کتاب ز گفتار دهقان...

کتاب ز گفتار دهقان نوشتۀ اقبال یغمایی است. انتشارات توس این کتاب را منتشر کرده است. این کتاب حاوی شاهنامه فردوسی به نظم و به نثر است. کتاب، با مقدمه‌ای از توران میرهادی، برای نوجوانان علاقه‌مند به ادبیات حماسی، به‌ویژه شاهنامه نوشته و تنظیم شده است.

درباره کتاب ز گفتار دهقان

کتاب ز گفتار دهقان حاصل شیفتگی یک نوجوان به اشعار حماسی، به‌ویژه شاهنامه فردوسی است.

اقبال یغمایی این کتاب را برای نوجوانان، که شاید توانایی یا فرصتِ خواندن متن کامل آن را ندارند؛ به نثر تدوین کرده و به مناسبت در جای‌جای آن ابیات شاهنامه را نیز به کار برده است.

شاهنامه را می‌توان ارزنده‌ترین و مایه‌ورترین اثر حماسی جهان است دانست؛ حماسه‌ای که از بلندی و شکوه‌مندی مانند کوه است. این گنجینۀ گرانبها و سرشار از نکات گوناگون و بدیع، شاهکاری جاودانی است.

این کتاب، نامه‌ای نوشتۀ محمد علی فروغی (ذکاءالملک) که خطاب به یک دوست، دربارۀ شاهنامه، سخن گفته و همچنین مقدمه‌ای از توران میرهادی را  در ابتدای خود آورده است.

خواندن کتاب ز گفتار دهقان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران ادبیات حماسی و به‌ویژه به نوجوانان علاقه‌مند به شاهنامۀ فرودوسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب ز گفتار دهقان

«به نام خداوند جان و خرد

شاهنامه فردوسی چنان سرشار از اندیشه‌های ژرف، نگاه گسترده و والای انسانی به رویدادهاست که کشف و درک آنها به زمان، تجربه و دانش کافی نیاز دارد. از سوی دیگر خانواده‌های ایرانی دوست دارند که فرزندانشان دل در گرو فردوسی و شاهنامه او بگذارند و با شناخت هویت تاریخی خود، ویژگیهای انسانی را از پهلوانان و قهرمانان اسطوره‌ای و حماسی و تاریخی آن بیاموزند. برای دستیابی به چنین هدفی است که ادبای کشور ما گاهی به بازنویسی داستانهای شاهنامه می‌پردازند تا راه آشنایی با این اثر را هموار سازند.

*

زمانی که به عنوان هدیه تولد نوه ده ساله‌ام سپهر قول دادم که هر شب داستانی از شاهنامه را برایش بخوانم پس از جستجو در میان بازنویسیهای موجود، زگفتار دهقان کار اقبال یغمایی را انتخاب کردم، زیرا هم خلاصه داستان به نثری ساده و نزدیک به اصل نوشته شده بود و هم بخشهایی از آن به نظم بود، چنین شد که طی چند ماه، هر شب، من و نوه‌هایم (نوه بزرگترم سارا نیز به جمع ما پیوست) شاهنامه را به نثر و نظم خواندیم و به گفتگو درباره داستانهای آن پرداختیم و این گونه هدیه دادن در خانواده را نیز رسم کردیم.

*

اکنون که زگفتار دهقان به شکل جدید آن آماده چاپ و نشر شده است، فکر کردم به خانواده‌ها این شیوه هدیه دادن را پیشنهاد کنم. شاید که هر دویا سه نسل با هم آثار ادب فارسی را بخوانند و لذت ببرند و از حکمت بی‌پایان آن بهره بگیرند.

توران میرهادی

دی ماه ۱۳۸۳»

***

«توجه کن که در این شعر که گفتگو از خنده دختران چند می‌کند به یک نوک قلم چه منظره و چه عالمی درمخیله انسان مجسم می‌سازد، چون می‌فرماید:

همه دختران شاد و خندان شدند

گشاده رخ و سیم دندان شدند

یک نکته لطیف را هم نباید از نظر دور داشت، و توجه باید کرد که فردوسی شخصآ نمونه و فرد کامل ایرانی، و جامع کلیه خصائل ایرانیت است؛ یعنی طبع فردوسی را چنان که از گفته‌های او برمی‌آید از احوال و اخلاق و عقاید و احساسات چون بسنجی چنان است که احوال ملت ایران را سنجیده باشی؛ و من درمیان رجال ایرانی جز شیخ سعدی کسی را نمی‌شناسم که از این حیث قابل مقایسه با فردوسی باشد، و راستی که من نمی‌دانم آیا ارادتم به این بزرگان از جهت آن است که آنها را آیینه تمام‌نمای ایرانیت تشخیص داده‌ام یا این که دوستداریم نسبت به قوم ایرانی از آن سبب است که احوالش را در این بزرگواران مجسّم یافته‌ام.

به هر حال یکی از صفات فردوسی را که باید خاطرنشان کنم این است که ایران‌پرستی و ایران‌خواهی او با آن که در حدّ کمال است مبنی بر خودپرستی و تنگ‌چشمی و دشمنی نسبت به بیگانگان نیست. عداوت نمی‌ورزد مگر با بدی و بد کاری؛ نوع بشر را به‌طور کلّی دوست می‌دارد، و هر کس بدبخت و مصیبت‌زده باشد از خودی و بیگانه، دل نازکش بر او می‌سوزد و از کار او عبرت می‌گیرد. هیچ وقت از سیاه‌روزگاری کسی اگر چه دشمن باشد شادی نمی‌کند؛ هیچ قوم و طایفه را تحقیر و توهین نمی‌نماید، و نسبت به هیچ‌کس و هیچ جماعت بغض و کینه نشان نمی‌دهد. برای این معنی ذکر شاهد و مثال دشوار است، زیرا این عقیده‌ای است که برای شخص از مطالعه تمام شاهنامه دست می‌دهد. بنابراین از اثبات این مدعا می‌گذرم و حواله به خود شاهنامه می‌کنم.»