کتاب توکل؛ ضابطه حرکت بر صراط مستقیم

کتاب توکل؛ ضابطه حرکت بر صراط مستقیم نوشته شهید عبدالحمید دیالمه است. کتاب توکل؛ ضابطه حرکت بر صراط مستقیم به شما کمک می‌کند حقیقت صراط مستقیم شیعه را بشناسید.

درباره کتاب توکل؛ ضابطه حرکت بر صراط مستقیم

جادهٔ «احیای اندیشهٔ دینی» بیش از آنکه نیازمند سن و عمر طولانی باشد، نیازمند درکی عمیق از رفتارهای پیامبر رحمت (ص)، امامان شیعه (ع)، دست‌پرورده‌های آنان و علمای این مکتب است. لذا در این جاده می‌توانی جای پای جوانی مخلص همچون شهید دکتر دیالمه را نیز مشاهده کنی و طنین صدای دردمندش را در این راه بشنوی، آنگاه که حرکت خود را «احیای تفکرات شیعی» نامید.

او همه‌کس بود و هیچ نبود؛ زیرا ادعایی نداشت جز اینکه میان‌بُری را که خودش در جوانی برای فهم دقیق دین پیموده بود، سخاوتمندانه به دیگران نیز نشان داد.

عارف‌پیشه نبود؛ ولی از معرفت کم نداشت. فیلسوف‌مَسلک نبود؛ ولی در خردورزی کم‌نظیر بود. دنیاگریز نبود؛ اما دنیایش با دنیای جوانان هم‌سن‌وسالش متفاوت بود. مرزبندی‌اش با گروه‌ها و تشکل‌هایی که با اسلام زاویه داشتند، روشن بود؛ درعین‌حال بیش از خودِ آنان بر افکار انحرافی و اندیشه‌های باطلشان تسلط داشت. این کتاب بخشی از آرا و نظرات این شهید بزرگوار است.

دیالمه با نگاه جامعش به ضعف‌های فکری و انحرافات موجود در جامعهٔ آن روز، چاره را در دو حرکت همسو می‌دید:

۱. تدوین مفاهیم صحیح دینی و تبیین آن برای نسل جوان؛

۲. به نقد کشیدن افکار و اندیشه‌های انحرافی و التقاطی.

خواندن کتاب توکل؛ ضابطه حرکت بر صراط مستقیم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام کسانی که می‌خواهند مسیر اسلام حقیقی را پیش ببرند پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب توکل؛ ضابطه حرکت بر صراط مستقیم

مبحثی که می‌خواهیم در این جلسه به آن بپردازیم، «توکل» است. توکل جزو همان الفاظ و واژه‌هایی است که مفهومی به‌عکس مفهوم اسلامی‌شیعی پیدا کرده و عوض شده است. درواقع محتوای دیگری از آن گرفته‌اند. در همین ابتدای صحبت توضیحی بدهم که اگر گاهی بر مفهوم «اسلامی‌شیعی» پافشاری می‌کنم، علتش این است که در جای دیگر و در غیر از فرهنگ شیعی تابه‌حال چنین مفاهیمی ندیده‌ام. یعنی اگر ما بخواهیم نگرشی صحیح و درست به این مفاهیم اسلامی پیدا کنیم، در جایی غیر از متون مربوط به شیعه، مطلبی وجود ندارد. البته شاید بوده است و من ندیده‌ام. 

یکی از این مطالب، مفهوم «توکل» است. در مراحل قبل، از صبر، زهد، شفاعت و قضاوقدر صحبت کردیم. البته مرتب اعتراض می‌شد که چرا این مطالب را مطرح می‌کنیم، چرا از این الفاظ صحبت می‌کنیم، چرا مفاهیمی را می‌گوییم که امروز به‌قول بعضی‌ها مربوط به دوهزار سال قبل است و الان نباید مطرح بشود و جوّ کنونی اقتضای دیگری دارد!

قبلاً علتش را گفته‌ام، اما دوباره می‌گویم و مطمئن هستم که هر قدر بیشتر تأکید کنم، باز هم از ذهن‌ها خواهد رفت که چرا ما روی این مفاهیم پافشاری و آن‌ها را مطرح می‌کنیم. این هم به‌دلیل آن است که در طول مدت صد صدوپنجاه دویست سال گذشته، تمامی حرکت‌ها و کارهایی که صورت گرفته و برنامه‌هایی که انجام شده است، همه در این جهت بوده که مفاهیم اسلامی را از آن محتوای اساسی خودش خارج کند. اگر توانست، مفهوم دیگری از آن به‌دست بدهد و اگر به آن شکل نشد، معنی‌اش را تعمیم بدهد. کارهای مختلفی به روش‌های گوناگون انجام شده است. این‌ها را براساس تتبعات دقیق تاریخی می‌گوییم، که مربوط به خود بنده هم نیست، بلکه یکی از افرادی که جزو نوادر علمی امروز ماست و متأسفانه کمتر شناخته شده، تحقیق و اثبات کرده است. وی با استفاده از زمینه‌های تتبع علمی بیان کرده است که تاکنون چه دوره‌هایی بر این اساس گذشته، و تلاش فراوانی در مدت طولانی انجام داده است که مصطلحات اسلامی را مشخص کند و بگوید معنای واقعی این مفاهیم چیست. همه می‌دانیم بعد از پیامبر (ص)، اسلامی در قالب دو مکتب تبیین شده که ابعاد آن‌ها باهم متفاوت است. به‌تعبیر دیگر، بعد از پیامبر (ص)،