کتاب نخستین دموکراسی

«نخستین دموکراسی (چالش اندیشه‌ای از دوران باستان)» نام کتابی از پال وودراف (-۱۹۴۳) است که به بررسی زیرساخت‌های جامعۀ یونان باستان، به‌ویژه در دو سدۀ شکوفایی آرمان دموکراسی، می‌پردازد. وودراف نخست به مفاهیم کلیدی، مثل دولت‌شهر، قانونگذاری، عرف و سنت، مذهب، ادبیات و تئاتر برخاسته از عرف و مذهب، و آموزش و پرورش نوین در فرهنگ یونان باستان و دولت‌شهرهای آن می‌پردازد . او این کتاب را با این انگیزه نگاشته‌است تا «بدل»‌های دموکراسی را برای مردم آمریکا روشن و ثابت کند سطحی‌نگری تودۀ آمریکاییان آنان را به ورطۀ جهل مرکب کشانده است، و این بی‌خبری تا حدی است که آنان تفاوت بین خودسری دوحزبی و مبتنی بر ثروت را دموکراسی پنداشته‌اند. وودراف نخست به مفاهیم کلیدی، مثل دولت‌شهر، قانونگذاری، عرف و سنت، مذهب، ادبیات و تئاتر برخاسته از عرف و مذهب، و آموزش و پرورش نوین در فرهنگ یونان باستان و دولت‌شهرهای آن می‌پردازد تا، سپس، نشان دهد در نبود این مفاهیم، یا بیگانه بودن آمریکاییان با بیشتر این مفاهیم، یا آشنایی آنان با تحریفی از این مفاهیم، نه مردم آمریکا از دموکراسی برخوردارند و نه دولت برخاسته از چنین کژپنداری‌هایی صلاحیت دارد که خود را پرچمدار دموکراسی در جهان بداند. پس کتابی که پیش رو دارید، به سه دلیل خواندنی است: ۱) این روزها، دموکراسی را صادراتی یا پدیده‌ای اعطایی معرفی می‌کنند؛ ۲) از دید نویسندۀ این کتاب، مبانی فلسفی، سیاسی و اجتماعی دموکراسی هرچه باشد (که در این کتاب کم از آن‌ها سخن نرفته)، بخش بزرگی از دموکراسی یونان باستان حاصل آرمان تراژیک در ادبیات و آیین نمایشی یونان باستان است؛ ۳) بررسی تطبیقی بین نخستین دموکراسی در یونان باستان و آمریکای قرن بیست‌ویکم یکی از موارد کمیاب است، به‌ویژه آنکه پژوهشگرش آمریکایی‌تبار و استاد دانشگاه باشد و این پژوهش را در فضای مشترک بین فلسفه، تاریخ و تئاتر مطرح کند. بریده‌ای از کتاب: بدون همسازی، دموکراسی‌ای در میان نیست. همسازی به دولت قوت و آرامش درونی می‌بخشد. همسازی از بروز جنگ داخلی جلوگیری می‌کند و به مردم اجازه می‌دهد که به خیر و صلاح خودشان بر خود حکومت کنند. اگر همسازی نباشد، مردم منافع مشترک ندارند. آن‌وقت اگر مردم دچار چنان تفرقۀ شدیدی باشند و چیزی در میان نباشد که همه، با هم، خواستارش باشند، «حکومت برای مردم» چه معنایی دارد؟ بدون همسازی، دولت به نفع گروهی و به قیمت نادیده انگاشتن منافع گروه دیگر حکومت می‌کند. اگر همسازی شکست بخورد، خیلی‌ها دلیلی برای مشارکت در حکومت نخواهند داشت.