کتاب روح درمانی با مولانا

کتاب روح درمانی با مولانا با عنوان اصلی Mevlana'dan Ruhsal Terapiler نوشتهٔ شابان کارا کوشه و رکیه کارا کوشه (روان‌شناس اهل ترکیه) و ترجمهٔ شهرزاد صدر (مدرس دانشگاه) است. نشر گویا این کتاب را منتشر کرده است. اثر حاضر که در دستهٔ تاریخ و نقد و تفسیر اشعار مولانا قرار گرفته، به‌شکلی گویا احوال این روزهای انسان را به تصویر می‌کشد و به ما می‌آموزد زاویهٔ نگاهمان را به دشواری‌ها و مصائب دگرگون کنیم. این کتاب با گردآوری داستان‌ها و جملات شفابخش از آثار مولانا و تلفیق آن با دیدگاه‌های روان‌شناسی کوشیده ما را در عبور از دشواری‌ها و دستیابی به زندگی بهتر راهنمایی کند. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب روح درمانی با مولانا اثر شابان کارا کوشه و رکیه کارا کوشه

کتاب «روح‌درمانی با مولانا» (رنج گوید که گنج آوردم) که نخستین‌بار در سال ۲۰۲۰ میلادی و در ایران در سال ۱۴۰۳ منتشر شده، با تکیه بر مجموعه گفتارها و اشعار مولانا به رشتهٔ تحریر درآمده و برای غنابخشیدن به درک و زیبایی مطالب، ابیات مرتبط در انتهای هر بخش گنجانده شده است؛ همچنین در پایان برخی از قسمت‌ها، نویسندگان دیدگاه‌های خود را پیرامون موضوعات مطرح‌شده و مسائل مربوط به انسان معاصر و گاه مباحثی از علم روان‌شناسی ارائه کرده‌اند. پس از مطالعهٔ این اثر چنانچه بتوانیم نگرش خود را تغییر دهیم و کارِ تعمق را در وجودمان نهادینه کنیم، درک و بینشی نو نسبت به زندگی و جهان و رویدادهای آن کسب خواهیم کرد. این بصیرت موجب پذیرشی عمیق‌تر از اتفاقات زندگی و تجربهٔ زیباتر آن خواهد شد. کتاب حاضر با بررسی موضوع آزمون‌ها و سختی‌ها از منظر مولانا آغاز و به نتایج ارزشمندی منتهی می‌شود. نویسندگان این کتاب معتقد هستند که انسان در طول زندگی با فرازونشیب‌های گوناگونی روبه‌رو می‌شود. رخدادهای ناگوار بخشی اجتناب‌ناپذیر از تجربهٔ بشری هستند؛ بیماری، ورشکستگی، از دست دادن عزیزان و سایر مصائبْ همگی می‌تواند احساس درماندگی، افسردگی و اضطراب را در فرد برانگیزند و تعادل روحی او را بر هم زند. انسان در مواجهه با این سختی‌ها به‌دنبال راهی برای تسکین آلام خود می‌گردد و به منابع مختلفی از جمله دوستان، خانواده، متخصصان و حتی باورهای عامیانه روی می‌آورد تا عمق درد و رنج خود را بیان کند و به آرامش برسد. در این میان، کلام و آموزه‌های مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، گنجینه‌ای ارزشمند برای التیام روح و یافتن معنا در دل سختی‌ها به شمار آمده است. اندیشه‌های او که در آثاری همچون مثنوی معنوی متبلور شده، نه‌تنها برای انسان‌های عصر او، بلکه برای تمام اعصار و با هر پیشینهٔ فرهنگی و مذهبی، شفابخش و راهنما بوده است. مولانا با زبانی سرشار از عشق و مهربانی پذیرای تمام درون انسان است و با ارائهٔ بینشی عمیق به رنج‌ها و چالش‌های زندگی، به مخاطب کمک می‌کند تا نگاه خود را به سختی‌ها تغییر داده و در پی یافتن معنا و حکمت نهفته در آن‌ها برآید. این کتاب با گردآوری داستان‌ها و جملات شفابخش از آثار مولانا و تلفیق آن با دیدگاه‌های روان‌شناسی کوشیده راهنمایی برای عبور از دشواری‌ها و دستیابی به زندگی بهتر ارائه باشد.

