کتاب مهاتما گاندی

کتاب مهاتما گاندی نوشتهٔ رومن رولان، فیلسوف و نویسنده معاصر فرانسوی، با ترجمهٔ محمد قاضی در انتشارات روزبهان چاپ شده است. رومن رولان از دوستان نزدیک تاگور و از ارادتمندان گاندی بود و شخصیت اجتماعی و فلسفی او را بهتر از هرکس دیگر می‌شناخت.

درباره کتاب مهاتما گاندی

این کتاب حاوی تفسیری صریح و روشن در مورد مهاتما گاندی و ایدئال‌های او توسط رومن رولان فیلسوف برجستهٔ فرانسوی نوشته شده است. به‌عنوان یک اروپایی بزرگ و معاصر مهاتما، نظرات وی از ارزش ویژه‌ای برخوردار است. او این کتاب را در دورانی نوشته است که نهضت استقلال‌طلبانۀ هندوستان به پیشوایی گاندی و بسیاری از میهن‌پرستان دیگر در گرماگرم شکفتن بود و هندیان بر طبق تعالیم آن مرد بزرگ با سلاح شگفت‌انگیز مخالفت بدون خشونت به مقابله با انگلیسی‌های غاصب و زورگو برخاسته بودند.

کتاب مهاتما گاندی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به مطالعهٔ زندگی‌نامهٔ افراد برجستهٔ تاریخ پیشنهاد می‌شود.

درباره مهاتما گاندی

مهانداس کارامچاند گاندی، معروف به مهاتما گاندی در دوم اکتبر سال ۱۸۶۹ میلادی در گجرات هند دیده به جهان گشود. او در نوامبر ۱۸۸۷ از دبیرستانی در احمدآباد فارغ‌التحصیل شد. او در ژانویه ۱۸۸۸، در کالجی در ایالت باوناگار که آن زمان تنها مؤسسه آموزش عالی اعطاکنندهٔ مدرک تحصیلی در آن منطقه بود، ثبت‌نام کرد؛ اما خیلی زود درس را رها کرده و نزد خانواده‌اش در پوربندر بازگشت. گاندی در سال ۱۸۸۸ با تشویق یک دوست خانوادگی تصمیم گرفت تحصیلاتش را در لندن ادامه دهد. مهاتما گاندی در سال ۱۹۱۵ به درخواست گوپال گوخاله به هند بازگشت و وارد کنگرهٔ ملی هند شد. او پس از مدتی به ریاست کنگرهٔ ملی رسید و رهبری حرکت عظیم استقلال‌جویانهٔ ملت هند از امپراتوری بریتانیا را به عهده گرفت. اگرچه گاندی خود را یک هندوی آدوائیتیست معتقد می‌خواند، همواره از کثرت‌گرایی و همزیستی مسالمت‌آمیز ادیان و نگرش‌های مختلف حمایت می‌کرد. افکار او علاوه بر آیین هندو، برگرفته از تأملات و مطالعات شخصی‌اش از اسلام، مسیحیت و بودیسم بود. گاندی در سی‌ام ژانویهٔ سال ۱۹۴۸ در هفتادو‌هشت‌سالگی توسط هندوی متعصبی به نام ناتورام قادسی ترور شد و در دهلی‌نو دیده بر جهان بست. او قربانی رواداری و صلح‌طلبی خود شد. پس از درگذشت گاندی بسیاری حتی دشمنان دیرینه‌اش پیام تسلیت دادند و او را ستودند.

مهاتما گاندی وکیل، سیاست‌مدار ملی‌گرا، رهبر جنبش آزادی‌خواهانه هند علیه استعمار بریتانیا و الهام‌بخش بسیاری از آزادی‌خواهان در سراسر جهان است. فلسفه و روش مسالمت‌آمیز و ضد خشونت گاندی در مبارزاتش علیه استعمار، او را به نمونه‌ای استثنایی در این عرصه تبدیل کرد. گاندی توانست با استفاده از شیوهٔ ضد خشونت نافرمانی مدنی استقلال هند را از بریتانیا بگیرد و در نهایت دست امپراتوری بریتانیا را از هند کوتاه کند. گاندی همیشه می‌گفت که اصول او ساده هستند و از باورهای سنتی هندو به نام‌های ساتیا (حقیقت) و آهیمسا (ضد خشونت) گرفته شده‌اند. او می‌گفت «من چیز جدیدی ندارم که به دنیا یاد بدهم، حقیقت و ضد خشونت بودن هم‌سن کوه‌ها هستند». مردم هند از او با عنوان پدر ملت یاد می‌کنند.

