کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ پدر - مادری و تولیدمثل

کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ پدر - مادری و تولیدمثل نوشتهٔ الیزابت بریک و جوزف میلم و ترجمهٔ امیرحسین خداپرست است. گروه انتشاراتی ققنوس این کتاب را منتشر کرده است؛ جلد ۵۵ از مجموعهٔ «دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد».

درباره کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ پدر - مادری و تولیدمثل

کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ پدر - مادری و تولیدمثل (Parenthood and Procreation; The Stanford Encyclopedia of Philosophy) جلد ۵۵ از مجموعهٔ «دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد» است. این کتاب که پنج فصل دارد، یادآوری کرده که اخلاقِ پدرمادری و تولیدمثل به تصمیم‌گیری‌های روزانهٔ والدین، تولیدمثل‌کنندگانِ بالقوه و آتی، حقوق، سیاست عمومی و پزشکی مربوط می‌شود. نویسنده‌ها پرسیده‌اند که چه کسی را باید والد کودک به شمار آورد و لازمهٔ پدرمادری خوب چیست؟ آیا در تولیدمثل حقوقی وجود دارد؟ تولیدمثل چه هنگام به‌لحاظ اخلاقی رواست؟ تولیدمثل‌کنندگان مجازند چه ویژگی‌هایی را برای فرزندان بالقوهٔ خود برگزینند؟ قیود اخلاقی مربوط به ابزارهای تولیدمثل چیست؟ مبانی پدرمادری چیست؟ گستره و حدود حقوق و مسئولیت‌های والدین تا کجاست؟ والدین باید چه چیزهایی برای فرزندان خود فراهم کنند؟ والدین را باید مجاز به انجام‌دادن چه کارهایی دانست و مؤسسات عمومی چه هنگام می‌توانند یا باید مداخله کنند؟ الیزابت بریک و جوزف میلم در این کتاب این پرسش‌ها را به سه مرحلهٔ متوالی تقسیم کرده‌اند؛ ۱) اخلاق تولیدمثل (به دنیا آوردن فرزند)، ۲) والدشدن (اکتساب حقوق و مسئولیت‌های پدرمادرانه) و ۳) والدبودن (داشتن و ادای حقوق و مسئولیت‌های پدرمادرانه).

دانشگاه استنفورد انتشار این دانشنامه را در سال ۱۹۹۵ میلادی آغاز کرد. پس از مدتی متن کامل مقالات را در اینترنت در دسترس علاقه‌مندان قرار داد. کسانی که در تدوین این دانشنامهٔ بزرگ نقش دارند، از استادان و مؤلفان به‌نام در حوزهٔ فلسفه هستند. این دانشنامه به سرپرستی دکتر «ادوارد ن. زالتا» صدها مدخل دارد و یکی از بهترین راه‌ها برای آشنایی مقدماتی با مباحث فلسفی است. «مسعود علیا» در سال ۱۳۹۲ با همکاری انتشارات ققنوس، تصمیم به ترجمهٔ بعضی از مدخل‌های این دانشنامه گرفت. او به‌همراه مترجمانی نام‌آشنا آخرین ویراست مقالات دانشنامهٔ فلسفهٔ استنفورد را با حفظ سبک و زبان به پارسی برگرداند. انتشارات ققنوس این مجموعه را با کسب اجازه از گردانندگان این دانشنامه (به‌ویژه دکتر زالتا) منتشر کرده است. عناوین بعضی از این جلدها عبارت است از «مفهوم شر»، «فلسفهٔ دین»، «عقل به روایت کانت»، «زیبایی‌شناسی فمینیستی»، «ژاک لکان»، «اخلاق ارسطو»، «باروخ اسپینوزا»، «فیشته» و «پدیدارشناسی».

خواندن کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ پدر - مادری و تولیدمثل را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه در باب اخلاق پدرمادری و تولیدمثل پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب دانشنامه فلسفه استنفورد؛ پدر - مادری و تولیدمثل

«می‌توان سه گونه ملاحظه مطرح را در تصمیم‌های مربوط به تولیدمثل از هم تشخیص داد: منافع شخصی مستقیم، منافع شخصی غیرمستقیم و ملاحظات غیرشخصی. منافع شخصی مستقیم منافع فرزندی است که از پس ِ تصمیم به تولیدمثل به دنیا می‌آید. این منافع وقتی فوریتی خاص می‌یابد که قرار باشد کودک زندگی چنان فلاکت‌باری را تجربه کند که اصلاً به زیستن آن نیرزد. این‌که آیا چنین زندگی‌هایی وجود دارد ــ و اگر آری، ویژگی آن‌ها چیست ــ محل اختلاف است، اما این فرض نامعقول نیست که ممکن است زندگی‌ای به وجهی چنان جبران‌ناپذیر فلاکت‌بار باشد که برای کسی که آن را تحمل می‌کند واجد هیچ فایده‌ای نباشد. مسلماً زندگی کسانی که با بیماری گانگلیوزیدوز جی‌ام ۲ به دنیا می‌آیند چنین وصفی دارد، و بسیاری استدلال می‌کنند که به دنیا آوردن آگاهانه چنین فرزندانی غیراخلاقی است. با این حال، برخی نویسندگان بسی فراتر از این می‌روند و استدلال می‌کنند که تولیدمثل نادرست است مگر این‌که والدین دلیلی برای این باور داشته باشند که به احتمال زیاد می‌توانند زندگی بهنجاری برای فرزند خود فراهم کنند. مدعای کلی این است که به نفع گروه‌هایی از افراد است که به موجب کیفیت زندگی‌ای که اگر به دنیا بیایند، خواهند داشت، اصلاً به وجود نیایند (McMahon ۱۹۹۸; Roberts ۱۹۹۸).

منافع شخصی غیرمستقیم منافع کسانی است که تحت تأثیر تولد فرزند قرار می‌گیرند، نه خود فرزند. برای مثال، در جوامعی که در آن‌ها دولت مراقبت بهداشتی و آموزش و پرورش را تأمین می‌کند، هر فرزند جدید حاکی از هزینه‌ای برای اعضای موجود جامعه است، همان‌طور که بعداً در زندگی، عضو بالقوه مفیدی از نیروی کار و اجتماع است (بنگرید به قسمت ۵. ۲). توجیه تعلیمات اجباری می‌تواند نظر به خیرهای عمومی اساسی‌ای داشته باشد که شهروندان تحصیل‌کرده پدید می‌آورند، و آثار ناشی از مصونیت مردم در برابر بیماری با واکسیناسیون می‌تواند جزئی از توجیه الزام کودکان به واکسینه شدن را تشکیل دهد. غالباً بر این باورند که منافع شخصی غیرمستقیم با اخلاق زاد و ولد مرتبط است، اما شرح عام تأثیر آن‌ها بر تأمل درباره زاد و ولد پیچیده و بسیار ظریف خواهد بود. براک (Brock ۲۰۰۵) مروری ارزشمند (البته با تمرکز بر سیاست‌گذاری) درباره محدودیت‌های مبتنی بر «محافظت از دیگران در مقابل آسیب»، «صیانت از خیرهای عمومی» و «پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی» به دست داده است.»