کتاب تنها زیستی زنان سالمند ایرانی و پیامدها

کتاب الکترونیکی «تنهازیستی زنان سالمند ایرانی و پیامدها» (با نگاهی به آینده ۱۴۳۰) اثری پژوهشی از میرطاهر موسوی و معصومه معارف‌وند است که نشر روزنه آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی وضعیت زنان سالمندِ تنها در ایران، دلایل افزایش این پدیده و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و حقوقی آن می‌پردازد. نویسندگان با تکیه‌بر داده‌های آماری، مصاحبه‌های میدانی و تحلیل سیاست‌های جمعیتی، تصویری جامع از چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی این گروه جمعیتی ارائه داده‌اند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تنها زیستی زنان سالمند ایرانی و پیامدها

«تنهازیستی زنان سالمند ایرانی و پیامدها» یک ناداستان تحلیلی-اجتماعی است که با رویکردی آینده‌نگرانه، به موضوع زنان سالمندِ تنها در ایران می‌پردازد. این کتاب در قالب هشت فصل تدوین شده و هر فصل به یکی از ابعاد مختلف این پدیده می‌پردازد: از شیوع تنهازیستی و دلایل آن، تا پیامدهای جسمی، روانی، اقتصادی و اجتماعی. نویسندگان، روندهای جمعیتی ایران را از دهه‌های گذشته تا افق ۱۴۳۰ بررسی کرده‌اند و با تحلیل داده‌های سرشماری، مصاحبه با ذینفعان و مرور تجارب جهانی، تلاش کرده‌اند تصویری چندلایه از وضعیت زنان سالمندِ تنها ارائه دهند. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که ابتدا به توصیف وضعیت موجود می‌پردازد، سپس زمینه‌ها و دلایل را واکاوی می‌کند و در ادامه پیامدها و راهکارهای سیاستی را مطرح می‌سازد. این اثر، علاوه‌بر تحلیل آماری، به روایت‌های شخصی و تجربه‌های زیسته زنان سالمند نیز توجه دارد و تلاش می‌کند صدای این گروه کمتر دیده‌شده را به گوش سیاست‌گذاران و جامعه برساند.

خلاصه کتاب تنها زیستی زنان سالمند ایرانی و پیامدها

این کتاب با تمرکز بر زنان سالمندِ تنها در ایران، ابتدا تصویری از روندهای جمعیتی و افزایش سالمندی در کشور ارائه می‌دهد. نویسندگان نشان داده‌اند که جمعیت زنان سالمندِ تنها در ایران رو به افزایش است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۱۴۳۰ این جمعیت چند برابر شود. دلایل این پدیده متنوع‌اند: امید به زندگی بالاتر زنان نسبت به مردان، مهاجرت فرزندان، افزایش طلاق و تجرد قطعی، تغییر سبک زندگی و کاهش بعد خانوار، و همچنین تابوهای فرهنگی درباره ازدواج مجدد زنان سالمند. کتاب به پیامدهای تنهازیستی زنان سالمند در ابعاد مختلف می‌پردازد: - از منظر سلامت جسمی، زنان سالمندِ تنها با چالش‌هایی مانند بیماری‌های مزمن، محدودیت‌های حرکتی، دشواری در دسترسی به مراقبت و تغذیه مناسب روبه‌رو هستند. - در حوزه سلامت روانی، احساس تنهایی، اضطراب، کاهش حمایت عاطفی و فشارهای ناشی از تغییر نقش‌های خانوادگی، از مشکلات رایج این گروه است. - از نظر اقتصادی، بسیاری از زنان سالمندِ تنها با فقر، نبود درآمد پایدار و دشواری در تأمین هزینه‌های درمان و مراقبت مواجه‌اند. - در بعد اجتماعی و حقوقی، نبود سیاست‌های حمایتی کافی و ضعف شبکه‌های حمایتی رسمی و غیررسمی، آسیب‌پذیری این گروه را افزایش داده است. کتاب همچنین به تفاوت‌های جنسیتی در تجربه سالمندی اشاره دارد و نشان می‌دهد که زنان سالمندِ تنها، به‌ویژه در مناطق روستایی و کم‌برخوردار، با مشکلات مضاعفی روبه‌رو هستند. در پایان، نویسندگان با ارائه توصیه‌های سیاستی، بر ضرورت توجه ویژه به این گروه در برنامه‌ریزی‌های اجتماعی و جمعیتی تأکید دارند.

