جان گاتمن

جان گاتمن با نام کامل جان شوارتز گاتمن، نویسنده و روانشناس آمریکایی و همچنین استاد بازنشسته‌ی روانشناسی در دانشگاه واشنگتن است. او ۲۶ آپریل سال ۱۹۴۲ در جمهوری دومنیکن متولد شد. او ابتدا در رشته‌ی فیزیک و ریاضیات دانشگاه دیکنسون تحصیل کرد و موفق به اخذ مردک لیسانس خود در سال ۱۹۶۴ شد. مقطع فوق لیسانس خود را در رشته‌ی روانشناسی ریاضیاتی در مرکز فنی ماساچوست (MIT) گذراند و در نهایت موفق به اخذ مدرک دکترای روانشناسی خود از دانشگاه ویسکانسین مدیسون شد. حوزه‌ی تخصصی کار او روابط زوجین، ازدواج و طلاق است و سال‌هاست در زمینه‌ی زوج‌درمانی فعالیت می‌کند. او با بینش ریاضیاتی وارد حیطه‌ی مطالعات روانشناسی شد. همین بینش باعث شد که او در طی فعالیت طولانی‌مدت خود به بررسی الگوها و مدل‌های تعامل زوج‌ها بپردازد.

گاتمن از مهم‌ترین روانشناسان حیطه‌ی ازدواج است و نگرش و رویکرد تازه‌ای را وارد حیطه‌ی زوج‌درمانی کرده است. گاتمن در نظریه‌ی خود از چهار عامل یاد کرده است که منجر به بن‌بست و اختلال در روابط تعاملی زناشویی می‌گردند: انتقاد از شخصیت شریک زندگی، حالت تدافعی، خودداری از ارتباط و تعامل و تحقیر. او در مقابل بر ضرورت افزایش صمیمیت و دوستی بین زوجین تاکید می‌کند.

گاتمن طی تحقیقات خود در دانشگاه واشینگتن، «آزمایشگاه عشق» را به عنوان لابراتوار آزمایشگاهی روانشناسی و زوج‌درمانی تاسیس کرد.

گاتمن به همراه همسر خود موسسه‌ی گاتمن را برای تحقیقات گسترده، ارائه‌ی خدمات زوج درمانی و خانواده درمانی و همچنین آموزش دانشجویان تاسیس کرد.

آثار جان گاتمن

کتاب‌های جان گاتمن به زبان انگلیسی نوشته شده و تاکنون به بیش از ده زبان زنده‌ی دنیا ترجمه شده‌اند.

کتاب «ازدواج‌ها چرا موفق می‌شوند و چرا شکست می‌خورند»، در سال ۱۹۹۴  به طور مشترک توسط گاتمن و نن سیلور نگاشته شده شده است. گاتمن با بررسی زوج‌ها در طول مطالعات خود، عناصر آسی‌برسان به روابط زناشویی را شناسایی کرده است و راه‌حل‌هایی را برای بهبود روابط پیشنهاد می‌کند. مسئله‌ی اصلی گاتمن در این کتاب این است که نگرش‌های منفی بیش از حد، انتقاد نابه‌جا و... چگونه روند زندگی سالم و شاد زناشویی را تحت تاثیر قرار می‌دهند و منجر به فاصله در روابط زناشویی می‌گردند.

جان گاتمن دومین کتاب خود را در سال ۱۹۹۷ منتشر کرد: «کلیدهای پرورش هوش عاطفی در کودکان و نوجوانان» این کتاب حاصل تحقیقات او به همراه دکتر جان دکلر است. گاتمن رشد عاطفی کودک را مورد بررسی قرار می‌دهد. آگاهی نسبت به احساسات متفاوت در سن کودکی اهمیت فراوانی دارد و پدر و مادر در مسیر مواجه شدن کودک با عواطف خود رفتار به شدت تعیین‌کننده‌ای دارند. عشق پدر و مادر در ارتباط با کودک، باید به شیوه‌ای کانالیزه شود که بتواند صمیمت و دوستی بیشتری را میان آنان رقم بزند. گاتمن در این کتاب از فرآیندی به نام «راهنمایی عاطفه» صحبت می‌کند که در آن پدر و مادر به فرزند خود در رشد عاطفی او و شناخت احساساتش کمک می‌کنند.

«هفت رمز ازدواج‌های موفق» دیگر اثر اوست که تحت عنوان «هفت اصل اخلاقی برای موفقیت در ازدواج» نیز ترجمه شده است. این اثر در سال ۱۹۹۹ منتشر شد. جان گاتمن در این کتاب به بررسی عوامل، سبک زندگی و عادت‌هایی می‌پردازد که یک ازدواج موفق و طولانی‌مدت را سبب می‌شوند. او غایت تحقیقات خود را دیدن بعد پنهان ازدواج‌ها می‌داند، همان چیزی که یک ازدواج را بادوام یا دیگری را غیر قابل تحمل می‌سازد. گاتمن ذکر می‌کند که این هفت روش از تحقیقات بالینی فراوان و کارگاه‌های زوج‌درمانی حاصل شده‌اند. هفت روش برای بحران‌های پیش‌آمده در یک زندگی زناشویی و بازسازی یک رابطه‌ی سالم.

