کتاب مصرف و سبک زندگی

کتاب مصرف و سبک زندگی نوشتهٔ محمد فاضلی است. انتشارات علمی و فرهنگی این کتاب در حوزهٔ جامعه‌شناسی را منتشر کرده است.

درباره کتاب مصرف و سبک زندگی

محمد فاضلی در کتاب مصرف و سبک زندگی بیان کرده است که سبک زندگی از جمله مفاهیمی است که در دنیای امروز در بسیاری از حوزه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. گستردگی مفهومی و حوزهٔ وسیع کاربری این مفهوم موجب شده است تا مضمون واقعی آن کماکان غیردقیق و نامشخص باقی بماند. نویسنده در این اثر مروری مختصر بر تاریخ استفاده از مفهوم سبک زندگی در علوم اجتماعی ارائه کرده و دلالت‌های مفهوم سبک زندگی را نشان داده است. نویسنده، همچنین نظریاتی را که در هر حوزه از علوم اجتماعی که با تکیه بر مفهوم سبک زندگی ساخته شده‌اند، تشریح و ابعاد روش‌شناختی پژوهش دربارهٔ سبک زندگی را معرفی کرده است. در این اثر به برخی از مهم‌ترین پژوهش‌های تجربی در علوم اجتماعی که بر مفهوم سبک زندگی تکیه دارند و با الهام از این مفهوم اجرا شده‌اند، اشاره شده و مفهوم سبک زندگی و چالش‌هایی که مطالعات سبک زندگی پیش رو دارند، مورد نقد قرار گرفته است. 

خواندن کتاب مصرف و سبک زندگی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره محمد فاضلی

محمد فاضلی زادهٔ ۱۳۵۳ جامعه‌شناس ایرانی و استادیار سابق دانشگاه شهید بهشتی بوده است. او سمت‌هایی همچون مشاورهٔ وزیر نیرو، ریاست مرکز امور اجتماعی منابع آب و انرژی و معاونت پژوهشی مرکز بررسی‌های استراتژیک و مدیر شبکهٔ مطالعات سیاست‌گذاری عمومی را از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ عهده‌دار بوده است.  محمد فاضلی دانش‌آموختهٔ مهندسی صنایع از دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دکتری جامعه‌شناسی از دانشگاه تربیت مدرس است. او در پژوهش‌های خود به موضوعاتی همچون جامعه‌شناسی علم، جامعه‌شناسی شهری و جامعه‌شناسی سیاسی پرداخته است. از جمله آثار او می‌توان به کتاب‌های «ایران بر لبهٔ تیغ»، «شهر، حمل و نقل و زندگی روزمره»، «بنیان‌های ساختاری تحکیم دموکراسی: تجربهٔ دموکراسی در ایران، ترکیه و کره جنوبی»، «جامعه‌شناسی مصرف موسیقی» و «مصرف و سبک زندگی» اشاره کرد.

بخشی از کتاب مصرف و سبک زندگی

«در ابتدای دههٔ ۱۹۸۰ بوردیو با انتشار کتاب تمایز مدعی ارتباط وثیق مصرف فرهنگی و جایگاه طبقاتی افراد شد. پس از آن محققان زیادی این فرضیه را آزموده‌اند و نتایج متفاوتی نیز به دست آمده است. ادبیات موجود مملو از تحقیقاتی است که بنا بر زمینه‌های اجتماعی متفاوت و نوع سبک زندگی تحت مطالعه، این فرضیه را رد یا قبول می‌کنند. اما در ورای همهٔ این مناقشات، آشکار است که روندی به سوی کاهش نقش جایگاه طبقاتی در ساختن هویت آدمیان شکل گرفته است. جنبش‌های اجتماعی جدید نمودی از این روند هستند. عضویت متداخل طبقاتی این جنبش‌ها نشان می‌دهد که کنش افراد و ترجیحات و علایق ایشان در زندگی بیش از گذشته بر مبنای آنچه محصول قدرت انتخاب ایشان در زندگی است شکل می‌گیرد و افراد صرفاً بر اساس جایگاه طبقاتی و منافع اقتصادی مترتب بر آن عمل نمی‌کنند. در اینجا بر این باوریم که در نظام اجتماعی جدید، طبقات از میان نخواهند رفت و کماکان رابطه با ابزار تولید ــ در صورت‌بندی شناخته‌شدهٔ سرمایه‌داری ــ و رابطه با ثروت در اقتصادهای پیرامونی و نیمه‌پیرامونی ــ که الزاماً ربطی با مقولهٔ تولید ندارد ــ نقش اساسی در ایجاد رفتارها خواهد داشت، اما همچنان که جیمسون و باکاک معتقدند، طبقات اجتماعی کمتر از گذشته مبنای هویت اجتماعی هستند. به بیان دقیق‌تر، در شرایط جدید که برخی از آن با عنوان پست‌مدرنیسم یاد می‌کنند، ویژگی‌های عینی طبقات به همان گونه که بوده‌اند باقی خواهند ماند، ولی ویژگی‌های ذهنی طبقات اجتماعی به طور عمده تغییر می‌کند (باکاک، ۱۳۸۱:۱۱۸). برای شناخت افراد، آرزوها، مطلوب‌هایشان و اینکه چگونه رفتار می‌کنند، چگونه مصرف‌کننده‌ای بودن بیش از چه جایگاهی داشتن اهمیت دارد. آرزو و الگوی مصرف بیش از همه تعیین‌کنندهٔ هویت افراد است. بدین ترتیب، مفهوم سبک زندگی برنامهٔ پژوهشی جدیدی در پیش می‌نهد که به اندازهٔ مفهوم طبقه برای علوم اجتماعی اهمیت نظری دارد.

مفهوم سبک زندگی محققان را بیش از گذشته به اهمیت فرهنگ واقف ساخته است. مارکس با مفهوم طبقه بیش از اندازه بر نقش کار در شکل دادن به هویت آدمیان تأکید کرده بود و شاید این امر اقتضای زمانهٔ وی بود. فرهنگ در این برداشت چیزی است که در جریان زندگی روزمره خلق می‌شود و مصرف کردن و انجام دادن فعالیت‌هایی که وجه تولیدی ندارند، بخش مهمی از همین زندگی است. مفهوم سبک زندگی بیش از گذشته علوم اجتماعی را به این عرصه از زندگی و پیامدهای آن متوجه ساخته است.»