کتاب سال رویاهای خطرناک

کتاب سال رویاهای خطرناک اثری جذاب و سیاسی از اسلاوی ژیژک است که با ترجمه رحمان بوذری و صالح نجفی در انتشارات شرکت کتاب هرمس منتشر شده است. 

درباره کتاب سال رویاهای خطرناک

اِسلاوُی ژیژِک متولد ٢١ مارس ١٩۴٩ است. او فیلسوف، نظریه‌پرداز، جامعه‌شناس، منتقد فرهنگی و سیاست‌مدار اسلوونیایی است. او تا به‌حال در آثارش به موضوعاتی مانند جنگ عراق، بنیادگرایی، سرمایه‌داری، رواداری، حقیقت سیاسی، جهانی‌سازی، سوبژکتیویته، حقوق انسانی پرداخته است. 

بخش اول کتاب سعی دارد به جهان معاصر کمک کند و پس از ارائه توصیفی کوتاه از ویژگی‌های اصلی سرمایه‌داری معاصر، طرحی کلی از خطوط اصلی ایدئولوژی مسلط به‌دست دهد، آن هم با تمرکز بر پدیده‌های ارتجاعی ( و مشخصآ شورش‌های پوپولیستی ) که در واکنش به تخاصم‌های اجتماعی سربرآورده است.  جهان معاصر کمک کند و پس از ارائه توصیفی کوتاه از ویژگی‌های اصلی سرمایه‌داری معاصر، طرحی کلی از خطوط اصلی ایدئولوژی مسلط به‌دست می‌دهد، آن هم با تمرکز بر پدیده‌های ارتجاعی ( و مشخصآ شورش‌های پوپولیستی ) که در واکنش به تخاصم‌های اجتماعی سربرمی‌آورد. 

خواندن کتاب سال رویاهای خطرناک را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به علوم سیاسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب سال رویاهای خطرناک 

ما مارکسیست‌ها در اعتقاد به این فرض مقدماتی مشترکیم که " نقد اقتصاد سیاسی " مارکس همچنان نقطه شروع فهم مخمصه اجتماعیاقتصادی ماست. ولی اگر می‌خواهیم ویژگی‌های مختص این مخمصه را درک کنیم باید آخرین بقایای تاریخی‌گری تطورگرایانه ( evolutionary historicism ) مارکس را کنار بزنیم ــ گیرم این تاریخی‌گری همان شالوده مارکسیسم ارتدوکس به نظر برسد. و اما مارکس در بدترین شکل تاریخی‌گری‌اش چنین می‌نویسد :

آدمیان در تولید اجتماعی زندگی‌شان ناگزیر پای در مناسباتی معین می‌گذارند، مناسباتی که از اراده آنها مستقل است، یعنی مناسبات تولیدِ متناسب با یک مرحله معین در رشد نیروهای مادیِ تولید ... نیروهای تولید مادیِ جامعه در مرحله معینی از رشد با مناسبات تولید موجود در تضاد می‌افتند یا ــ این فقط همان نکته را به زبان حقوقی بیان می‌کند ــ با همان روابط مالکیت که تاکنون در چارچوب آنها عمل می‌کرده‌اند. این مناسبات که ابتدا شکل‌های رشد نیروهای مولد بوده‌اند بدل به کُندوزنجیر آنها می‌شوند. آن‌گاه عصر انقلاب اجتماعی آغاز می‌شود... هیچ نظام اجتماعی هرگز فرو نمی‌ریزد پیش از آنکه همه نیروهای مولدی که آن نظام برای توسعه‌شان کفایت می‌کند رشد کرده باشند، و مناسبات جدید و برترِ تولید هرگز جای مناسبات قدیم‌تر را نمی‌گیرند مگر آنکه شرایط مادیِ هستیِ آنها در چارچوب جامعه قدیم به بلوغ رسیده باشد. بدین‌سان، نوع بشر ناگزیر فقط آن‌گونه مسائلی را پیش روی خود می‌گذارد که قادر به حلشان باشد، زیرا بررسی‌های دقیق‌تر همواره نشان خواهد داد که خود مسئله نیز فقط زمانی مطرح می‌شود که شرایط مادی حل آن از پیش موجود باشد یا دست‌کم در حال تکوین و شکل‌گیری باشد.۶

این شِمای کلی از دو جهت غلط است. اولا، ویژگی سرمایه‌داری در مقام یک ساخت اجتماعی نوعی عدم توازن ساختاری است: تخاصم میان نیروها و مناسبات از همان ابتدا حضور دارد، و همین تخاصم است که سرمایه‌داری را به سوی انقلاب مداوم درونی و گسترش خود سوق می‌دهد. سرمایه‌داری رشد می‌کند زیرا با فرار به جلو از برخورد با کندوزنجیرهایش اجتناب می‌کند. و به همین دلیل باید این خوش‌بینی " حکیمانه " را کنار بگذاریم که نوع بشر " ناگزیر فقط آن‌گونه مسائلی را پیش روی خود می‌گذارد که قادر به حلشان باشد ": ما امروزه با مسائلی مواجهیم که با منطق تطور و تکامل هیچ راه‌حل روشن و تضمین‌شده‌ای برای آنها نداریم.

برای فرا رفتن از این چارچوب باید بر سه ویژگی بارز سرمایه‌داری معاصر تمرکز کنیم: روند دیرپای چرخش از سود به سمت رانت ( به دو شکل عمده: رانت مبتنی بر خصوصی‌سازی " معلومات عمومی "، و رانت مبتنی بر منابع طبیعی )؛ افزایش بی‌سابقه نقش ساختاری بیکاری ( فرصت " استثمار شدن " در یک شغل دائمی به صورت یک امتیاز تجربه می‌شود )؛ و نهایتآ برآمدن طبقه جدیدی که ژان کلود میلنه آن را " بورژوازی حقوق‌بگیر  می‌نامد.

فهرست کتاب سال رویاهای خطرناک

فصل اول: مقدمه: ور نم نهادن

فصل دوم: از سلطه تا استثمار و شورش

فصل سوم: «عمل رویا»ی بازنمایی سیاسی

فصل چهارم: بازگشت شیء شر قومی

فصل پنجم: به برهوت پساایدئولوژی خوش آمدید

فصل ششم: زمستان، بهار، تابستان و پاییز عرب

فصل هفتم: اشغال وال استریت، یا خاموشی خشونت‌بار آغازی نو

فصل هشتم: وایر یا، در زمانه بی‌رخداد چه باید کرد

فصل نهم: فراسوی رشک و کین

فصل دهم: نتیجهگیری: نشانه‌هایی از آینده