راهنمای مردان برای شناخت زنان: بزرگترین رازی که مردان معاصر ما موفق به کشف آن نشده‌اند، زنان هستند. گاتمن به همراه همسر خود جولی گاتمن و داگلاس آبرامز، در کتاب از این موضوع صحبت می‌کند. این کتاب حاصل تحقیقات آزمایشگاهی طولانی‌مدت بر روی زوجین است که طی حداقل ۸ ساعت تمامی رفتارها و واکنش‌های زن و مرد به دقت سنجیده می‌شوند و در کنار آن در تراپی‌های منظم شرکت می‌کنند. اما یک زن واقعا چه می‌خواهد؟ این سوالی‌ست که ذهن افسانه‌ایترین مردان تاریخ را به خود مشغول کرده است. این کتاب می‌خواهد به خوانندگان مرد خود کمک کند که این بار بنشینند و جهان، زندگی و روابط خود را از چشم‌اندازی زنانه تماشا کنند. گاتمن در کنار ارائه‌ی پیشنهاداتی برای مواجهه با احساسات و افکار زنان، به مردان کمک کند تا زنان را دیگرگونه ببینند، دست از فکر تغییر آنان بکشند و تلاش کنند تا آنان را به گونه‌ای متفاوت از شیوه‌ی متداول ادراک خود، درک کنند.

صفر تا صد آموزش جنسی کودکان، یکی دیگر از مهم‌ترین کتاب های جان گاتمن است. این کتاب در ایران به صورت صوتی به گویندگی علی نجفی و توسط نشر «آگاه باشیم» منتشر شده است. موضوع این کتاب اهمیت بخصوصی در جهان امروزی ما دارد. این کتاب راهنمایی برای کمک به کودک برای شناخت صحیح از خود و همچنین محافظت از وی در برابر امکان‌های تعرض است. در جهان امروز و با وجود امکان‌های بسیار راحت دسترسی به وسایل هوشمند و اینترنت، کودکان در سنین بسیار پایین با اطلاعاتی مواجه می‌شوند که نیازمند توجه ضروری پدر و مادر است. این کتاب راهنمای والدین برای آموزش جنسی کودکان است. اهمیت آموزش جنسی کودکان در دنیای کنونی بر کسی پوشیده نیست. گاتمن تلاش می‌کند تا این امر را برای والدین تسهیل کند و به سوالاتی از این قبیل پاسخ دهد: آموزش جنسی کودک چه زمان باید شروع شود؟ چگونه از کودک خود در برابر اطلاعات و داده‌های بسیار موجود در اینترنت محافظت کنیم؟ چگونه از خطرات جنسی احتمالی پیشگیری کنیم؟ اگر کودک ما با این خطرات مواجه شد چه باید کنیم؟ چگونه کودکان و نوجوانان را برای تغییرات اساسی سن بلوغ آماده کنیم؟

آخرین اثر گاتمن که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، هشت قرار عاشقانه نام دارد. تمرکز این کتاب بر دیالوگ و گفت‌وگوی صحیح به منظور ایجاد روابط بهتر است. قرارهای عاشقانه‌ی بین زوج‌ها نیازمند آموزش صحیح است، زیرا شالوده‌ی ارتباط عاطفی آنان را بنا می‌کند. ورود به یک ارتباط اگرچه با عشق آغاز می‌شود، اما گاتمن عقیده دارد که عشق کافی نیست. یک رابطه‌ی عاطفی طولانی‌مدت نیازمند صمیمیت، گوش دادن و درک عمیق است که در کنار عشق می‌تواند موثر و کارآمد عمل کند و روح شادی را به روابط زناشویی اعطا کند. گاتمن به همراه سایر نویسندگان در این کتاب تلاش می‌کند تا از طریق راهکارهایی اهمیت گفت‌وگوی بالغانه و همچنین خوب گوش دادن به طرفین را به خوانندگانش گوشزد کند و آن‌ها را در شکل‌دهی ارتباطی شاد و عمیق یاری رساند.

جوایزی که گاتمن دریافت کرده است:

جان گاتمن تا کنون موفق به اخذ جوایز و افتخارات بسیاری شده است که تنها به برخی موارد آن اشاره می‌کنیم:

گاتمن به دلیل تحقیقات فراوان خود در حوزه‌ی ازدواج، ۴ بار موفق به دریافت جایزه از موسسه ملی سلامت روان شد.

انجمن آمریکایی ازدواج و خانواده درمانی آمریکا به او جایزه‌ی پژوهشگر برجسته را اعطا کرد.

شورای ملی روابط خانوادگی، در سال ۱۹۹۴ جایزه‌ی برگس را به پاس تحقیقات و نظریه‌پردازی‌های گاتمن، به وی اعطا کرد.

نام گاتمن در سال ۲۰۰۷ به عنوان یکی از ده روان‌درمانگر اثرگذار بیست و پنج سال اخیر جهان ثبت شده است.