عبدالحمید ضیایی
زندگینامه و معرفی کتابهای عبدالحمید ضیایی
سیدعبدالحمید ضیایی (Abdolhamid Ziaei) پژوهشگر، شاعر، مدرس، نویسنده و فیلسوف است. او سالهای زیادی در زمینهی فلسفه، ادبیات و عرفان فعالیت کرده است و آثار ارزشمندی در این حوزه دارد. زندگی دکتر ضیایی و پژوهشهایش نشان میدهد که او علاقهی زیادی به دنیای بیکران فلسفه دارد. کتاب «جامعهشناسی تحریفات عاشورا» و «من آنِ توام» تنها دو نمونه از نوشتههای این پژوهشگر است.
بیوگرافی عبدالحمید ضیایی
عبدالحمید ضیایی متولد ۱۳۵۴ در چهارمحال و بختیاری است. او از همان دوران جوانی با شعر و ادبیات ارتباط نزدیکی داشت. اشعار کهن را میخواند و گاهی دست به قلم میبرد و سرودهای مینوشت. عبدالحمید ضیایی در سال ۱۳۷۴ بعد از پشتسرگذراندن تحصیلات ابتدایی و دبیرستان، توانست در یکی از دانشگاههای تهران قبول شود. او در رشتههای حقوق قضایی و ادبیات فارسی در دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تهران تحصیل کرد و با مدرک کارشناسی ارشد فارغالتصیل شد. ضیایی توانست فعالیتهایش را در حوزهی ادبیات در دانشگاه، بهطور حرفهای ادامه دهد. پژوهش در زمینهی تاریخ ادبیات و نظریههای ادبی، او را بهسمت نظریههای فلسفی کشاند. او آنقدر مشتاق بود که تصمیم گرفت در مقطع دکترا به سراغ رشتهی فلسفه برود.
عبدالحمید ضیایی در دههی هشتاد به فرانسه رفت و رشتهی فلسفهی غرب را در دانشگاه سوربن خواند. سالهای تحصیل در فرانسه با پژوهش و نگارش مقالههای انتقادی و تحلیلی گذشت. او با وجود زندگی در دنیایی از نظریههای فلسفی، از نوشتن شعر دست برنمیداشت و سرودههایش را ثبت میکرد. اینبار در هیاهوی نظریههای غربی، فلسفه و عرفان و ادیان شرقی نظر دکتر ضیایی را به خودش جلب کرد. او مدتی در این حوزه فعالیت کرد. سرانجام تصمیم گرفت در مقطع پسادکترا، در زمینهی گرایش مطالعات عرفان تطبیقی تحصیل کند. دکتر ضیایی با کسب مدرک پسادکترا در دههی ۱۳۹۰، یکی از محدود افرادی است که در رشتهی عرفان و فلسفهی تطبیقی، تخصص دارد. او از سال ۱۳۸۵ عضو بنیاد ملی نخبگان است.
فعالیتهای پژوهشی
عبدالحمید ضیایی پژوهشگری پرکار است که در تمامی سالهای تحصیل، دست از تلاش برنداشت. او در سال ۱۳۷۴ مدال طلای المپیاد ادبی را به دست آورد. دکتر ضیایی در سالهای ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۸ مدیر خانهی فرهنگ ایران در دهلی نو بود. همچنین سردبیری نشریهی بینالمللی Iran and India «هند و ایران» را بر عهده داشت. این فصلنامهی دوزبانه، میراث مشترک ایران و هند را تحلیل و بررسی میکرد.
سید عبدالحمید ضیایی در کنار پژوهش، به تدریس در دانشگاه تهران و اصفهان و مؤسسههای داخلی و خارجی مشغول بود. او مدتی دورههای دانشافزایی و بازآموزی را در دانشگاهها و مراکز مطالعاتی هند برگزار میکرد. ضیایی مسئولیت برگزاری کارگاههای آموزشی در زمینهی فلسفهی تحلیلی، عرفان تطبیقی و ادبیات فارسی را برعهده داشت؛ مثلاً دورهی فلسفه در خیابان، شرح مثنوی و عرفانپژوهی در دانشگاه تهران، انجمن علمی هیپنوتیزم بالینی ایران، کلینیک روانشناسی و مشاورهی احیاء مؤسسهی مطالعاتی بهاران، فرهنگسرای گلستان و... .