چرا باید کتاب تنها زیستی زنان سالمند ایرانی و پیامدها را بخوانیم؟

این کتاب با اتکا به داده‌های آماری، پژوهش‌های میدانی و روایت‌های شخصی، تصویری واقعی و چندوجهی از وضعیت زنان سالمندِ تنها در ایران ارائه می‌دهد. مطالعه این اثر برای کسانی که دغدغه مسائل جمعیتی، سیاست‌گذاری اجتماعی و عدالت جنسیتی دارند، فرصتی است تا با ابعاد پنهان و کمتر دیده‌شده سالمندی زنان آشنا شوند. کتاب نه‌تنها به تحلیل وضعیت موجود می‌پردازد، بلکه با نگاهی آینده‌نگر، پیامدهای افزایش جمعیت زنان سالمندِ تنها را بررسی می‌کند و راهکارهایی برای بهبود شرایط این گروه پیشنهاد می‌دهد. همچنین، روایت‌های زیسته و مصاحبه‌های کتاب، تجربه انسانی و ملموسی از سالمندی و تنهایی را به خواننده منتقل می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران و دانشجویان حوزه‌های علوم اجتماعی، جمعیت‌شناسی، مطالعات زنان و رفاه اجتماعی مناسب است. همچنین برای سیاست‌گذاران، فعالان حوزه سالمندی و خانواده، و هرکسی که دغدغه عدالت اجتماعی و حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر را دارد، مطالعه این اثر توصیه می‌شود. کسانی که به دنبال شناخت عمیق‌تر از چالش‌های سالمندی و تنهایی زنان در ایران هستند، مخاطب اصلی این کتاب به‌شمار می‌آیند.

بخشی از کتاب تنها زیستی زنان سالمند ایرانی و پیامدها

«در شناخت و تعریف از «سالمندی» بلافاصله این پدیده به‌صورت چندوجهی قابل‌شناسایی است. سالمندی پدیده‌ای زیستی است که سازوکار و تغییرات جسمی انسان را آشکار می‌کند. سالمندی درعین‌حال با مجموعه‌ای از پیامدهای روانی روبه‌رو است که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همچنین سالمندی پدیده‌ای اجتماعی است و زندگی انسان‌ها براساس روابط با افراد، «زیست‌جهان» بیرون از فرد و شبکه‌های اجتماعی شکل گرفته و تغییر پیدا می‌کند. علاوه‌براین سالمندی پدیده‌ای جمعیتی است و در شناخت و تحلیل ساختمان جمعیت و تأثیرات آن اهمیت زیادی دارد. پرواضح خواهد بود که بررسی موضوع سالمندی با حذف هریک از ابعاد چهارگانه پیش‌گفته ره به جایی نبرده و به هم تنیدگی و تأثیرات متقابل را به‌صورت ناقص در تحلیل و تبیین نمایش خواهد داد. جامعه ایران درزمینه جمعیت و سیاست‌های جمعیتی دوره‌های متفاوتی را در هفت یا هشت دهه گذشته تجربه کرده است. تنوع و حتی تعارض در رویکرد به مسئله جمعیت (که البته در بسیاری موارد به‌سختی می‌توان از آن به‌عنوان سیاست جمعیتی نام برد) شرایطی را به بار آورده که درحال‌حاضر پیرشدن جمعیت ایران با نگاه به آینده ۲۵ ساله ازجمله تهدیدات جدی جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی برآورد می‌شود؛ زیرا جمعیت یکی از مؤلفه‌های بنیادین در تحولات و تغییرات اجتماعی است و به نحوی ساحت‌های مختلف زندگی شهروندان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.»