کتاب نقش آزادی در تربیت کودکان

کتاب نقش آزادی در تربیت کودکان نوشتۀ محمد حسینی بهشتی است. این کتاب را انتشارات روزنه به چاپ رسانده است. کتابی که پیش روی شماست شامل یازده گفتار و نوشتار از آیت‌الله شهید دکتر بهشتی درباره مسائل گوناگون تربیتی است.

درباره کتاب نقش آزادی در تربیت کودکان

سابقه ورود به این قلمرو به اوّلین سال‌های تحصیل دکتر بهشتی در قم بازمی‌گردد. ایشان که هم به سبب توجهی که به اهمیت تربیت نسل جدید نشان می‌داد و هم به دلیل اکراه در استفاده از شهریه طلاب، باتکیه‌بر دانش خود در زمینه انگلیسی تصمیم به تدریس در دبیرستان‌های قم به‌عنوان دبیر زبان انگلیسی گرفت، پس از مدت کوتاهی برای مدیریت دبیرستان تازه‌تأسیس شده "دین و دانش" به همکاری فراخوانده شد. وی طی این سال‌ها، نخستین برنامه‌های آموزشی و تربیتی مبتنی بر اصول علمی آموزش‌وپرورش نوجوانان مطابق با مبانی تربیتی اسلام طراحی کرد و با دل‌وجان به فعالیت در این زمینه پرداخت. حاصل آن تلاش برنامه‌ریزی شده، تربیت نسلی خلاق، عالم، و پایبند به اصول اخلاقی بود. بعدها از میان آن نسل نیروهای زبده‌ای برخاستند که پیش‌وپس از انقلاب اسلامی، کمر به خدمت خلق بستند و در عرصه‌های گوناگون خوش درخشیدند.

دکتر بهشتی در پی ایجاد این حرکت نوین، و فعالیت‌های دیگر اجتماعی و سیاسی، به دستور سازمان امنیت رژیم ستم‌شاهی از خدمت در آموزش‌وپرورش منفصل و به تهران تبعید گردید. اما با بازگشت ایشان از آلمان در سال ۱۳۴۹، بار دیگر به دعوت همفکران خود، و به‌ویژه شهید حجت‌الاسلام دکتر باهنر و جناب حجت‌الاسلام دکتر گلزاده غفوری جهت تنظیم و تألیف کتب تعلیمات دینی به همکاری با سازمان تألیف کتاب‌های درسی آموزش‌وپرورش پرداخت که دستاورد آن همکاری، ساماندهی بنیادین آن کتاب‌ها، خصوصاً در دوره راهنمایی و دبیرستان بود که نوجوانان تشنه معرفت را با سرچشمه‌های ناب و زلال معارف دینی آشنا می‌ساخت. در همین دوران، با گروهی از مبارزان، در سازماندهی و توسعه فعالیت‌های "بنیاد تعاون و رفاه" و "مدرسه رفاه" و همفکری با مدارس دیگری که باهدف تربیت نیروهای متخصص و متعهد شکل‌گرفته بودند پرداخت. از دیگر فعالیت‌های ایشان در این زمینه می‌توان از تشکیل گروهی از متخصصان متعهد به‌منظور تهیه فهرستی از کتاب‌های متناسب برای کودکان و نوجوانان یادکرد که به گسترش کتاب‌خوانی، چه در مدارس و چه در میان خانواده‌ها، کمک شایان توجهی نمود.

گفتارها و نوشتارهای حاضر را می‌توان در چند گروه قرار داد. نخست گفتارهایی است که بیش از انقلاب اسلامی برای اولیاء و مربیان برخی مدارس ایراد گردیده. نوشتار "عادت" ترجمه مقاله‌ای با همین عنوان از ویلیام جیمز، فیلسوف و روان‌شناس معروف امریکایی است که در نشریه مکتب تشیع به چاپ رسیده است. برخی دیگر از گفتارها، از سلسله مباحث تفسیر قرآن ایشان که به موضوع این کتاب مربوط بوده، انتخاب گردیده است و سرانجام چند گفتار که در همین زمینه و در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایراد شده است.

