کتاب کاری را بکن که دوست داری

کتاب کاری را بکن که دوست داری نوشته میا توکومیتسو است که با ترجمه آرش رضاپور منتشر شده است.  کتاب کاری را بکن که دوست داری درباره دروغ‌هایی است که درباره راه‌های موفقیت و خوشبختی گفته می‌شود.

درباره کتاب کاری را بکن که دوست داری

با توجه به شکاف عمیق میان خیال‌پردازی‌های عامیانه پیرامون کار و عواید واقعی‌ای که امروزه‌روز اغلب کارگران از قِبل کار به دست می‌آورند، وقت آن رسیده است که استعاره‌های «کاری را بکن که دوست داری» را زیر میکروسکوپ بگذاریم. نویسنده جای دیگری گفته‌ است که الگوی «کاری را بکن که دوست داری» دارای ماهیتی خودشیفته‌وار است، یعنی با تشویق مدام ارضای نفس، به‌شکلی حساب‌شده، شرایط کاری دیگران را نادیده می‌گیرد. نویسنده همچنین بحث کرده‌ است که «کاری را بکن که دوست داری»، با انداختن مشکلات به گردن کارکنان، طرف‌دارانش را در معرض بهره‌کشی و توجیه‌کردن کار بی‌مزد یا کم‌مزد قرار می‌دهد. زمانی‌که اشتیاق تبدیل به انگیزۀ‌کار شود، و این موضوع از نظر اجتماعی نیز پذیرفته شده باشد، دم‌زدن از حقوق یا ساعت کاریِ معقول می‌شود نشانۀ بی‌شعوری. کتاب پیشِ رو به بررسی انتظارات فراوان کاری‌ای می‌نشیند که در کیش «کاری را بکن که دوست داری» موجودیت می‌یابند و فداکاری‌هایی را می‌کاود که کارکنان در راستای برآورده‌ساختن این انتظارات به جان می‌خرند.

خواندن کتاب کاری را بکن که دوست داری را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام کسانی پیشنهاد می‌کنیم که می‌خواهند زندگی موفق‌تری داشته باشند. 

بخشی از کتاب کاری را بکن که دوست داری

چه اتفاقی افتاد که عشق، لذت، سرگرمی و توجه مداوم به خواسته‌های خویش تصویرگر شغل مطلوب شدند؟ چگونه آن‌ها باعث شدند فداکردن خود را همچون فضیلت ببینیم؟ حتی بنیادی‌تر از تمامی این‌ها، چگونه کار به‌خودی‌خود بدل به چنان موضوع ارزشمندی گشت که تقریباً همه‌جا به‌عنوان یکی از ارکان هستی انسان پذیرفته شد؟

در بطن این پرسش‌ها مفهومی با عنوان اخلاق کار نهفته است، مفهومی که می‌گوید اخلاقیات در رهیافت فرد به کار و نیز در شیوه‌هایی تجلی می‌یابد که یک جامعه در دوره‌های متفاوت زمانی اصول اخلاقی کار را دریافته و درونی می‌کند. در سال ۱۹۰۵، ماکس وبر، جامعه‌شناس آلمانی، در کتاب اخلاق پروتستانی و روح سرمایه‌داری16 بحثی را پیش کشید که هنوز نیز پژواک آن به گوش می‌رسد؛ ارزش‌های پروتستانتیسم زاهدانه -کسب ثروت با سخت‌کوشی، تعلیق لذت، تحت انقیاد درآوردن خواسته‌های فردی- معنایی به «روح» سرمایه‌داری داد که در آن کار و کسب ثروت به‌خودی‌خود شرافتمندانه بود. وبر با هوشمندی ارتباط میان فضیلت و سرمایه را در آمریکا تشریح کرد. او این کار را به‌ویژه با خوانش دقیق دو کتاب از بنجامین فرانکلین انجام داد، یعنی اشارات ضروری برای آن‌هایی که ثروتمند می‌شوند (۱۷۳۶) و نصیحت به یک تاجر جوان (۱۷۴۸). فرانکلین در این متون خوانندگانش را ترغیب می‌کند که پیوسته رفتار و عاداتشان، به‌ویژه ظاهرِ رفتار و عادات،‌را به‌گونه‌ای بهبود دهند که منجر به به‌دست‌آوردن سرمایه و اعتبار گردد. وبر می‌نویسد «اکنون تمامی رویکرد‌های اخلاقی فرانکلین رنگ و بوی فایده‌گرایی19 دارد. صداقت فایده دارد، زیرا اعتبار را تضمین می‌کند. خوش‌قولی، سخت‌کوشی، و صرفه‌جویی نیز به همین ترتیب. و به این دلیل است که آن‌ها فضیلت هستند».

این فضیلت‌ها کسب‌وکار سرمایه را شکل دادند و به‌وسیلۀ‌آن شکل گرفتند. وبر اشاره می‌کند که اگرچه تکانه‌هایی همچون حرص و آز زمان و مکان را درمی‌نوردند، «روحیه‌ای مانند روحیۀ قطعه‌ای که از فرانکلین نقل کردیم -که با تحسین یک خلق روبه‌رو شد- چه در دورۀ باستان و چه در قرون وسطا به‌عنوان تبلور آزمندانه‌ترین روحیه‌ها و تظاهرمنشی مطلقاً فاقد مناعت نهی می‌گردد»20 . روح سرمایه‌داری انسان را به خدمت کار خویش درمی‌آورد، و این در حالی است که پیش‌تر این رابطه معکوس بود.

آموزه‌های فرانکلین پیرامون بهسازی خویشتن از راه کسب‌وکار در روح آمریکایی‌ها ریشه دواند و شکوفا شد، چنان‌که امروزه نیز شالوده‌های این نظام ارزشی -اینکه کار به‌خودی‌خود امری اخلاقی است، و درآمد بازتابی است از شخصیت- استوار مانده‌اند. چالش‌هایی هم وجود داشت؛ در رفت‌وآمد نسل‌ها، جنبش‌های مقاومت مهمی در برابر این نظام ارزشی قد علم کرده‌اند. سازمان‌های قدرتمند کار که برای کاهش ساعت کاری جنگیدند و ظهور بی‌دلیل شغل‌ها را تحت عنوان «کارتراشی»21 به ریشخند گرفتند، حزب‌های فعال سوسیالیست و کمونیست در قرون نوزده و بیست، و جنبش حقوق مدنی که به مبارزه با بی‌عدالتی نژادی در اقتصاد پرداخت تنها مشتی از این خروار هستند.