کتاب سینما و تاریخ

کتاب سینما و تاریخ نوشتهٔ مارک فرو و ترجمهٔ محمد تهامی نژاد است. انتشارات علمی و فرهنگی این کتاب در حوزهٔ سینما را منتشر کرده است.

درباره کتاب سینما و تاریخ

مارک فرو از نخستین تاریخ‌نگارانی است که فیلم را به‌مثابهٔ منبعی ارزشمند برای مطالعۀ تاریخ معرفی کرد. اولین مقالۀ مارک فرو، در کتابی که در دست دارید، تاریخ ۱۹۷۱ را دارد. بنیاد کتاب سینما و تاریخ (Cinéma et histoire) بر تاریخ‌نگاری ترکیبی و معرفی مدل‌های جامعه‌شناختی برای مطالعۀ تاریخ، به مدد فیلم، استوار است؛ تاریخ‌نگاری ترکیبی (سینتتیک)، در فرانسۀ قرن بیستم، عبارت از قرار گرفتن تاریخ در قلب جامعه‌شناسی بود. فِرو نگاه سینماگران به جهان تاریخی و گذشته را در برابر تاریخ کلان و رسمی می‌گذارد و سینما را در همۀ قابلیت‌هایش بررسی می‌کند؛ سینما بحث‌های متقابل را به پیش می‌برد و دارای لغزش‌های کلامی و زبانی است؛ لغزش‌هایی که به منزلۀ ابزار بررسی روان‌شناسی اجتماعی مفید هستند. او حتی موضوع سودمندی و ناسودمندی تاریخ، چگونه تاریخ به کودکان تدریس می‌شود؟، را به این خاطر در سطح جهان پژوهش کرد که به دلیل وجود تفاوت‌های خارق‌العاده در «آگاهی تاریخی» وقوف یابد. از این رو، به جای بازگویی تاریخ رسمی، کوشید تا تاریخ ملی کشورها را از طریق پژوهش در کتاب‌های درسی، کارتون‌ها، و رمان‌های تاریخی به چنگ بیاورد و در این میان به روایت‌های ملی، اسطوره‌ها، گسست‌های تاریخی و تابوهای ایران و هند نیز پرداخته است.

خواندن کتاب سینما و تاریخ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران سینما و تاریخ سینما پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب سینما و تاریخ

«منتقد نیویورک تایمز دربارۀ تبهکاری‌مضاعف در خط ماژینو و سایر فیلم‌های فرانسوی نوشت: «با توجه به اعلام خطر اخیر برادران وارنر دربارۀ فعالیت‌های جاسوسی نازی‌ها در امریکا، کشف این موضوع شگفت‌آور است که فرانسوی‌ها که ظاهراً دلایل بیشتری برای نگران بودن از این وضع دارند، در برابر خطری که همۀ ما را تهدید می‌کند کاملاً بی‌اعتنا هستند» (۸ ماه مه ۱۹۳۹). در همان سال، هجده فیلم صریحاً ضدنازی (مثل جانوران برلین و زیردریایی در امریکا به نمایش درآمد. می‌توانیم سه فیلم ضدنازی دیگر که همراه ۱۶ فیلم روسی در نیویورک نمایش داده شد را نیز بیفزاییم که عبارت‌اند از اوپنهایم‌ها (گرگوری روشال، ۱۹۳۹) سربازان باتلاق (الکساندر ماشه رت ـ ۱۹۳۸)، و یک همشهری بزرگ (فردریش مارکوویچ اِرملِر، ۱۹۳۸-۱۹۳۹). در عوض، امریکایی‌ها هم دو فیلم ضد شوروی نینوچکا (ارنست لوبیچ، ۱۹۳۹ که در پاریس نیز به نمایش در آمد) و گشت آسمان (هاوارد برِثرِتون، ۱۹۳۹) را تهیه کردند یا به نمایش در آوردند که دخالت شوروی در فنلاند را محکوم می‌کرد.

این ترازنامه به‌وضوح نشان می‌دهد، برخلاف فرانسه ــ که در حال‌وهوای یک جنگ داخلی به سر می‌برد و قوانین نظامی یا فرهنگی هیچ کوششی برای اینکه معین کند کمونیسم دشمن است یا نازیسم به خرج نمی‌داد ــ در امریکا حتی پیش از ۱۹۳۹، به‌طورصریح و روشن، انتخاب صورت گرفته بود. در ۱۹۳۸ فیلم‌های زیر به نمایش درآمدند: آخرین قطار از مادرید (جیمز هوگان، ۱۹۳۷) و سه رفیق (فرانک بورزینجی، ۱۹۳۸). در دنیای سینما، چنین انتخابی نسبت به روزنامه‌نگاری یا نوشته‌های پژوهشی بسیار متمایزتر می‌شد. در ۱۹۳۹ که یک نقطۀ تحول تاریخی محسوب می‌شود، چندین نوشتۀ جانبدار نازی‌ها مثل استحکامات آلمان (ساختۀ ئی. هامبلوخ و دیگران که سیاست آلمان را پس از ۱۹۴۴ توجیه می‌کردند) ظاهر شد، در حالی که اکثر نوشته‌های مرتبط با ا.ج.ش.س. ضدشوروی بودند (شاهد مثالش آثار پی. ای. اسلوآن، س. کلارک و کریویسکی).»