خواندن کتاب نقش آزادی در تربیت کودکان را به چه کسی پیشنهاد می کنیم؟

این کتاب برای والدین و کسانی که در تعلیم‌وتربیت کودکان تأثیر دارند مناسب است.

درباره سید محمد حسینی بهشتی

سید محمد حسینی بهشتی در سال ۱۳۰۷ در اصفهان متولد شده است. او سیاست‌مدار و فقیه ایرانی و دومین رئیس دیوان عالی کشور پس از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، نخستین دبیرکل حزب جمهوری اسلامی و نایب رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی بود. گاهی از وی به عنوان نظریه‌پرداز ولایت فقیه نام برده می‌شد او از جمله افراد نزدیک به روح‌الله خمینی و از هواداران تشکیل حکومت اسلامی در ایران بوده و نقش بسیار مهمی در استقرار جمهوری اسلامی در ایران داشته‌است.

پدرش، سید فضل‌الله، مردی روحانی و از مدرسین حوزه علمیه اصفهان بود و گاهی برای برپایی نماز جماعت به روستاهای پیرامون می‌رفت. محمد بهشتی در هفتم تیر ۱۳۶۰ و در پی انفجار در دفتر حزب جمهوری اسلامی کشته شد.

وی در شامگاه ۷ تیر سال ۱۳۶۰ در بمب‌گذاری در دفتر حزب جمهوری اسلامی منسوب به سازمان مجاهدین خلق ایران در حین سخنرانی در تالار حزب جمهوری اسلامی کشته شد. سازمان مجاهدین خلق تا به امروز مسئولیت این انفجار را بر عهده نگرفته و همچنین انکار نکرده‌است.

بخش‌هایی از کتاب نقش آزادی در تربیت کودکان

خداوند تبارک و تعالی موجودات فراوانی را در این جهان آفریده و موجودات بسیاری را بر روی زمین خلق کرده است. در میان این‌همه موجود گوناگون، یک موجود برتر با خصوصیت و ویژگی معینی به وجود آورده است به نامانسان. ویژگی انسان در چیست؟ خصوصیت انسان چیست؟ انسانیتش در کدام جهت است؟ چه امتیازی ما را وامی‌دارد که به یک موجود بگوییم «انسان»؟ زنده بودن و جاندار بودنش؟ نه! گیاهان هم حیات دارند؛ جانوران دیگر هم حیات دارند؛ حیوانات هم حیات دارند. از یک جاندار تک‌یاخته‌ای گرفته تا فیل و کرگدن همه حیات دارند. تلاشگری و دوندگی و این سو و آن سو دویدن و احساس داشتن و فهم داشتن؟ نه! جاندارها هم احساس دارند.

حتی بعضی از گیاهها احساس دارند و نوعی واکنش در برابر محیط نشان می‌دهند؛ شبیه واکنشی که ما در مورد انسان آن را احساس می‌نامیم. حیوانات هم ادراک دارند و چیز می‌فهمند. همین گربه خانه شما خیلی چیز می‌فهمد و با همان فهمش زندگی می‌کند. پس ادراک و فهم هم ویژگی انسان نیست. اینکه دارای یک نوع حرکات ارادی است و از روی اراده حرکت می‌کند و حرکاتش تابع قوانین مکانیسم حرکت در عالم جمادات نیست و حتی شکل مکانیسم حرکت در گیاهان را ندارد؟ نه؛ این هم نیست. حیوانات هم با اراده حرکت می‌کنند. گربه، وقتی کنار آشپزخانه ایستاده، نگاه می‌کند ببیند غذایی که می‌خواهد کجاست؛ تصمیم می‌گیرد، حرکت می‌کند و به سمت غذا می‌رود.