کتاب روشنفکری و روشنفکران (دفتر هشتم)

روشنفکری و روشنفکران دفتر هشتم از مجموعه چلچراغ حکمت کانون اندیشه جوان است. این مجموعه، اندیشه‌ها و نظریات استاد شهید، مرتضی مطهری را برای نسل جوان مشتاق به اندیشه‌های این مرد بزرگ گردآوری کرده است.

علامه شهید مرتضی مطهری، به‌عنوان یک چارچوب فکری جامع، معتدل، سالم، عقلانی و قوام‌بخش، می‌تواند جوان امروز و فردای ما را به مسیری مطمئن رهنمون سازد. اصالت، خلاقیت، انصاف، اتقان، رسایی قلم، روانی متن، پاسخ به نیازهای زمانه، ارائهٔ یک منظومه فکری منسجم، نقد منصفانه و دفاع قاطعانه از یافته‌ها و مواضع فکری خویش، از شاخصه‌هایی است که اندیشه‌های علامهٔ شهید را دوام و جلا بخشیده است.

درباره مجموعه چلچراغ حکمت

در مجموعه چلچراغ حکمت که هر جلدش به یکی از اندیشه‌های استاد مطهری می‌پردازد کوشش شده است هر کتاب به تنهایی یک موضوع مستقل را دنبال کند؛ اصل بر به‌گزینی باشد و دیدگاه استاد به‌صورت موضوعی، از تمام آثار مکتوب و همچنین یادداشت‌های منتشر شده، چکیده‌سازی شود؛ دخل و تصرف نگارنده در حد گردآوری، اقتباس، تلخیص، تلفیق و تنظیم مطالب، در ساختاری مشخص و با یک فصل‌بندی نو و جذاب باشد؛ رعایت امانت و حفظ اصالت قلم و بیان استاد، محور تدوین هر اثر قرار بگیرد؛ برای اتقان و اعتبار اثر, همهٔ مطالب به آثار مکتوب شهید مطهری مستند شود و در پاورقی‌ها, خواننده بر حسب مورد به مجموعهٔ آثار، یادداشت‌ها و یا آثار مستقل استاد ارجاع داده شود؛ توضیحات نگارنده، جدای از متن و در مقدمه یا پس‌گفتار ارائه شود.

مجموعه کتاب‌های چلچراغ حکمت برای چه کسانی مناسب است

مخاطبان این مجموعه کتاب‌ها همان‌طور که در پیشگفتار این مجموعه آمده، نسل جوان حقیقت‌جو و پرسشگر امروزی است.

جملاتی از کتاب روشنفکری و روشنفکران (دفتر هشتم) در مجموعه چلچراغ حکمت

یکی از مباحث دینی و مذهبی که روشنفکری سکولار بدان پرداخته، مسئله نبوت است. دیدگاه‌های روشنفکران درباره کارکرد پیامبران یکسان نیست، گروهی معمولاً در آثار و نوشته‌های خود با یک صغرا و کبرای ساده مدعی می‌شوند که نقش پیامبران منفی بوده است، به این بیان که: جهت‌گیری پیامبران، جهت‌گیری معنوی و ضد دنیایی بوده است، محور تعلیمات پیامبران انصراف از دنیا و توجه به آخرت، پرداختن به درون و رها ساختن برون، گرایش به ذهنیت و گریز از عینیت بوده است، از این رو، همیشه نیروی دین و مذهب و پیامبران که مظهر این نیرو بوده‌اند، در جهت دلسرد کردن بشر از زندگی و به مثابه ترمزی برای پیشرفت بوده است و به این ترتیب، نقش پیامبران در تاریخ همواره منفی بوده است؛ معمولاً متظاهران به روشنفکری این چنین اظهار نظر می‌کنند. گروهی دیگر به نحوی دیگر نقش ارباب ادیان را منفی معرفی می‌کنند اینان برعکس گروه اول برای ارباب ادیان جهت‌گیری دنیاگرایانه قائل‌اند و جهت‌گیری معنوی آنان را فریبی و پوششی بر روی این جهت‌گیری می‌دانند و مدعی هستند این جهت‌گیری دنیاگرایانه همواره در جهت حفظ وضع موجود و به سود طبقه زبردست و علیه طبقه زیردست و در جهت مبارزه با تکامل جامعه بوده است مدعی هستند که تاریخ مانند هر پدیده دیگر حرکت دیالکتیکی دارد، یعنی حرکت ناشی از تضاد درونی با پیدایش مالکیت، جامعه به دو طبقه متخاصم تقسیم شد: طبقه حاکم و بهره‌کش، و طبقه محروم و بهره ده. 

فهرست کتاب روشنفکری و روشنفکران (دفتر هشتم)

پیشگفتار

درآمد سخن

فصل اول: کلیات

چیستی روشنفکری

بایسته‌های روشنفکری

روشنفکری و رهبری

نیاز فلسفی روشنفکران

روشنفکری و اجتهاد

روشنفکری دینی و اتحاد اسلامی

فصل دوم: روشنفکری و مذهب

روشنفکری و نبوت

روشنفکری و معجزه

روشنفکری و اسلام و مقتضیات زمان

روشنفکری و روحانیت

فصل سوم: روشنفکری و مکتب‌های غربی

روشنفکری و پلورالیسم دینی

روشنفکری و مادیت تاریخی

روشنفکری و فمینیسم

فصل چهارم: آسیب‌شناسی روشنفکری

جهل مرکب روشنفکری

بدبینی روشنفکری

فراموشی روشنفکری

خودباختگی روشنفکری

غرب‌گرایی روشنفکری

فکر وارداتی روشنفکری

فصل پنجم: درباره روشنفکران

روشنفکری خلیفه دوم

روشنفکری مأمون عباسی

روشنفکری معتزله

روشنفکری مارکسیستی

روشنفکری لیبرال

روشنفکری عرب

روشنفکری اقبال

روشنفکری مهندس بازرگان

روشنفکری دکتر شریعتی

پس‌گفتار

کتابنامه

یادداشت‌ها