کتاب مرسو چه کسی را کشت؟

«مرسو چه کسی را کشت؟» نوشته کمال داوود، در واقع پاسخی است به رمان پُرآوازهٔ «بیگانه» اثر «آلبر کامو». راوی این کتاب پیرمردی است که به سبک «سقوط»، دیگر کتاب کامو، در یک بار نشسته و برای جوانکی که مدعی است در حال نوشتن تحقیقی دانشگاهی درمورد کتاب بیگانه است، روایت می‌کند مرد عربی که مُرسو او را به قتل رساند برادرش بوده است. راوی با سبکی شگفت‌انگیز که به ساختار نوشتار آلبر کامو بی‌شباهت نیست، ذره‌ذره به روایت زندگی خود، برادر مقتول و پدر و مادرش می‌پردازد و پازلی را تکمیل می‌کند که نتیجه‌اش روشن‌شدن چهره، نام، شخصیت و زندگی عربی است که بی‌هیچ نام و نشانی در بیگانه به قتل رسید. این رمان کم‌حجم که در سال ۲۰۱۳ در انتشارات «برزخ» الجزایر به چاپ رسید، یک سال بعد در انتشارات «اَکت سود» فرانسه منتشر شد و بلافاصله نیز موردتوجه چشمگیر خوانندگان و منتقدان ادبی قرار گرفت. بسیاری از منتقدان فرانسوی معتقدند موضوع این کتاب، یعنی ظاهرشدن برادرِ مرد عربی که مُرسو در بیگانه او را به قتل رساند و تلاش برای آشکار ساختن هویتِ مقتول، ایده‌ای جذاب و بدیع است. کمال داوود خود در این مورد می‌گوید: «فکر نوشتن این داستان از پرسشی به ذهن من خطور کرد که فرانسوی‌ها هنوز که هنوز است مطرح می‌کنند: کامو فرانسوی است یا الجزایری؟ به همین دلیل بود که تصمیم گرفتم به شخصیت دیگر کتاب کامو و از زاویه‌ای دیگر بپردازم.» نتیجه چنین تصمیمی این کتاب است که کمال داوود برای نوشتن آن سه سال وقت گذاشته است. اگرچه «مُرسو چه کسی را کشت؟» در الجزایر چندان مورد استقبال قرار نگرفت اما در فرانسه موفقیت‌های این کتاب چنان چشمگیر بوده است که بسیاری از منتقدان ادبی معتقدند از این پس باید کتاب کامو و رمان کمال داوود را در کنار هم خواند.