درباره رومن رولان

رومن رولان متولد ۲۶ ژانویه ۱۸۶۶ در شهر کلامسی (Clamecy) از ایالت بورگونی فرانسه است. از خانواده‌ای بورژوا و مرفه بود و توانست در پاریس و رم به تحصیلات عالیه دست یابد. تز دکترایش را درباره تاریخ اپرای اروپا پیش از لولی و اسکارلاتی گذراند و پس از تدریس در دانشگاه‌های معتبری چون سوربُن و اِکول نورمال از سال ۱۹۱۲ تمام وقت به نویسندگی پرداخت.

ویژگی رومن رولان در تمامی نوشته‌هایش صلح‌طلبی و انسان‌گرایی است. او از تحسین‌کنندگان گاندی و تاگور بود و با آنها ملاقات و مکاتبه داشت. همچنین با ماکسیم گورکی، زیگموند فروید، هرمان هسه، ریچارد اشتراوس، اشتفان زوایگ و بسیاری دیگر از بزرگان ادب و هنر دورانش دوستی و مکاتبه داشت. رولان اذعان می‌کرد که آثارش از فرانسوا رابله، ژان ژاک روسو، لئو تولستوی، ماهاتما گاندی، هانری برگسون و هرمان هسه تأثیر پذیرفته‌اند.

خوانندگان ایرانی با رومن رولان بیشتر به‌خاطر رمان ۴ جلدی ژان کریستف (۱۹۱۲ ـ ۱۹۰۴) و رمان جان شیفته (۱۹۲۳) آشنایی دارند. اشتفان زوایگ در سال ۱۹۱۲ به مناسبت انتشار ژان کریستف چنین نوشت: «این رویداد مهم، بیشتر پدیده‌ای اخلاقی است تا ادبی». ژان کریستف برای رومن رولان در گرفتن جایزه نوبل ادبیات در سال ۱۹۱۵ نقش بزرگی ایفا کرد.

هنگام آغاز جنگ جهانی اول رومن رولان در سوئیس اقامت داشت و جنگ را «خودکشی اروپا» نامید. برای اینکه بتواند آزادانه بنویسد و آثارش را منتشر کند ۲۳ سال در سوئیس زندگی کرد و در آنجا بود که مقالات مهم و متعدد ضدجنگ خود را نوشت. بازتاب این مقالات در پاریس ترجمه شدن آنها به بسیاری از زبان‌های جهان (به‌استثنای آلمانی) بود. این مقالات نیز همراه با رمان ژان کریستف در گرفتن جایزه نوبل او در سال ۱۹۱۵ جایگاه ویژه‌ای داشتند.

علاوه بر جایزه نوبل، رومن رولان نشان‌ها و جوایز معتبر زیاد دیگری به دست آورد. از جمله نشان لژیون دونور (والاترین مدال افتخار فرانسه)، در سال ۱۹۱۰ و جایزه بزرگ آکادمی فرانسه در سال ۱۹۱۳؛ اما مدالِ گوته را در سال ۱۹۳۳ از دولت نازی نپذیرفت.

رومن رولان در سال ۱۹۳۵ به دعوت ماکسیم گورکی به مسکو رفت و با استالین ملاقات کرد. در این سفر کوشید به‌عنوان سفیر اندیشمندان فرانسوی در اتحاد جماهیر شوروی رفتار کند و علی‌رغم تمایل به اندیشه‌های مارکس، در بازگشت از شوروی علیه استالین و حکومت شوروی مقالات زیادی منتشر کرد.

