کتاب خرده نان های فلسفی

کتاب الکترونیکی خرده‌نان‌های فلسفی با عنوان انگلیسی Philosophical Fragments نوشتهٔ «سورن کیرکگور» با ترجمهٔ «صالح نجفی»، اثری با موضوع فلسفه و الهیات است که نشر مرکز در سال ۱۴۰۳ آن را منتشر کرده است. این کتاب یکی از رساله‌های مهم «کیرکگور» به‌شمار می‌آید و به بررسی نسبت میان فلسفهٔ ایدئالیستی و مسیحیت می‌پردازد. کتاب «خرده‌نان‌های فلسفی» با رویکردی تحلیلی و انتقادی، پرسش‌هایی بنیادین دربارهٔ حقیقت، ایمان، وحی و نسبت عقل و تاریخ مطرح می‌کند. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب خرده نان های فلسفی اثر سورن کیرکگور

کتاب «خرده‌نان‌های فلسفی» از «سورن کیرکگور» اثری فلسفی است که در میانهٔ قرن نوزدهم نوشته شده و جایگاهی ویژه در مجموعهٔ آثار این متفکر دانمارکی دارد. این کتاب به‌عنوان رساله‌ای کوتاه اما پرمغز، در ادامهٔ دغدغه‌های «کیرکگور» دربارهٔ ایمان، حقیقت و نسبت انسان با امر الهی قرار می‌گیرد. ساختار کتاب مبتنی بر طرح پرسش‌هایی اساسی دربارهٔ امکان شناخت حقیقت، نقش تاریخ و وحی در ایمان دینی و تمایز میان ایدئالیسم فلسفی و مسیحیت است.

«سورن کیرکگور» در این اثر، با بهره‌گیری از زبان فلسفی و گاه با استفاده از نام‌های مستعار، تلاش می‌کند مرز میان عقل و ایمان را روشن کند و نشان دهد که تجربهٔ دینی و ایمان مسیحی تفاوتی کیفی با دستاوردهای فلسفهٔ نظری دارند. کتاب «خرده‌نان‌های فلسفی» در قالب رساله‌ای تحلیلی و دیالوگ‌محور، خواننده را به تأمل دربارهٔ بنیادهای ایمان و معنای حقیقت دعوت می‌کند و درعین‌حال به سنت فلسفی غرب و الهیات مسیحی ارجاع می‌دهد.

خلاصه کتاب خرده نان های فلسفی

در کتاب «خرده‌نان‌های فلسفی»، «سورن کیرکگور» با طرح یک آزمایش فکری، دو رویکرد متفاوت به حقیقت را مقابل هم قرار می‌دهد؛ ایدئالیسم فلسفی (به‌ویژه در سنت افلاطونی و هگلی) و ایمان مسیحی. او ابتدا به این می‌پردازد که در فلسفهٔ یونانی، حقیقت امری است که انسان می‌تواند با تلاش عقلانی و تذکار به آن دست یابد؛ حقیقتی که همیشه حاضر است و انسان باید آن را به یاد آورد. در مقابل، «کیرکگور» نشان می‌دهد که در مسیحیت، حقیقت نه امری ازلی و همواره دردسترس، بلکه رخدادی تاریخی است که در لحظه‌ای خاص (لحظهٔ تجسد مسیح) وارد تاریخ می‌شود و انسان تنها از طریق جهش ایمانی می‌تواند به آن دست یابد. در ادامه، نویسنده به مسئلهٔ وحی و تاریخ می‌پردازد و با ارجاع به بحث «لسینگ» دربارهٔ فاصلهٔ میان حقایق تاریخی و حقایق عقلی، تأکید می‌کند که ایمان مسیحی بر پذیرش رخدادی تاریخی استوار است که با عقل صرف قابل‌اثبات نیست.

«سورن کیرکگور» با نقد ایدئالیسم فلسفی، بر این نکته پافشاری می‌کند که ایمانْ نوعی رابطهٔ شخصی و وجودی با حقیقت است و نه صرفاً نتیجهٔ استدلال یا تذکار عقلانی. او همچنین به مفهوم «لحظه» اشاره می‌کند؛ لحظه‌ای که در آن، انسان با حقیقت الهی مواجه می‌شود و باید تصمیم بگیرد که ایمان بیاورد یا نه. این تصمیمْ جهشی است که عقل نمی‌تواند آن را تضمین کند و تنها با شهامت و پذیرش خطر ممکن می‌شود. در نهایت، کتاب «خرده‌نان‌های فلسفی» با تأکید بر تفاوت کیفی میان ایمان و معرفت فلسفی، خواننده را به تأمل دربارهٔ معنای ایمان، نقش تاریخ در دین و محدودیت‌های عقل فلسفی دعوت می‌کند.

