کتاب وداع با دوم خرداد

کتاب الکترونیکی «وداع با دوم خرداد» نوشتهٔ صادق زیباکلام در انتشارات روزنه چاپ شده است. این کتاب شامل مجموعه مقالاتی است از دکتر زیباکلام که در رونق اصلاحات و نقد و بررسی آن نوشته شده است. شماری از این مقالات با واکنش برخی از نویسندگان روبه‌رو شدند که پاسخ‌های آنان را نیز آمده است. بیشترین تعداد شامل مقالاتی می‌شود که در روزنامه‌های نشاط و عصر آزادگان ظاهر شدند.

درباره کتاب وداع با دوم خرداد

مدت‎ها پیش از آن که بسیاری از اصلاح‎‌طلبان به فکر این بیفتند که آیا چالش پیش‎روی اصلاحات، انسداد و بن‎‌بست است یا کُندی حرکت، دکتر زیباکلام پیش‎‌بینی کرده بود که جنبش دوم خرداد به شکست خواهد انجامید. درستی یا نادرستی این فرضیه را به شما واگذار می‎کنیم. در هر حال این کتاب شامل مقالات و تحلیل‌هایی است که صادق زیباکلام در فضای بعد از دوم خرداد در مطبوعات نوشته است.

کتاب وداع با دوم خرداد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به مطالعهٔ متون سیاسی و اجتماعی پیشنهاد می‌شود.

درباره صادق زیباکلام

صادق زیباکلام در خرداد سال ۱۳۲۷ در تهران متولد شد. او در خانواده‌ای تحصیل‌کرده و فرهنگی بزرگ شده. او بعد از پایان دورۀ دبیرستان سال ۱۳۴۵ برا‌ی ادامۀ تحصیل در دانشگاه تهران قبول شد. پدرش مخالف تحصیل او در ایران بود، برای همین او را به اتریش فرستاد. صادق زیباکلام تحصیلات خود را در اتریش رها کرد و به شهر هادرزفیلد در انگلستان رفت و برای تحصیل در رشتۀ مهندسی شیمی وارد دانشگاه پلی‌تکنیک انگلستان شد. او پس از اینکه وارد ایران شد، ساواک او را به جرم جاسوسی دستگیر کرد و دولت او را ممنوع‌الخروج کرده و او قادر به بازگشت به انگلستان نشد.

صادق زیباکلام برای مدتی در دانشگاه تهران مشغول به کار شد و پس از انقلاب اسلامی دوباره به انگلستان بازگشته و در رشتة علوم‌انسانی به تحصیل پرداخت. او در زمان دانشجویی فعالیت‌های سیاسی انجام می‌داد و انتقادات خود را به تصمیمات سیاسی و اجتماعی بیان می‌کرد.

همچنین او کتاب‌های مختلفی دربارۀ سیاست و تاریخ نوشته است و عقاید خود را نیز در آنها بیان کرده است. آثار صادق زیباکلام شامل: ما چگونه ما شدیم، ریشه‌یابی علل عقب‌ماندگی ایران، وداع با دوم خرداد و می‌باشد. او برای ارائة تز دکترایش کتاب ما چگونه ما شدیم؟ را به چاپ رساند.

درباره زندگی و نوشته‌های صادق زیبا کلام بیشتر بخوانید.

بخشی از کتاب وداع با دوم خرداد

ویژگی دیگر نقد آقای موقن آن است که مفاهیم و اصطلاحاتی را که نویسنده به کار برده از دل متن درآورده و به نویسنده ایراد می‌گیرد که تعریف فلان مفهوم چیست و چرا نویسنده آن را تعریف نکرده است. شاید در ظاهر این ایراد اصولی به نظر برسد اما ناقد، تعریف مفاهیمی را از نویسنده می‌طلبد که درباره هرکدام از آنها می‌توان چندین رساله نوشت و هنوز هم معلوم نیست که توانسته باشیم تعریف جامع و همگانی از آن مفهوم به دست آوریم. «سنت»، «تجدد»، «شرایط قرون وسطی»، «آگاهی در مغرب زمین»، «آگاهی در ایران»، «مدرنیته»، «عقلانیت» برخی از مفاهیمی هستند که ناقد از نویسنده کتاب تعریف آنها را می‌خواهد. چگونه می‌توان از این مفاهیم تعریف کلی کرد که مورد قبول همه باشد؟ چه کسی گفته که نویسنده هر اصطلاح جاافتاده‌ای را که به کار می‌برد باید نخست آن را تعریف کند؟ نه تنها چنین حکمی وجود ندارد، بلکه مفاهیم جاافتاده نیاز به تعریف ندارند زیرا معنی عام و کلی آنها، هم برای نویسنده روشن است و هم برای خوانندگان. اگر نویسنده‌ای ضمن تحلیل خود بنویسد که اقشار سنت‌گرای جامعه «الف» به حزب «ب» رأی می‌دهند و لایه‌های امروزی و متجددتر آن به احزاب «جیم» و «دال»، خوانندگان منظور او را کاملا درک می‌کنند و نیازی نیست که در ابتدا این مفاهیم تعریف شوند. به علاوه، همانطور که آقای موقن بهتر می‌دانند این مفاهیم ذهنی هستند و برای آنها تعریف کامل و جامعی که مورد قبول عام باشد کمتر وجود دارد. در جهان خارج چیزی به نام «سنت» یا «تجدد» وجود ندارد. این مفاهیم در ذهن ما انسان‌هاست که معنا و مفهوم پیدا می‌کنند. بنابراین، تعریف یک ذهن از «سنت» لزومآ با تعریف ذهن دیگر ممکن است مطابقت نکند، و اگر آقای طباطبایی این مفاهیم را تعریف هم می‌کردند، اشکال آقای موقن برطرف نمی‌شد. زیرا تعریف آقای طباطبایی صرفآ می‌شد تعریف سنت از دیدگاه آقای طباطبایی و نه لزومآ تعریف عام آن. وقتی آقای طباطبایی می‌نویسد: «در شرایط امتناع اندیشه و تصلب سنت، تنها با نقادی از سنت می‌توان به طور جدی با سنت روبرو شد وگرنه، نمی‌توان سنت را با امکانات خود سنت مورد پرسش قرار داد» خواننده برعکس آنچه که آقای موقن نوشته‌اند، مراد نویسنده را می‌فهمد و نیازی نیست که ابتدا «شرایط امتناع»، «سنت» و «نقادی» تعریف شوند. در یک صورت نویسنده می‌باید مفاهیم را تعریف کند آن هم زمانی که می‌خواهد برداشت متفاوتی از معنای متعارف یک مفهوم بکند، یا آنکه بخواهد میان دو برداشت متفاوت از یک مفهوم یا اصطلاح را مقایسه کند.