او پس از گذراندن بیش از دو دهه در سوئیس، در سال ۱۹۳۷ به شهر وزله (VÅzelay) در فرانسه بازگشت و سالیان اشغال کشورش را در سکوت کامل در آنجا سپری کرد. اما به نویسندگی‌اش ادامه داد و نگارش خاطرات خود را در سال ۱۹۴۰ به اتمام رساند و پژوهش‌هایش درباره موسیقی و بتهوون را پی گرفت. رومن رولان ۷۸ سال عمر کرد و در ۳۰ دسامبر ۱۹۴۴ در وزله از جهان رفت.

بخشی از کتاب مهاتما گاندی

«آن گاه نبرد قهرمانانۀ یک وجدان نیرومند علیه نیروی دولت و تودۀ وحشی و خشن آغاز می‌شود. گاندی که در آن هنگام هنوز وکیل عدلیه بود، به اثبات غیرقانونی بودن عمل اخراج آسیاییان از طریق قضایی پرداخت و با وجود شدیدترین مخالفت‌های ممکن، حق بودن دعوی خود را گرچه نه در مرحلۀ عمل ولی از نظر حقوقی در برابر افکار عمومی «ناتال» و «لندن» به کرسی نشاند. او عریضه‌ها و دادخواست‌های مفصلی به امضا می‌رساند و ناتال، کنگرۀ هندیان را می‌گشاید و یک انجمن تربیتی برای هندیان بنیاد می‌نهد. اندکی بعد روزنامه ای تحت عنوان عقیدۀ هندی۲۶، به زبان انگلیسی و به سه زبان هندی تأسیس می‌کند. سپس به منظور آنکه وضع آبرومندی در افریقا برای هم میهنان خود به وجود بیاورد تا بهتر بتواند از حق ایشان دفاع کند، هم رنگ ایشان می‌شود. او در «ژوهانسبورگ» مشتری‌های سودبخشی داشت۲۷ و همه را ترک گفت تا مانند فرانسوا داسیز با فقر و فاقه به سر ببرد. با هندیان بینوا و زجرکشیده زندگی مشترکی پیدا می‌کند. در آلام و مصائب ایشان شریک می‌شود و ایشان را به راه راست هدایت می‌کند؛ چه، می‌خواهد قانون «عدم مقاومت» را به آنان تحمیل کند. در سال ۱۹۰۴ در «فونیکس» نزدیک «دوربان» یک مهاجرنشین کشاورزی روی نقشه‌های تولستوی که مورد احترام او بوده است به وجود می‌آورد و هندیان را در آنجا جمع می‌کند، به ایشان زمین می‌دهد و آنان را به «نذر فقر» وامی دارد. خود او سخت‌ترین کارها را به عهده می‌گیرد. در آن مهاجرنشین، این ملت نجیب و آرام، سال‌ها در مقابل دولت مقاومت می‌کنند و چون شهرها را خالی کرده اند حیات صنعتی کشور فلج می‌شود. این امر، اعتصاب مقدسی است که در قبال آن هرگونه زور و اجحافی خرد می‌شود، چنان که ظلم و تعدی امپراتوری روم در قبال مسیحیان اولیه درهم شکسته شد، لیکن کم اند مسیحیانی که مذهب عفو و محبت را به درجه ای رسانده باشند که مانند گاندی به کمک پیروان زجردیده و تهدیدشدۀ خود شتافته باشند. هر بار که دولت افریقای جنوبی با خطرات سخت و شدیدی مواجه شد، گاندی رویۀ عدم شرکت هندیان در خدمات عمومی را موقتاً معلق گذاشت و بلافاصله مهیای کمک شد. در سال ۱۸۹۹ در حین جنگ بوئرها، یک صلیب سرخ هندی تأسیس کرد که دو بار در ضمن قرائت احکام نظامی، به پاس شجاعتی که اعضای آن در زیر آتش دشمن از خود نشان داده بودند از ایشان تشویق و تمجید شد. در ۱۹۰۴، طاعون در ژوهانسبورگ بروز کرد. گاندی بیمارستانی بنیاد نهاد. در ۱۹۰۶، بومیان در ناتال شورش کردند. گاندی، در رأس دسته ای مجهز به تخت روان، در جنگ شرکت جست و دولت ناتال در ملأ عام از او تشکر کرد.»