کتاب قبس قصه
معرفی کتاب قبس قصه
کتاب قبس قصه به قلم رضا مصطفوی، یادداشتها و برداشتهای نویسنده دربارهی معیارهای دراماتیزه شدن قصههای قرآنی است.
سینما در نخستین تجربههای تاریخی خود، روایتهای دینی کتابهای مقدس مسیحیت و یهود را در کنار روایتهای تاریخی، بر پایهٔ اساطیر یونانی و تاریخنویسانی چون هرودوت، مورد توجه قرار داد. این تلاشها و روایتها تا به امروز، با بهرهگیری از جدیدترین فنآوریهای تصویربرداری و فیلمسازی، در حال بهروزرسانی و بازسازیاند؛ بهگونهای که بیش از یکصد عنوان فیلم سینمایی و سریال تلویزونی تنها دربارهٔ حضرت موسی (ع) تولید و پخش شده است. هر از گاهی نیز ورژنی جدید از عیسای پیامبر (ع) بر روی پردههای سینما عرضه میشود. در میان این آثار، سهم اسلام، که معتبرترین روایتهای تاریخی از پیامبران بزرگ را در اختیار دارد، بسیار اندک و یا ناچیز است.
با ساخت قصههایی چون ایوب نبی (ع)، یوسف پیامبر (ع)، محمد رسولالله(ص) ، موسی کلیمالله (ع) و سلیمان پیامبر (ع) و قصهٔ اصحاب کهف با امکانات سینمای ایران، توجههای جهانی به روایتهای متفاوت قرآنی از شخصیتهای مورد قبول ادیان الهی معطوف شد.
با توجه به تفاوت بسیارِ خوانش اسلام و مسلمانان از این شخصیتها، با خوانش مسیحیت و یهود، و برجستگی عصمت، حجب و حیا، مدیریت و لیاقت در نگاه قرآن به این شخصیتها، دروازهٔ جدیدی برای شناخت دیدگاههای اسلامی و روشهای آن گشوده شد.
درباره کتاب قبس قصه
رضا مصطفوی در این کتاب، با تکیه بر تجربههای عملی و بضاعت علمیِ خود، هنر سینما را با حقیقت اسلام پیوند زده و راهکارهایی برای روایت و قصهپردازی سینمایی را از قرآن و سنت استخراج کرده است. این اثر به گفته خود نویسنده، حاصل نزدیک به یک دهه همکاری و تلاش در کنار سینماگران ارزشمندی چون فرجالله سلحشور، جمال شورجه و استاد منصور براهیمی بوده و نویسنده تلاش کرده است آن را در دورههای آموزشی با سینماگران جوان پرورش دهد.
این نوشته قَبَسی است از دنیای سراسر نورِ قرآن که میخواهد برای روشن کردن راه هنرمندان دغدغهمند دینی، تلاش کند.
خواندن کتاب قبس قصه را به چه کسانی پیشنهاد میکنیم
علاقهمندان و پژوهشگران سینمای مذهبی ایران
بخشی از کتاب قبس قصه
پیشنیاز رسیدن به فهم تاریخ و روایتهای آن، دانستن روشهای مرسوم آن است. طبیعی است فهم تاریخ مستنبط از قرآن، نیازمند شناخت عناصر و آثار تاریخ است. هنرمند دینمدار میتواند دوروش برای فهم تاریخ تصور کند. "روش تجربی" و "روش تجربی، عقلی، وحیانی".
روش تجربی، با کاوشهای باستانشناسی و بررسی ابزار و آثار برجای مانده از اقوام کهن و تمدنهای پیشین، درصدد کشف رخدادها و تولید بستهٔ فهم تاریخی است.
این روش، با همهٔ به استخدام گرفتن ابزارها و فنآوریهای نوین، فقط در حد و اندازهٔ حدس و گمان است. به همین دلیل است که واقعیتهای تاریخیِ بهدستآمده از این روش، پر است از اختلافها و حتی تناقضات! و از همینرو است که اعتبار علم تجربی "تاریخ" از نگاه فلسفهٔ علم، در آخر فهرست علوم تجربی و در واپسین درجهٔ علوم قرار دارد. روشی که گاه با پیدا شدن یک کتیبه، سنگنبشته یا کوزهای، کل نگاه تاریخی به گذشتهٔ یک قوم و تمدن را تغییر میدهد.
اما قرآن بارها مردم را به کاوش حسی و تجربی ترغیب میکند؛ با اینحال برای تکمیل بستهٔ فهم تاریخی بشر، "کاوشهای عقلی" را هم توصیه میکند و او را به "وحی معتبر الهی" حواله میدهد تا با دسترس به سه منبع "حسی، عقلی و وحیانی" موفق به طراحی بستهٔ فهم تاریخی کامل عینی و غیبی گردد.
هدف قرآن در نقل رویدادهای تاریخ، ساخت و تولید بستهٔ کامل و کارآمد این فهم است.
برای رسیدن به بستهٔ فهم تاریخی نیز میتوان از دو روش بهره برد: بررسی و دیدگاه چگونهمحور؛ بررسی و دیدگاه چراییمحور.
الف. بررسی چگونگی (توصیف) حوادث: بررسی چگونگی حوادث، بیشتر بر صحت تاریخی وقایع و اقوال از آنچه روی داده تکیه میکند و در حدّ توصیف حوادث است. در این بررسی به زمان وقوع، مکان وقوع و افراد و شخصیتها در آن واقعهٔ تاریخی و شکست و پیروزی آن اشاره میشود.
ب. بررسی چرایی (انگیزهٔ) آن: به علل و انگیزههای درونی حوادث میپردازد. اسناد، اقوال و رفتارها مورد بررسی دقیق قرار گرفته و از بطن و متن دلایل، علل و انگیزهٔ بازیگران حوادث کشف میشود. در این روش، قرآن و احادیث، ابزار و سازوکار واکاوی حوادثاند. با این روش، یعنی بررسی "چرایی" حوادث میتوان به عوامل مشترک و اصلی پدیدآورندهٔ حوادث دست یافت. مثلاً دربارهٔ چرایی تمرد بنیاسرائیل از ورود به سرزمین مقدس، میتوان به عوامل و زمینهها رسید که این عوامل و زمینهها با استفاده از آیات و احادیث و مبتنی بر تحلیل نفسانی، میتواند ما را به یک فرمول مشترک برساند: عصیان، عامل نهایی مخالفت با انبیا و اولیای الهی در آنان بوده است؛ عاملی که قرآن مکرر بر آن تأکید کرده و عوامل آن را برشمرده است.
حجم
۰
سال انتشار
۱۳۹۷
تعداد صفحهها
۸۰ صفحه
حجم
۰
سال انتشار
۱۳۹۷
تعداد صفحهها
۸۰ صفحه