کتاب فکرآورد؛ گادامر، دیویدسن

فکرآورد؛ گادامر، دیویدسن کتابی از مجموعه فکرآورد، به قلم هانس گئورگ گادامر، دانالد دیویدسن و دیگران است که مجتبی درایتی آن را ترجمه کرده است.

 درباره کتاب فکرآورد؛ گادامر، دیویدسن

مجموعهٔ فکرآورد مجالی‌ست برای آشنایی مخاطبان فارسی‌زبان با آرای فیلسوفان بزرگ از رهگذر همآوردی‌های فکریِ رو در روی ایشان.

 بسیاری از فلاسفه عصر حاضر در نامه‌ها و مقالات خود به گفتگوها و مجادلات فلسفی می‌پردازند. گفتگوهایی جذاب و بحث‌برانگیز که گاهی به نزدیکی و تعدیل آرای آنان می‌انجامد، گاهی تلاش‌هایی نافرجام برای رسیدن به تفاهم است و گاهی هم شکاف‌های فکری میان آنها را افزایش می‌دهد. 

مقالات این مجموعه که مجادلات و مقالات و نامه‌های دو فیلسوف معروف معاصر، هانس گئورگ گادامر و  دانالد دیویدسن است، به شیوه‌ای گزینش شده که به موجزترین شکل گره‌گاه‌های مجادلات فلسفی میان فیلسوفان بزرگ را از زبان خودشان و در بحبوحهٔ جدل فلسفی نشان دهد.

مقالاتی نیز از برخی مفسّران در توصیف دقیق‌ترِ این مجادلات و واکاوی ظریف‌ترِ مواضع و لوازم آن‌ها در هر مجموعه گنجانده شده است.

خواندن کتاب فکرآورد؛ گادامر، دیویدسن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

 علاقه‌مندان و پژوهشگران فلسفه معاصر مخاطبان اصلی این کتاب‌اند.

بخشی از کتاب فکرآورد؛ گادامر، دیویدسن

روش روشِ ابطالی‌ست، اما الگو الگوی رایج نیست. در محاوراتِ اولیه،‌ گرچه سقراط مدعیِ جهل به حقیقت است، هرگز برخطا بودنِ او نشان داده نمی‌شود؛ برعکس، همواره پیشنهادهای مخاطب ناقص از کار در می‌آیند. در فیلبوس، هم ادعاهای اولیهٔ سقراط و هم ادعاهای اولیهٔ فیلبوس به نفعِ موضعِ سومی رد می‌شوند، که در ادامه از جانبِ طرفینِ اصلیِ بحث پذیرفته می‌شود. این شاید عمیقاً اصیل‌ترین ویژگیِ روشِ این محاوره باشد. به عبارتِ دیگر، محاوراتِ اولیه بدونِ ارائهٔ پاسخی روشن به سؤالاتِ متعددشان خاتمه می‌یابند، و محارواتِ میانی و دیگر محاوراتِ متأخر پاسخ‌هایی را نه در روندِ گفت‌وگو بلکه به عنوانِ موضوعاتِ «یافته‌شده» پیش می‌نهند؛ اما در فیلبوس پاسخ مستقیماً از بده و بستان در گفت‌وگو پدید می‌آید. درحالی‌که گادامر نخستین بخشِ اخلاقِ دیالکتیکیِ افلاطون را «گفت‌وگو و راهی که ما را به فهمِ مشترک می‌رساند» نام می‌نهد، اهمیتی بدین نکته نمی‌دهد که در آثارِ افلاطون چه نادر اند گفت‌وگوهایی که به فهمِ مشترک منتهی می‌شوند.

ویژگیِ دیگرِ مرتبط با فیلبوس بحث دربارهٔ «روشِ جمع و تقسیم» است و استفاده‌ای که از آن روش می‌شود. این روش در سوفیست معرفی، و بعدتر در سیاستمدار به کار گرفته شده بود (در این‌جا مسلّم می‌گیرم که فیلبوس پس از آن دو محاوره تألیف شده است). این روش نمی‌توانست پیش از سوفیست ظهور یابد، زیرا که مبتنی بر «در هم آمیختنِ»۱۶ مُثُل است که سازگاریِ آن با وحدتِ ذاتیِ مُثُل برای اول بار در آن محاوره نشان داده می‌شود. جمع فرایندی‌ست که برای آن روشِ ثابتی وجود ندارد و شاملِ کشف، شهود یا پیداکردن و سپس تعریف کردنِ جنسی‌ست که موضوعِ موردِ بحث به آن تعلق دارد. از آن‌جا که جمع تعریف (یا تدارک «معیار») را شامل می‌شود، نتیجهٔ جمع، و آزمودنِ کفایت آن، می‌تواند شاملِ به‌کارگیریِ ابطال باشد. اما جمع ممکن است دست کم از دو جهت با روشِ محاوراتِ اولیه تفاوت داشته باشد: درحالی‌که محاوراتِ اولیه نوعاً بر محورِ جست‌وجوی تنها یک مثال دور می‌زنند، مثالی که فضیلت یا ارزشی نهایی را تعریف می‌کند، جمع اغلب با بررسیِ کلیاتِ مادون به جنس می‌رسد، و جنسِ مذکور ممکن است ارزش یا غایتی را تعریف ننماید، بلکه صرفاً به تعیینِ موضوعِ موردِ مطالعه کمک کند.