داریوش مودبیان
زندگینامه و معرفی کتاب‌های داریوش مودبیان
داریوش مؤدبیان (Dariush Mo'addabian) کارگردان و مترجم شناخته‌شده و چیره‌دست تئاتر است که با کارگردانی سریال به‌یادماندنی و نوستالژیک «محله‌ی برو بیا» در ذهن مخاطبان تلویزیون برای همیشه حک شده است. او که فعالیت در عرصه‌ی تئاتر را از دوران نوجوانی آغاز کرده است، تاکنون بیش از ۲۰ نمایشنامه از برجسته‌ترین آثار ادبیات نمایشی جهان را به فارسی ترجمه کرده است و در ترجمه‌ی این آثار؛ مخصوصاً آثار ابزورد و کمدی، دانش و کارکشتگی‌اش را به‌خوبی عیان کرده است.
بیوگرافی داریوش مودبیان
داریوش مودبیان در سال ۱۳۲۹ در تهران متولد شد. او از سال ۴۲ شمسی در حالی که ۱۴ ساله بود، در رادیو به شکل حرفه‌ای کار می‌کرد، به گفته‌ی خودش کار پاره‌وقت در رادیو به او جسارت نوشتن، ترجمه و بازیگری را داد. به همین شکل سر از صحنه‌ی تئاتر و بازیگری درآورد و در ۱۵ سالگی برای اولین‌بار با بازی در نمایش تلویزیونی ضحاک ماردوش روی صحنه‌ی تئاتر رفت.
نوجوانی و مشق ترجمه
کار ترجمه در همان سن‌وسال نوجوانی برای داریوش مؤدبیان با ترجمه‌ی قصه‌هایی از زبان انگلیسی به فارسی شروع شد. کم کم با جسارت خاص نوجوانان با هدف بهبود مهارتش در انگلیسی یکی از داستان‌های چخوف که همان زمان هم ترجمه شده بود را به فارسی برگرداند. این کار را با تمام قصه‌های ترجمه‌شده‌ی در دسترسش انجام می‌داد و با ترجمه‌های اصلی مقایسه می‌کرد. این کار برای مترجمان سطوح بالاتر به معنای گرته‌برداری یا حتی کپی کردن است، اما به نوجوان خام‌دستی مثل او کمک کرد تا اصول و قواعد ترجمه را یاد بگیرد و به سبکی مطلوب نزدیک شود. در‌این‌بین تلاش می‌کرد تا ترجمه‌های شاخص را تحلیل کند.
داریوش مؤدبیان در این زمان تمام ترجمه‌های چخوف را گردآوری کرده بود و این آثار را از طریق تحلیل و بررسی ترجمه از نو کشف می‌کرد. به همین جهت فکر می‌کرد که چه قدر ترجمه‌ی ادبی به بازیگری شباهت دارد.
داریوش مؤدبیان از سال ۱۳۴۸ که دیگر ۱۸ ساله شده بود، تمام شهامتش را جمع کرد و آثار طنز، نمایشنامه‌ها و داستان‌هایی که ترجمه کرده بود را به روزنامه‌ها سپرد تا چاپ شوند؛ البته هر بار با اسمی مستعار مثل بچه‌ی خیابان ری، هدهد میرزا یا بنده خدا و...!
تحصیلات داریوش مودبیان
داریوش مؤدبیان پس از به‌پایان‌رساندن دوران دبیرستان، برای ادامه‌ی تحصیل در مقطع لیسانس به دانشگاه تهران رفت. او در همان زمان به‌سختی کار می‌کرد و هم‌زمان در رادیو، تئاتر و ترجمه فعالیت داشت. در سال ۵۳ در رشته‌ی بازیگری و کارگردانی از دانشکده‌ی هنرهای دراماتیک تهران فارغ‌التحصیل شد.
داریوش مؤدبیان در سال ۵۷ به‌عنوان یکی از فیلمنامه‌نویسان فیلم غبارنشین‌ها در سینما حضور پیدا کرد و پس از آن به فرانسه رفت و در دانشگاه سوربن فرانسه مشغول به تحصیل در مطالعات تخصصی هنرهای نمایشی شد. مؤدبیان درمورد انتخاب کشور و زبان فرانسه این‌طور توضیح می‌دهد که وقتی چخوف را با ترجمه‌ی فرانسوی از زبان روسی می‌خواند، حسی عمیق‌تر را تجربه می‌کرد و بعداً فهمیده بود که حتی جنبش ترجمه هم از کشور فرانسه شروع شده است. بنابراین می‌توان گفت که بیشتر بر اساس شهود و شمّی درونی به زبان فرانسه کشش پیدا کرده بود.
در سال ۶۰ شمسی که یک سال پس از فارغ‌التحصیلی در مقطع فوق‌لیسانس بود، داریوش مؤدبیان فوق‌لیسانس زبان‌شناسی را از مؤسسه‌ی مطالعات علوم‌انسانی پاریس دریافت کرد.
داریوش مؤدبیان در سال ۶۶ سریال محبوب و به‌یادماندنی محله‌ی برو بیا را با بازیگران مشهور تئاتر مثل آتیلا پسیانی، رضا ژیان و... کارگردانی کرد و با همین یک اثر تلویزیونی در قلب‌های مخاطبان رسوخ کرد و ماندگار شد.
آثار نمایشی و کتاب‌های داریوش مودبیان
داریوش مؤدبیان آثار بی‌نظیری از چخوف را به فارسی برگردانده و باعث شده تا ادبیات ایران از شاهکارهای این نویسنده‌ی بی‌نظیر غنی شود. تک‌پرده‌ای‌های چخوف و «دوستان ما بد زندگی می‌کنیم» از جمله‌ی این آثار هستند. تک‌پرده‌های چخوف تمام نمایشنامه‌های آنتوان چخوف است که در تک‌پرده نوشته شده‌اند و البته مترجم توضیحات و تفسیرهای جزئی را هم اضافه کرده تا فهم آن‌ها برای مخاطب راحت‌تر شود. دوستان ما بد زندگی می‌کنیم مجموعه‌ای از داستان‌ها کوتاه آنتون چخوف هستند که همگی پوچی و ابتذال اطرافمان را به ما یادآوری می‌کنند.
علاوه بر این آثار ارزشمند، داریوش مؤدبیان یک مجموعه‌ی ۴۰ جلدی درخشان به نام طنزآوران جهان نمایش را به فارسی گردآوری و ترجمه کرد که حاصل ۵ دهه پژوهش و کار تخصصی در نمایش کمدی و ابزورد است. نیکلای گوگول، الکساندر آستروفسکی، اسلاومیر مروژک از جمله نمایشنامه‌نویسانی هستند که آثارشان در این مجموعه آورده شده است.