خلاصه کتاب روح درمانی با مولانا

بررسی قرآن و سخنان بزرگان نشان می‌دهد که رنج و مصیبت در زندگی امتحانی اجتناب‌ناپذیر برای سنجش توان و رشد انسان است. خداوند با آفرینش مرگ و زندگی، واکنش انسان‌ها را در برابر نعمت و سختی ارزش‌گذاری می‌کند و جهان فانی صحنه‌ای برای این آزمون الهی است. طبق آموزه‌های مولانا انسان‌ها از بدو تولد تا مرگ با خیر و شر امتحان می‌شوند و سختی‌ها لزوماً برای تلخ‌کردن زندگی نیست؛ بلکه در تضاد با خیر، معنای آن را آشکار می‌سازد. تشخیص خیر و شر به نفس و نگاه انسان بستگی دارد و نفسِ پیروِ خود، ممکن است خیر را شر و شر را خیر ببیند. آگاهی از اینکه هر دو از جانب خداوند نازل می‌شود، موجب پذیرش بهتر این امور می‌شود. مولانا مفهوم قبض و بسط عرفانی را مطرح می‌کند که تنگی و گشایش مادی و معنوی را شامل می‌شود و مراقبه و عبادت را موجب بسط روح و آرامش ذهن می‌داند. مفهوم «بیبلیوتراپی» یا «کتاب‌درمانی» سابقه‌ای دیرینه در فرهنگ‌های مختلف دارد و به‌عنوان روشی برای شفای روح و حل مشکلات از طریق خواندن و نوشتن شناخته می‌شود. آثار مولانا به‌ویژه مثنوی معنوی به‌دلیل مفاهیم عمیق عرفانی و شناخت دقیق بحران‌های روحی انسان، خاصیت درمان‌بخشی دارد و می‌تواند به‌عنوان ابزاری قدرتمند در بیبلیوتراپی مورد استفاده قرار گیرد. روان‌شناسان و محققان غربی به تأثیر عمیق آثار مولانا بر روح انسان اذعان کرده و آن را منبع الهامی برای بازسازی معنوی و درمان بیماری‌های روحی دانسته‌اند. مولانا رنج را نه صرفاً مصیبت، بلکه وسیله‌ای برای کمال و نعمتی در لباس سختی می‌داند و بر اهمیت تغییر نگاه به آن و یافتن رشد و بلوغ در دل آن تأکید می‌کند. او ترک مرزهای شک و حرکت به‌سوی امید و صبر را راه رسیدن به صلح درون می‌داند و معتقد است که غلبه بر رنج، انسان را به مراتب بالاتری می‌رساند. این خلاصه‌ای از سرآغاز کتاب حاضر است.

چرا باید کتاب روح درمانی با مولانا را بخوانیم؟

مطالعهٔ این اثر می‌تواند موجب آشنایی بیشتر و بهترِ شما با اندیشهٔ مولانا شود و شما را برای عبور از دشواری‌ها و دستیابی به زندگی بهتر راهنمایی و تشویق کند.

کتاب روح درمانی با مولانا را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب را به دوستداران آثار مولانا و پیوند آن با روان‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره شابان کارا کوشه و رکیه کارا کوشه

«شابان کارا کوشه» متولد سال ۱۹۷۲ میلادی در استانبول، فارغ‌التحصیل رشتهٔ مهندسی از دانشگاه «ییلدیز تکنیک» و فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی‌ارشد در رشتهٔ تصوف از دانشکدهٔ علوم اجتماعی دانشگاه «مارمارا» است. او با کتاب‌های عرفانی و معنوی خود در جامعهٔ ترکیه نویسندهٔ شناخته‌شده‌ای است. این نویسنده کارشناس مدیریت و نظارت آموزش‌وپروش و پژوهشگر در حوزهٔ تصوف بوده است. در سال‌های دانشجویی دوره‌های آموزشی مدیریت و علوم دینی و تصوف را گذرانده و از سال ۱۹۹۶ میلادی در مراکز مختلفی به‌عنوان مدیر آموزشی و پژوهشگر مشغول به کار بوده است. «شابان کارا کوشه» لیسانس دیگری از دانشگاه بین‌المللی «احمد یِسوی» در رشتهٔ مدیریت و نظارت آموزشی دارد و رئیس مجموعهٔ آموزشی تحقیقات اجتماعی (ABSAD) است و با مؤسساتی که آثار مولانا را نشر می‌دهد، همکاری می‌کند.