درحالحاضر ایشان دورههایی راجعبه زیستن فلسفی و نحوهی مواجهه با رازهای جهان را بهطور آنلاین برگزار میکند.
فعالیتهای رسانهای
عبدالحمید ضیایی بخش بزرگی از زندگیاش را با ادبیات و فلسفه گذرانده است و بر این حوزه تسلط دارد. او در جایگاه منتقدی حاذق، در جلسههای شعرخوانی شرکت میکرد. همچنین مجری و گویندهی برنامههای تلویزیونی و رادیویی بود. برنامهی «معنای زندگی» جزیی از همین برنامههاست که در سال ۱۳۹۷ از شبکهی چهار پخش میشد. این پژوهشگر از سال ۱۳۸۵ کارشناس، گوینده و نویسندهی بخش شبانگاهی رادیو پیام است.
افتخارات عبدالحمید ضیایی
در یازدهمین «جشنوارهی بینالمللی شعر فجر»، در سال ۱۳۹۵، کتاب شعر «تردید» ضیایی، نظر داوران را جلب کرد. او در این جشنواره رتبهی اول را به دست آورد. در همان سال لقب هنرمند نمونهی کشور در بخش شعر را به او اعطاء کردند. عبدالحمید ضیایی در سال ۱۳۹۸ در فستیوال بینالمللی «فرهنگ و هنر بابِل» در عراق شرکت کرد و بخشی از اشعارش را در آنجا خواند. شرکت و ارائهی مقاله در همایش بینالمللی ارزشهای اخلاقی و معنوی در اندیشههای رومی در گوتاهیهند از دیگر افتخارها اوست. این همایش در تاریخ دوم تا چهارم مارس ۲۰۰۷ برگزار شد. دکتر ضیایی در فوریه ۲۰۰۷ در دانشگاه دهلی در سمینار «ترجمه، ابزار تعامل فرهنگی»، مقالهای ارائه داد. او توانست در سال ۱۳۹۵ جایزهی کتاب فصل جمهوری اسلامی را به دست آورد.
درسگفتارهای عبدالحمید ضیایی
یکی از جذابترین آثار این پژوهشگر، درسگفتارهای او است که بهطور پادکست منتشر میشود. این درسگفتارها در زمینههای مختلف فلسفی، شعر، عرفان و ادبیات هستند که شنیدن آنها خالی از لطف نیست. «اهمیت و ارزش شعر حافظ»، «سوگیری شناختی در شکلگیری تفکر نقاد»، «تفکیک علم و شبه علم» فقط بخش کمی از این درسگفتارهاست.
مروری بر آثار و کتابهای عبدالحمید ضیایی
تلاشهای شبانهروزی دکتر عبدالحمید ضیایی به نقدها و مقالههایش محدود نماند. او در مدت این سالها کتابهای مختلفی نوشته است که به مفاهیم فلسفی، عرفان تطبیقی و ادبیات اشاره میکند. تعدادی از آنها، شعر هستند که زبانی ملموس، ساده و الهامبخش دارند. ضیایی افکار عرفانی و فلسفیاش را در بطن اشعار میگنجاند و خواننده را مجذوب میکند. «در تناسخ کلمات»، «گریستن در تاریکی»، «کتاب فراموشی» و «کتاب تردید» تعدادی از آثار ارزشمند او به به نظم است.
