛ جزو علما بودند. الان هم ما در فارسی می‌گوییم عالم و عامی؛ عامی را در مقابل عالم به کار می‌بریم. در این آیه می‌گوید به اهل کتاب که خود را عالم می‌دانند و به امین که عامی هستند بگو آیا شما هم اسلام می‌آورید؟ اگر اسلام آوردند که در راهند و الا نه. این اسلام چیست که قرآن با این پافشاری همه را به او دعوت می‌کند؟

برای اینکه با اسلام آشناتر شویم چه‌بهتر که باز تعریف اسلام را از خود قرآن بگیریم. کلمه اسلام در زبان عربی از قبیل کلمه تسلیم و استسلام است. اسلام، تسلیم و استسلام یعنی چیزی را پذیرا بودن بی‌آنکه در برابر آن مقاومت و حساسیت منفی داشته باشیم؛ پذیرش کامل، بی‌چون‌وچرا و بدون مقاومت؛ این می‌شود معنی اسلام. از بررسی آیات قرآن به دست می‌آید که در این کتاب آسمانی از دو نوع پذیرش، از دو نوع قبول دعوت پیامبر یاد می‌شود: یک نوع عبارت است از اسلام سیاسی، مصلحتی و تابعیتی؛ دوم اسلام واقعی، قلبی، سازنده و عملی. این آیات با این تأكيد همه را به اسلام دعوت می‌کند، به اسلام راستین قلبی سازنده عملی؛ آن که انسان‌ساز است.»