کتاب طنزآوران جهان نمایش ۱۳

کتاب طنزآوران جهان نمایش ۱۳ نوشتهٔ یاسمینا رضا و ترجمهٔ داریوش مودبیان است. نشر گویا این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی حاوی شرحی بر نمایشنامه‌های «هنر» و «خدای کشتار» و نقد آن‌ها.

درباره کتاب طنزآوران جهان نمایش ۱۳

مجموعهٔ طنزآوران جهانِ نمایش، حاصل کوشش‌ها و پژوهش‌های علمی و عملی ــ پنج دههٔ اخیرِ ــ یکی از پژوهندگان و دست‌اندرکاران راستین هنر نمایش در عرصهٔ کمدی در ایران است.

هنرِ نمایش، از روزگار دیرین، بخشی از فرهنگِ جهانی‌ست که دور از هر رنگ و هر تعلقی می‌تواند ناشر اندیشه‌های بالا و والای انسان در میان انسان‌ها و سرزمین‌های گوناگون باشد. هنر نمایش، این رسانهٔ قدرتمند گروهی و جمعی، زبانِ جهانی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها است. در این هنر طنز و کمدی جایگاه ویژه‌ای دارد.

در تعریفی کلی، کمدی به معنای تقلید از کردار، رفتار و حتی باورهای محیط پیرامون نوع بشر برای اصلاح امور اجتماعی است، آریستوفانس ــ پدر کمدی‌نویسی در یونان باستان ــ به طرح موضوع‌های عصر خود با زبانی هجوگونه، استهزاآمیز و گاه خشن می‌پرداخت و پس از او کمدی‌نویسان دوران میانه ــ رم باستان ــ (پلوتوس، ترنس و مناندر) در کمدی‌های خود بیشتر زبان فراواقعیت را به کار می‌گیرند و به نقدِ جامعه خویش و مناسبات اجتماعی آن دوران می‌پرداختند. اما با دگرگونی‌های فکری در دوران پس از آن و تغییر و تحول در نظام اجتماعی و سیاسی اروپا و پیشرفت علوم به ویژه جامعه‌شناسی و روانشناسی اجتماعی، عناصر واقع‌گرا چه در مضامین و چه در زبان و حتی ساختار کمدی رونق گرفت.

با پایان جنگ جهانی دوم جریان‌های تازه در عرصهٔ اندیشه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی در اروپا آغاز می‌شود و در این میان «تئاتر» بیشترین بهره را می‌برد.

«تئاتر نو»، «تئاتر نوین»، «تئاتر پیشتاز»، «ضد تئاتر» و دست آخر «تئاتر پوچی و پوچ‌گرا» (ابزورد)، عنوان‌هایی بود که منتقدان و نمایش‌نامه نویسان برای بیان ساختار و مضامین مورد نظر خود در این جریان تازه برگزیدند. از میان این همه تئاتر پوچی یا پوچ‌گرا بیشتر از همه به مذاق همگی خوش آمده و بیشتر از همه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. از بکت تا یونسکو، از آدامف تا آرابال و... تا آلبی و پینتر و مرژوک و ... بسیاری از نمایش‌نامه‌نویسان بزرگ جهان را به این تئاتر منتسب می‌کنند. کتاب طنزآوران جهان نمایش ۱۳ به آثار یاسمینا رضا پرداخته می‌شود.

خواندن کتاب طنزآوران جهان نمایش ۱۳ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران حوزهٔ تئاتر و علاقه‌مندان به ادبیات نمایشی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره یاسمینا رضا

