کتاب مقدمه‌ای بر انقلاب اسلامی

«مقدمه‌ای بر انقلاب اسلامی» نوشته صادق زیباکلام(-۱۳۲۷) استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران است. زیباکلام در این کتاب سعی دارد تا تحلیل بر چرایی وقوع انقلاب اسلامی ارائه دهد. سؤالی که متفکران و نظریه‌پردازان سیاسی داخلی و خارجی بسیاری را به خود مشغول داشته است. زیباکلام در این کتاب علاوه بر آنکه سعی می‌کند برخی از این نظریات را طرح و نقد کند، تلاش دارد تا تحلیل خود از وقوع انقلاب اسلامی را نیز مستدل کند و در کنار چرایی به چگونگی وقوع انقلاب نیز پاسخ دهد.

در بخشی از کتاب می‌خوانیم:

اگر لعاب و لایه‌های برونی پر زرق و برق ایران «مدرن» عصر محمدرضا شاه را مختصر تراشی می‌دادیم، پیکره اصلی الیگارشی و بافت سیاسی آن تفاوت چندانی با ایران عصر قاجار نداشت. طی این یکصد سال قدمی در راه رفورم سیاسی برداشته نشده بود. مشارکت سیاسی مردم و دخالت آنها در امور کشور و تعیین سیاست‌ها در عصر پهلوی همانقدر نایاب و نادر بود که در عصر قاجار. مردم نسبت به ساختار سیاسی حکام در عصر پهلوی همانقدر بی‌تفاوت، بی‌علاقه و بعضا متنفر بودند که در اواخر عصر قاجار ما شاهدش هستیم.

به سخن دیگر، علیرغم پیدایش افکار و اندیشه‌های تازه و نهضت بیدارگرانه‌ای که از اواخر قرن نوزدهم در ایران ظاهر می‌شود، هیچ‌گونه رفورم و تغییر بنیادی سیاسی صورت نمی‌گیرد. ساختار سیاسی جامعه ایران در ربع آخر قرن بیستم همانقدر دست نخورده، متحجّر و اصلاح نشده است که یک قرن قبل از آن در ربع آخر قرن نوزدهم بوده. دردها، تألّمات، امیال و آرزوهای سیاسی بخش عمده‌ای از مردم بالاخص تحصیل‌کردگان و روشنفکران جامعه در هر دو عصر علیرغم گذشت یکصد سال چندان از هم فاصله ندارد. لذا چندان دور از واقعیت نرفته‌ایم اگر ادّعا کنیم که انقلاب اسلامی حرکتی بود برای بر هم زدن و زیر و رو کردن ساختار کهنه و در انداختن طرحی نو.

درباره صادق زیباکلام

صادق زیباکلام در خرداد سال ۱۳۲۷ در تهران متولد شد. او در خانواده‌ای تحصیل‌کرده و فرهنگی بزرگ شده. او بعد از پایان دورۀ دبیرستان سال ۱۳۴۵ برا‌ی ادامۀ تحصیل در دانشگاه تهران قبول شد. پدرش مخالف تحصیل او در ایران بود، برای همین او را به اتریش فرستاد. صادق زیباکلام تحصیلات خود را در اتریش رها کرد و به شهر هادرزفیلد در انگلستان رفت و برای تحصیل در رشتۀ مهندسی شیمی وارد دانشگاه پلی‌تکنیک انگلستان شد. او پس از اینکه وارد ایران شد، ساواک او را به جرم جاسوسی دستگیر کرد و دولت او را ممنوع‌الخروج کرده و او قادر به بازگشت به انگلستان نشد.

صادق زیباکلام برای مدتی در دانشگاه تهران مشغول به کار شد و پس از انقلاب اسلامی دوباره به انگلستان بازگشته و در رشتة علوم‌انسانی به تحصیل پرداخت. او در زمان دانشجویی فعالیت‌های سیاسی انجام می‌داد و انتقادات خود را به تصمیمات سیاسی و اجتماعی بیان می‌کرد.

همچنین او کتاب‌های مختلفی دربارۀ سیاست و تاریخ نوشته است و عقاید خود را نیز در آنها بیان کرده است. آثار صادق زیباکلام شامل: ما چگونه ما شدیم، ریشه‌یابی علل عقب‌ماندگی ایران، وداع با دوم خرداد و می‌باشد. او برای ارائة تز دکترایش کتاب ما چگونه ما شدیم؟ را به چاپ رساند.

درباره زندگی، خانواده و فعالیت‌های صادق زیباکلام بیشتر بخوانید.