کتاب عمل باوری

کتاب عمل باوری نوشتهٔ رابرت بی تلیس و اسکات اف. ایکین و ترجمهٔ حسین گلشاهی است. انتشارات علمی و فرهنگی این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی در باب پراگماتیسم (Pragmatism).

درباره کتاب عمل باوری

گفته شده است که امروزه اصطلاح عمل‌باوری (Pragmatism) در بسیاری از حوزه‌ها به‌ویژه در اندیشه‌ها و نگرش‌های فلسفی به کار می‌رود. این اصطلاح نزد نمایندگان اصلی عمل‌باوری یعنی «چارلز سندرس پیرس»، «ویلیام جیمز» و «جان دیویی» مفایم یکسانی نداشته است؛ بنابراین نگرش‌ها در باب برداشت و مقصود هر یک از عمل‌باوران متفاوت است و این بر ابهام و پیچیدگی معنا و شمول اصطلاح آن افزوده است. در کتاب عمل باوری تقریری از آرا و آموزه‌های برجستهٔ هر یک از نمایندگان اصلی عمل‌باوری ارائه شده است. رابرت بی تلیس و اسکات اف. ایکین با تحلیل محورهای اصلی و ارزیابی و سنجش آرای هر یک از فیلسوفان، سعی کرده‌اند تا مهم‌ترین ابعاد جریان فکری عمل‌باوری را روشن کنند. کتاب حاضر هفت فصل دارد و جزو مجموعهٔ «راهنمای سرگشتگان» است. اما عمل‌باوران کیستند و چه می‌کنند؟ در این کتاب آمده است که عمل‌باوران بر اساس و مبنای اصول عمل نمی‌کنند؛ بلکه مایل به رسیدن به نتایج هستند؛ ازاین‌رو عمل‌باوران تمایل بسیاری به انتزاع، ایدئال‌سازی، استدلال‌های جزئی‌نگرانه یا هر نوع نظریه ندارند یا در حقیقت زمانی برای چنین چیزهایی ندارند؛ زیرا بر اساس امور عملی قوام یافته‌اند. یک عمل‌باور بیش از آنکه جست‌وجوگری برای حقیقت یا شخصی اندیشمند و شگفت‌زده باشد، یک معامله‌گر و یک مذاکره‌کننده و یک کنشگر است؛ به همین خاطر گفته شده است که عمل‌باوری در تقابل با فلسفه قرار دارد.

خواندن کتاب عمل باوری را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه در باب پراگماتیسم (Pragmatism) پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب عمل باوری

«"دموکراسی، به‌مثابه روشی برای زندگی"

دموکراسی [مد نظر] دیویی چیست؟

در بین عمل‌باوران اصلی، تنها دیویی به شیوه‌ای نظام‌مند به دموکراسی توجه دارد. محور فلسفۀ سیاسی او این برداشت از دموکراسی چونان «روشی برای زندگی» است. چه نوع «روشی برای زندگی» دموکراسی محسوب می‌شود؟ می‌توانیم برای درک دموکراسی مد نظر دیویی، از طریق توصیف‌هایی که می‌آید آغاز کنیم: دموکراسی مد نظر دیویی بیش از آنکه عرضی باشد، ذاتی است، [و] ارتباطی است بیش از آنکه متراکم باشد، و ژرف است به جای آنکه آماری باشد [۱].

توضیح آنکه دموکراسی مد نظر دیویی ذاتی است تا آنجا که هر کوششی برای جداسازی سیاست و اخلاق را رد می‌کند. به نظر دیویی نظم سیاسی دموکراتیک، به صورت اساسی، یک نظم اخلاقی و فراتر، مشارکت دموکراتیک، جزء اصلی و ضروری یک «شیوۀ زندگی برای انسان حقیقی» است (LW۱۱: ۲۱۸). البته نگرش‌های متفاوتی از مشارکت دموکراتیک وجود دارد، و دیویی چنین انگاره‌ای را رد می‌کند که مشارکت تنها شامل رأی دادن و دادخواهی برای دادخواست‌هایی باشد. بنابراین، دیویی بر آن است که مشارکت دموکراتیک اساساً ارتباطی است. این شامل ارادۀ شهروندانی است که توسط آن‌هایی که شاید «از طریق استدلال متقاعد کرده و متقاعد می‌شوند، به کار گرفته می‌شوند» (MW۱۰: ۴۰۴) و پی‌بردند که «ارزش‌ها در [عرصۀ] عمومی ارزشمند هستند» (LW۱۳: ۷۱) د [۲]. دیویی چنین می‌اندیشد که چنین فرایندهای ارتباطی‌ای برای حکمفرمایی، نه فقط برای دولت، بلکه برای تمامی نهادهای اجتماعی متناسب هستند. از این روست که دموکراسی جای آنکه نوعی حالت باشد (LW۲: ۳۲۵)،

«روشی برای زندگی» است (LW۱۳: ۱۵۵)؛ [دموکراسی] حالتی از سازماندهی اجتماعی است که «باید تمامی حالت‌های نهادهای انسانی، خانواده، مدرسه، صنعت، و دین را تحت تأثیر قرار دهد» (LW۲: ۳۲۵) به این طریق دموکراسی دیویی ژرف است. این [دموکراسی] در تمامی زندگی‌های ما، هم فردی و هم جمعی، قرار می‌گیرد و آرمانی اجتماعی از شکوفایی بشری فراهم می‌سازد؛ چیزی که دیویی آن را «ارتباطی» می‌خواند (MW۱۲: ۱۸۱).»