کتاب جامعهشناسی تحریفات عاشورا
«تحریفات عاشورا» اولین کتاب پژوهشی عبدالحمید ضیایی است که نشر هزارهی ققنوس آن را منتشر کرده است. مضمون کتاب به جامعهشناسی دین اشاره میکند. عبدالحمید ضیایی در «تحریفات عاشورا»، براساس اسناد معتبر، جنبههای واقعی و غیرواقعی عاشورا را نقد میکند.
کتاب من آنِ توام
کتاب «من آنِ توام» از نوشتههای دکتر ضیایی است که خواننده را به دنیای عرفان میکشاند. او در این کتاب زندگی شمس و مولانا را به شکلی دیگر روایت میکند. نویسنده تلاش میکند تا موضوعهایی مثل مرگ، زندگی، عشق و معرفت را در لابهلای نوشتههایش بگنجاند. با خواندن این کتاب، میشود تجربهای عمیق و متفاوتی از دنیای شعر و عرفان به دست آورد.
کتاب نامههایی به ایلیا
«بصیرتهای بیهوده» نام دیگر این کتاب است. عبدالحمید ضیایی در این کتاب روایتی جذاب از عشق و امید، بیقراریهای صادقانه و تردید و سرگشتگی را بیان میکند. خواننده با تکتک نامههای نویسنده حس مشترکی از علاقه و بیقراری را احساس و تا پایان کتاب او را همراهی میکند.
کتاب عرفان و مدرنیته
کتاب «عرفان و مدرنیته» جدیدترین اثر دکتر ضیایی در سالهای اخیر است. نوشتههای کتاب همان سخنرانیهایی است که او در سال ۱۳۹۶ در دانشگاه تهران ارائه داده است. نویسنده در این کتاب ارتباط میان عرفان و زندگی امروزی انسان را بررسی میکند. او به موضوعاتی مثل جایگاه سیاست و امر سیاسی در عرفان، روانشناسی اجتماعی عرفان و... میپردازد. آیا میشود از میراثهای عرفانی برای روبهرویی با مسائل مدرن کمک گرفت؟ این همان سوالی است که عبدالحمید ضیایی در این کتاب به آن پاسخ میدهد.
کتاب لیلیهای لیبرال
دکتر ضیایی در کتاب « لیلیهای لیبرال» تناقض جذابی از عشق اسطورهای و تنوع در عشق را روایت میکند. این کتاب به مفهوم عمیقتری از عشق و روابط انسانی در دنیای مدرن اشاره میکند.
کتاب همین معجزههای معمولی
کتاب «همین معجزههای معمولی» مجموعهای از اشعار دکتر ضیایی است. شعرهای کتاب، خواننده را ترغیب میکند تا نگاهش به لحظههای معمولی زندگی را تغییر دهد. همچنین به او یادآوری میکند تا از مسائل روزمره و معجزههای کوچک زندگی غافل نشود.
کتاب ولگردی در ملکوت
این اثر شامل بخشی از مقالههای دکتر ضیایی دربارهی عشق، معرفت، مرگ و زندگی است. نویسنده در این کتاب به مسائل روزمره و فلسفی نگاهی عمیق دارد. او تلاش میکند با بیانی شیوا و لحنی شاعرانه، خواننده را به تأمل در این زمینه تشویق میکند.
کتاب در ازدحام تنهایان
کتاب «در ازدحام تنهایان» از دیگر کتابهای شعر دکتر ضیایی است. هرکدام از اشعار کتاب، مجموعهای از احساسات انسانی را با زبانی ملموس و زیبا روایت میکند. ضیایی این کتاب را در سال ۱۳۹۲ در ۱۳۶ صفحه منتشر کرده است.
کتاب بودیسم و صوفیسم
عبدالحمید ضیایی در «بودیسم و صوفیسم» به سراغ شباهتها و پیوندهای آیین بودا و تصوف ایرانی میرود. او ردی از اندیشههای بودا در فرهنگ و ادبیات فارسی پیدا میکند و آنها را شرح میدهد. او معتقد است این دو مکتب با وجود تفاوتها هر دو در کاهش رنج انسانی مؤثر هستند.