«رُکیه کارا کوشه» در سال ۱۹۷۷ میلادی در استانبول متولد شده است. او روان‌شناس، مربی آموزشی و نویسندهٔ چندین کتاب است. این نویسنده دو لیسانس مختلف دارد؛ یکی در رشتهٔ هنر ارتباطلات از دانشگاه «فرهنگ استانبول» و دیگری در رشتهٔ روان‌شناسی از دانشگاه «آنادُولو». او مشغول فعالیت در انجمن روان‌شناسی ترکیه بوده، سمینارهای مختلفی درمورد زنان و مسائل اجتماعی ارائه داده، به زبان انگلیسی و عربی مسلط بوده، ساز نی را می‌نوازد و نوازندهٔ موسیقی کلاسیک ترکی است. «رُکیه کارا کوشه» دوره‌های مرتبط با روان‌شناسی عرفانی را گذرانده و برنامه‌های روان‌شناسی را در شبکه‌های تلویزیونی ترکیه اجرا کرده است.

بخشی از کتاب روح درمانی با مولانا

«به جاهای آرام‌بخش برو

انسان وقتی که آرامش بگیرد درونش را احساس خوشایندی فرامی‌گیرد پس به جاهای برو که حال و احوالت را خوب کند و پیش کسانی باش که روح تو را زیباتر کند.

در یک جا قلاب نشو. اگر درخت پای در خاک نداشت و ثابت نبود، تبر نمی‌توانست آن را بشکند.

تو زیر یوغ و تأثیر زمان هستی اما مکان را می‌توانی خودت انتخاب کنی.

عاقلانه رفتار کن و در مکان‌هایی باش که آرامش به سوی تو می‌آید. به آن‌جا برو، قدر زمان را نیز بدان و زمان خود را بیهوده به هدر نده.

و بعد می‌بینی که دیگر عنصر مکان و زمان نمی‌تواند تأثیری بر تو بگذارد. زیرا تو از تأثیر و کم شدن مکان زمان فراتر رفته‌ای. (دیوان شمس)

توضیحات

امروزه در علوم مختلف در مورد تأثیر مکان و فضا و رنگ بر سلامت روح و روان انسان، مطالعهٔ زیادی شده است. و محققان نیز با نظر مولانا موافقند که اگر مکانی به تو آرامش نمی‌دهد یا حال تو را بد می‌کند از آن‌جا خارج شو. در روانشناسی به این گروه از موارد "عوامل محیطی تأثیر گذار در سلامت روان" می‌گویند. که به‌خصوص در روانشناسی محیطی بسیار روی آن‌ها مطالعه شده است. حتی تأثیر رنگ‌ها بر سلامت روحی و میزان کارایی افراد هم بسیار مهم است. مثلاً سبز، رنگ حاکم بر طبیعت است و برای انسان آرام‌بخش است. حس امنیت می‌دهد. در عین حال رنگ جوان شدناز نو شدن است و تداعی‌کنندهٔ امید است. رنگ اشتراک‌گذاری و رنگ هماهنگی است.

می‌گویند رنگ سبز، رنگ مناسبی برای آشپزخانه است حتی به خاطر این‌که خاصیت آرام بخشی دارد برای بیمارستان و اتاق عمل هم مناسب است برای همین جراحان و کادر درمان سبز می‌پوشند.

موسیقی

موسیقی و صدای زیبا روح را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.

افراد صاحب حکمت می‌گویند که ما این صدای زیبای موسیقی را از آسمان‌ها الهام گرفته‌ایم.

مولانا دفتر اول مثنوی را یعنی شروع این کتاب پر حکمت را با داستان یک ساز یعنی نی آغاز می‌کند. این بخش که به آن "نی‌نامه" نیز گفته می‌شود به نی، صدای نی و نحوهٔ جدایی او از نیستان پرداخته و صدای نی را موسیقی برای بیداری روح و آگاهی انسان و شناخت او نسبت به روح خود دانسته است. در این بخش او دربارهٔ داستان جدایی نی از نیستان و تبدیل او به نی و صدایی که زیبایی‌اش اثر نالهٔ جدایی است صحبت کرده و نی را به زهر و پادزهر تشبیه کرده است که درد و درمان در اوست.

نی از راهی پر پیچ و خم می‌گذرد تا به مسیر عشق برسد. (مثنوی، دفتر اول: ۱)

بشنو از نی چون حکایت می‌کند

از جدایی‌ها شکایت می‌کند

کز نیستان تا مرا ببریده‌اند

در نفیرم مرد و زن نالیده‌اند

در زمان عثمانی هم تأثیر موسیقی بر بیماران روشن شده بود از این‌رو در مراکز نگهداری بیماران در برخی از روزها سازها و موسیقی نواخته می‌شد.»