کتاب سقوط سلطنت

کتاب سقوط سلطنت نوشتهٔ رایان گینجراس و ترجمهٔ علیرضا میردیده است. انتشارات شیرازه کتاب ما این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی حاوی شرحی بر جنگ بزرگ و پایان امپراتوری عثمانی (۱۹۲۲ - ۱۹۰۸).

درباره کتاب سقوط سلطنت

رایان گینجراس در کتاب سقوط سلطنت روایت دهه‌های پایانیِ عمر امپراتوری عثمانی را بیان کرده است. نویسنده با اشاره به ناآرامی‌ها، تلاطم‌ها و آشوب‌هایی که از درون این ساختار سیاسی منجربه افول اقتدار و سپس اضمحلالش شد، سقوط این امپراطوری را شرح داده است. در این روایت، عامل بیرونی، یعنی جنگ بزرگ یا همان جنگ اول جهانی، در مقامِ دوم اهمیت قرار گرفته است. نویسنده بر این عقیده است که سقوط سلطنت طی سه مرحله صورت گرفت؛ مرحلهٔ اول، بروز آشکار و سپس تشدید تنش‌های داخلی‌ است که ناشی از ترکیب پیچیدهٔ قومی، ملیتی و مذهبیِ امپراتوری پیش از جنگ بزرگ بود. مرحلهٔ دوم به وقایع سال‌های جنگ و تغییر و تحولات ناشی از آن اختصاص دارد. مرحلهٔ سوم به شرح رویدادها و منازعاتی می‌پردازد که می‌توان آن‌ها را ذیل تلاش برای تأسیس کشور ترکیه که شکل یک حکومت جمهوری به‌خود گرفت، دسته‌بندی کرد.

خواندن کتاب سقوط سلطنت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران تاریخ جهان پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب سقوط سلطنت

«اعضاء کمیتهٔ اتّحاد ترقّی برای آخرین بار به‌عنوان یک حزب در روز ۱ نوامبر ۱۹۱۸، تنها دو روز پس از امضاء آتش‌بس، با یکدیگر ملاقات کردند. در سالن اصلی دفتر مرکزی حزب، یک ساختمان بزرگ قرمز رنگ در قلب بخش قدیمی استانبول، گرد هم آمدند. طلعت پاشا همچون دیگر جلسات، آغازگر رسمی نشست بود. در این موقعیت، در چهره‌اش «خستگی شدیدی» دیده می‌شد و به مدتی طولانی «با صدایی آرام و بی‌احساس» صحبت کرد. او سخنرانی خود برای حضار را با ارائهٔ خلاصه‌ای از تحوّلات بین‌المللی عثمانی پیش از آغاز جنگ شروع کرد؛ موضوعی که در دو مجمع پیشین کمیته در خصوص آن به اظهار نظر پرداخته بود. او شرحی از شکستی که امپراتوری در بالکان خورد و موافقت‌نامه‌های اصلاحی داخلی که بریتانیا و روسیه در سال ۱۹۱۴ بر استانبول تحمیل کرده بود، بازگو کرد. بحث در خصوص اقدامات اصلاحی تحمیل‌شده بر شرق آناتولی، سرانجام او را به دفاع از اتّحاد با کشورهای قدرت‌های مرکز در طول جنگ کشاند. او با تکرار سخنان پیش از نشست سالانهٔ حزب، مُصر بود که امکان بی‌طرفی برای دولت وجود نداشت. متفقین از خواستهٔ خویش، برای تصرّف تنگه‌ها و تقسیم قلمرو امپراتوری میان خود دست بر نداشتند. با این وجود، بر خلاف روایت‌های گذشتهٔ طلعت از آغاز جنگ، او این بار اصرار داشت که «آلمان و اتریش در مقابل ما ایستادند و ما را تحت فشار قرار دادند» و پای امپراتوری را به جنگ باز کردند. خلاصهٔ او سپس به جریان‌های خود جنگ و اقداماتی که دولت در قبال ارامنه، مسیحیان ارتدوکس، یهودیان و اعراب انجام داده بود، نیز رسید. او اظهار کرد: «این شایعات مربوط به تبعید و قتل عام، تا حدّ زیادی اغراق‌آمیز هستند». اخراج‌ها به منظور تأمین امنیّت ارتش و خطوط تأمین تدارکات آن صورت گرفت. وزیر در حالی‌که ابتدا اظهار داشت که «همهٔ ارمنی‌ها و یونانی‌ها مسئول اعمال خیانت‌آمیز نیستند»، مردّد و مدّعی شد که تمامی روستاهای ارمنی در ارزروم به گروه‌های چریکی که در پشت خطوط ارتش عثمانی عملیات می‌کردند، پناه داده بودند. در نتیجهٔ خصومت‌های گذشته بود که «تعداد کثیری از مقامات» مرتکب اعمال «ظالمانه و خشونت‌آمیز» شدند. طلعت، علاوه بر مجازات کسانی که مسئول افراط و تفریط در این اخراج‌ها هستند، متعهّد شد که مقامات، افسران و تاجران مسئول اختلاس‌ها و فسادها را به دست قانون بسپارد. اکنون که جنگ تمام شده است، او متعهد شد که حکومت همهٔ سودجویان را در قبال جنایات‌شان پاسخگو خواهند کرد. در این ادعای آخر، اشک‌های وزیر سرازیر شد و برای مدتی ساکت شد. پس از آنکه آرام شد، حقیقت تلخی که دولت با آن روبه‌رو بود را مورد تأیید قرار داد. با عقب رانده‌شدن ارتش امپراتوری از سوریه، و تقاضای بلغارستان برای صلح، ملّت مجبور شد شکست را بپذیرد. به گفتهٔ وی، حکومت به‌دنبال راه‌حلّی مسالمت‌آمیز برای پایان جنگ مطابق با اصول چهارده‌گانهٔ وودرو ویلسون بوده است. اما او به مردم اطلاع داد که نه او و نه دیگر وزرای اتّحادچی زمان جنگ نقشی در ایجاد صلح عادلانه ایفا نخواهد کرد. همه در اندیشهٔ استعفاء از حزب بودند. او اعتراف کرد: «سیاست‌های ما شکست خوردند»؛ به همین خاطر، «دیگر نمی‌توانیم از موقعیت خود در قدرت به هیچ شکل و صورتی دفاع کنیم.» سپس تریبون را ترک کرد و در میان حاضران قرار گرفت و ادامهٔ برنامه‌های مجمع را به دست کمیتهٔ مرکزی سپرد. نشست، پنج روز بعد با اتخاذ تصمیم جمعی مبنی بر انحلال حزب برای همیشه، به پایان خود رسید. کمیتهٔ اتّحاد و ترقّی دیگر هرگز احیاء نشد.»