یاسمینا رضا در یک می ۱۹۵۹ در پاریس از پدری نیمه‌ایرانی و نیمه‌روس و مادری مجارستانی به دنیا آمد. کار حرفه‌ای را با بازیگری آغاز کرد. در سال ۱۹۸۷، نخستین نمایشنامهٔ خود با نام «گفت‌وگوهای پس از خاکسپاری» را نوشت که با موفقیتی چشمگیر مواجه شد و جایزهٔ «مولیر» را از آن خود کرد. پس از آن «مسخ» به قلم فرانتس کافکا را برای اجرایی از «رومن پولانسکی» ترجمه کرد و دوباره جایزهٔ «مولیر» را کسب کرد. در سال ۱۹۹۴ با نمایشنامهٔ «هنر» به اوج شهرت رسید و در سال ۱۹۹۸ برندهٔ جایزهٔ «تونی» شد. چند سال بعد، نخستین رمان خود به نام «حرمان» را نوشت. از آثار مشهور او می‌توان به «خدای کشتار»، «مرد اتفاقی» و «اندوهی ژرف» اشاره کرد.

بخشی از کتاب طنزآوران جهان نمایش ۱۳

«امروز مثل دیروز نیست! چند سال پیش کتابِ سپیده‌دم، ... به دستم رسید، خواندم. دریافتم در مورد یاسمینا رضا و ارتباطش با سارکوزی، به خطا قضاوت کرده بودم اما خوشبختانه دم بر نیاورده بودم و این‌چنین است که امروز خود را خطاکار نمی‌دانم!

در سال ۲۰۰۶ میلادی، نیکلا سارکوزی از سوی راستگرایان فرانسه، نامزد انتخابات ریاست جمهوری فرانسه می‌شود. در همان روزها، یاسمینا رضا به او پیشنهاد می‌کند در کنارش قرار گیرد ــ به عنوان یک ناظر آگاه ــ و در تمام نشست‌های علنی و غیرعلنی، رسمی و انتخاباتی او حضور داشته باشد، یادداشت بردارد و کتابی آماده کند تا پس از پیروزی احتمالی او در انتخابات آن را به چاپ برساند. سارکوزی ــ با اینکه رضا را نمی‌شناسد و فقط نامی از او شنیده و شاید نمایشی از او دیده ــ رضایت می‌دهد. کار رضا آغاز می‌شود؛ به مدت یک سال دست از کارهای دیگر می‌کشد و تمام مدت به همراه سارکوزی و گروه او به اینجا و آنجا می‌رود، ناظر می‌ماند و یادداشت برمی‌دارد. حاصل کار همزمان با ورود سارکوزی به کاخ الیزه، منتشر می‌شود و مورد توجه همگان، به‌ویژه خواص فرانسه قرار می‌گیرد.

با خواندن این کتاب، امروز، دریافتم، آن را می‌توان در روند تکامل ادبی و پختگی قلم یاسمینا رضا جای داد. ناظری هوشیار، تیزبین، اما ادیب که به‌درستی چرخهٔ سیاست‌های برون‌مرزی و درون‌مرزی فرانسه در رأس جمهوری فرانسه مورد بررسی قرار می‌دهد. در این کتاب با گزارشی ویژه آن هم در جامعه زمانی که شرح خاطرات سیاسی می‌کند، روبه‌رو هستیم و باز هم رگه‌های از طنز هوشمندانهٔ یاسیمنا رضا را در آن مشاهده می‌کنیم.

سال ۲۰۰۷، یاسمینا رضا، نمایش‌نامهٔ خدای کشتار۹ را می‌نگارد که چندی بعد با موفقیت در پاریس، سپس در برلین، لندن و نیویورک به روی صحنه می‌آید. یک کمدی نابِ موقعیت؛ اثری که به‌خوبی قدرت قلم و شناخت کنش نمایشی و توان طنزآوری وی را آشکار می‌سازد. در هنر، به بهانهٔ هنر کاربرد هنر و نگاه هنری، دوستی میان انسان‌ها را نگاهی طنزآلود مطرح می‌کند. سپس در نمایش‌نامه سه روایت از زندگی۱۰ (۲۰۰۱)، باز هم به بهانهٔ علم، به مناسبات خانوادگی اشاره‌های در لفافهٔ طنز دارد و بالاخره در خدای کشتار، به بهانهٔ نقد رفتاری اجتماعی و پرورشِ نسل آینده، به ستیز غریزی و همیشگی انسان‌ها، حتی در جوامع پیشرفته می‌پردازد.»