چرا باید کتاب خرده نان های فلسفی را بخوانیم؟

این کتاب با طرح پرسش‌هایی بنیادین دربارهٔ نسبت عقل و ایمان، حقیقت و تاریخ و امکان شناخت امر الهی، فرصتی فراهم می‌کند تا خواننده با یکی از مهم‌ترین جدل‌های فلسفهٔ دین آشنا شود. خواندن «خرده‌نان‌های فلسفی» نه‌تنها برای فهم اندیشه‌های «کیرکگور»، بلکه برای درک تحولات فلسفهٔ مدرن و الهیات مسیحی اهمیت دارد. مطالعهٔ این اثر ذهن را با چالش‌هایی روبه‌رو می‌کند که هنوز هم در مباحث فلسفی و دینی معاصر مطرح‌اند و به‌ویژه به روی کسانی که به مرزهای عقل و ایمان علاقه‌مندند دریچه‌ای تازه می‌گشاید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب به علاقه‌مندان فلسفه، الهیات، فلسفهٔ دین و کسانی که دغدغهٔ نسبت میان عقل و ایمان یا معنای حقیقت را دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌های علوم انسانی و کسانی که به آثار اندیشمندان مدرن و نقد ایدئالیسم علاقه دارند می‌توانند از خواندن این کتاب بهره ببرند.

درباره سورن کیرکگور

«سورن کیرکگور» (۱۸۱۳ـ۱۸۵۵) فیلسوفی دانمارکی و متفکری مسیحی بود که اندیشه‌هایش بر محور مفاهیمی همچون ایمان، وجود، انتخاب و تعهد انسانی شکل گرفت. او تأثیری عمیق بر الهیات نوین و فلسفه به‌ویژه اگزیستانسیالیسم گذاشت و به همین دلیل اغلب از او با عنوان «پدر اگزیستانسیالیسم» یاد می‌کنند.

او در دانشگاه کپنهاگ به تحصیل الهیات و فلسفه پرداخت و مدتی تحت‌تأثیر اندیشه‌های «هگل» قرار گرفت، اما به‌زودی دریافت که نظام فلسفی «هگل» هرچند باشکوه و عظیم است، جایی برای فرد و تجربهٔ زیستهٔ او باقی نمی‌گذارد. همین نقد سبب شد که در برابر آن موضع بگیرد.

ارثیهٔ قابل‌توجهی که از پدر به «سورن کیرکگور» رسید این فرصت را فراهم کرد تا بی‌نیاز از دغدغه‌های مالی، تمامِ وقت خود را وقف نویسندگی کند. نتیجه آن شد که طی چهارده سال پایانی زندگی‌اش بیش از بیست کتاب و رسالهٔ مهم پدید آورد.

آثار «کیرکگور» ساختاری نظام‌مند ندارند و آگاهانه در قالب‌های متنوعی چون مقاله، گفتارهای حکیمانه، نامه‌های ساختگی، نوشته‌های روزنامه‌ای و قطعات ادبی عرضه شده‌اند. او اصطلاح وجودی (اگزیستانس) را برای توصیف فلسفهٔ خود برگزید، چراکه فلسفه‌اش را نه همچون یک نظام نظری جامع، بلکه به‌عنوان بیان زندگی فردی و تجربه‌شده می‌دانست؛ رویکردی که در تقابل با روش نظام‌مند فیلسوف آلمانی، «هگل»، قرار داشت.

از جمله آثار مهم او می‌توان به کتاب‌های «مفهوم آیرونی؛ با ارجاع مداوم به سقراط»، «یا این/ یا آن» (۱۸۴۳)، «ترس و لرز» (۱۸۴۳)، «تکرار» (۱۸۴۳)، «مفهوم دلهره» (۱۸۴۴)، «پاره‌های فلسفی» (۱۸۴۴)، «مراحلی در مسیر زندگی» (۱۸۴۵)، «پی‌نوشت‌های ناعلمی پایانی بر پاره‌های فلسفی» (۱۸۴۶)، «بیماری منتهی به مرگ» (۱۸۴۹) و «تجربه در مسیحیت» (۱۸۵۰) اشاره کرد.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

کتاب حاضر با عنوان «قطعات فلسفی» و با ترجمهٔ «همایون کاکاسلطانی» در سال ۱۳۹۳ توسط انتشارات جامی منتشر شده است.

بخشی از کتاب خرده نان های فلسفی

«تلقی کیرکگور از دیدگاه «سقراطی» یا، درست‌تر بگوییم، دیدگاه افلاطونی یا حتی به‌طور اخص دیدگاه ایدئالیستی‌ـ فلسفی دربارهٔ رابطهٔ انسان با حقیقت نه اصیل و بدیع است و نه، چنانکه پیش‌تر اشاره رفت، تفسیرش از مسیحیت تفسیری اصیل و بدیع است. وانگهی، او ادعا نمی‌کند که برداشتی اصیل و بدیع از ایدئالیسم و مسیحیت دارد؛ برعکس، او با طیب خاطر اذعان می‌کند که آنچه به خواننده عرضه می‌دارد بر همگان معلوم است. بدیع بودن کتاب را نباید در مقایسهٔ افلاطونیسم و مسیحیت بجوییم، هرچند این مقایسه در رسالهٔ کیرکگور به‌صورتی کم‌همتا صورت بسته است؛ بدیع بودن کتاب ناشی از تأکید نویسنده است بر تفاوت ماهوی عمیق میان افلاطونیسم و مسیحیت به‌علت رویداد تجسد در آیین مسیح.»