کتاب شور آزادی

کتاب شور آزادی نوشته بنژامین کنستان که با ترجمه عبدالوهاب احمدی منتشر شده است مجموعه‌ای است از نوشته‌های یکی از متفکران برجسته‌ی عصر روشنگری و از ستایندگان پرشور آزادی است. بنژامین کنستان در بین خوانندگان اهل ادب با کتاب آدولف شناخته می‌شود.

درباره کتاب شور آزادی

کتابی که در دست دارید گزیده‌ای است از نوشته‌های بنژامن کنستان، نظریه‌پرداز، نویسنده و پژوهش‌گر فرانسوی که برخی او را پدر لیبرالیسم فرانسه دانسته‌اند. در این کتاب مقاله‌ها و نوشته‌هایی از او را در پهنه‌های گوناگون سیاسی و اجتماعی و فلسفی برگزیده‌ایم تا چشم‌انداز کم وبیش روشن و گسترده‌ای از سپهر اندیشگی‌اش به دست آید.

کنستان نقش نوینِ فرد را در دوران مدرن همراه با رهایش فرد، اهمیت‌یابی زندگی و حریم خصوصی و آزادی‌های فردی بسیار مهم ارزیابی می‌کند و آن را پیش‌رفتی بنیادی می‌شمرد. در این دوران دیگر دولت، صنف و خانوادهٔ سنتی رفتار و شیوهٔ زیستِ موردنظر خود را به فرد دیکته نمی‌کنند و رفته‌رفته آزادی گزینش بر جای پیروی بی‌چون وچرا از مراجعِ قدرت می‌نشیند. هر فرد زندگی ویژهٔ خود را دارد، در چارچوب موردپسند خود می‌زید و آزادی خود را می‌طلبد. در این دوران، سروکار دیگر نه با یگانگی ایده‌ها و باورها بلکه با چندگانگی آن‌هاست که جامعه باید روا شمُرَد. بدین‌سان جست وجوی حقیقت جانشین حقیقت مطلق می‌شود.

اصل آزادی نیز در اندیشهٔ کنستان جایگاه ویژه‌ای دارد. در این کتاب آرا و نظرات او را می‌خوانید.

خواندن کتاب شور آزادی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به علوم اجتماعی پیشنهاد می‌کنیم

بخشی از کتاب شور آزادی

قانون اساسی ما، اصل حاکمیت مردم یعنی برتری ارادهٔ عموم بر اراده‌های خاص را اکیدآ به رسمیت می‌شناسد. گرچه روشن است که نمی‌توان به این اصل اعتراض داشت اما در روزگار ما برخی بر آن شدند تا اصل حاکمیت مردم را تیره و تار گردانند و به بهانهٔ کاربست ارادهٔ عموم، زیان‌های بسیاری به بار آورند و به جنایت‌هایی دست زدند که در ظاهر به استدلال‌های کسانی توان بخشید که می‌خواهند خاستگاه دیگری برای اقتدار حکومت تعیین کنند. اما همهٔ این استدلال‌ها در برابر تعریف سادهٔ واژهٔ مورد نظر تاب نمی‌آورند. باری، قانون یا باید بیان ارادهٔ همگان باشد یا بیان ارادهٔ تنی چند. اما اگر شق دوم را برمی‌گزینید باید به این پرسش پاسخ دهید که خاستگاه امتیاز ویژه‌ای که به این اندک‌شماران وامی‌گذارید چیست؟ اگر این خاستگاه را زور بدانید باید به این نکته توجه داشته باشید که چون زور از آنِ کسی است که آن را به چنگ می‌آورد پس حقی ایجاد نمی‌کند و هرآینه مشروعیت زور را به رسمیت بشناسید کم‌شمارانی که آن را در چنگ دارند نیز مشروع شمرده می‌شوند و از این رو هر کس به نوبهٔ خود می‌خواهد بر آن دست یابد. اما اگر چنین انگارید که قدرتِ گروهی اندک‌شمار را موافقت همگان تأیید کرده است این قدرت تبدیل به ارادهٔ عموم می‌گردد.

این اصل را می‌توان دربارهٔ همهٔ نظام‌های سیاسی به کار بست. بدین‌سان دین‌سالاری، پادشاهی و اشراف‌سالاری تا هنگامی که بر اذهان مردم چیره باشند ارادهٔ عموم شمرده می‌شوند، اما آن‌گاه که چیرگی بر اذهان مردم را از دست دهند چیزی جز زور نیستند. فشردهٔ سخن، در جهان تنها دوگونه قدرت سیاسی یافت می‌شود: نخستین، نامشروع که زوربنیاد است و دومین، مشروع که بنیادش بر ارادهٔ عموم نهاده است. اما هم‌چنان که حقوق این ارادهٔ عموم یعنی حاکمیت مردم را به رسمیت می‌شناسیم، بایسته و حتا ناگزیر است که سرشت آن را به نیکی بفهمیم و گسترهٔ آن را به‌روشنی تعیین کنیم. نباید این نکتهٔ مهم را از دیده دور داشت که هرآینه نظریه‌ای به درستی و موشکافانه تعریف نشود پس از آن‌که به پیروزی رسید ممکن است در کاربست خود فاجعه بیافریند.